top of page

PARTİ TÜZÜĞÜ

BİRİNCİ KISIM

Genel Esaslar

Amaç

MADDE 1 - Bu Tüzüğün amacı Kutlu Parti ile ilgili esasları düzenlemektir.

 

Kapsam

MADDE 2 - Bu Tüzük Kutlu Parti’nin kurulması, teşkilatlanması, her kademesinin faaliyetleri, birbirleri ile ilişkileri, görev yetki ve sorumlulukları, mal edinimi, gelir ve gelir kaynakları, gelirlerin toplanması ve giderlerin yapılmasındaki usul, iç ve dış denetim, kapanma ya da kapatılmasıyla ilgili tüm hükümleri kapsar.

 

Tanım

MADDE 3 - Aksi belirtilmedikçe bu Tüzükte geçen “Parti” ibaresinden Kutlu Parti, “Kanun” ibaresinden 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu, “Tüzük” ibaresinden işbu Tüzük anlaşılır.

Parti; Referandumlar, Cumhurbaşkanı, milletvekili ve mahalli idareler seçimleri yoluyla, Tüzüğünde belirlediği usuller ve Programında belirlenen görüşleri doğrultusunda çalışarak, iktidara gelmek üzere kurulmuş, tüzel kişiliğe sahip Anayasal ve yasal bir kuruluştur. Milli iradenin demokratik bir devlet ve toplum düzeni içinde ülkemizin çağdaş medeniyet seviyesinin üzerine çıkması yönünde oluşmasını gerçekleştirmek için, ülke çapında yeterince teşkilatlanır ve faaliyet gösterir.

 

Vazgeçilmez ve değiştirilemez niteliği

MADDE 4 - Parti, demokratik siyasetin, toplumsal hayatın vazgeçilmez bir unsuru olduğuna inanır. Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı olarak çalışır. Anayasa’nın değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez hükümlerini kararlılıkla savunur. Başta yetişmiş insan gücü, zaman ve ülke kaynakları olmak üzere her türlü israftan kaçınır. Gerek iç işleyişinde gerekse ülke siyasetinde “temsilde adaleti ve yönetimde istikrarı” bağdaştırmayı gözetir. Kuruluşunun, işleyişinin, karar ve kurallarının ehliyet ve liyakati önceleyen, açık, şeffaf, dengeli, gerekçeli, anlaşılır, öngörülebilir, uygulanabilir, ölçülebilir ve denetlenebilir olmasını hedefler.

Parti Tüzüğünün bu maddesi yasal bir zorunluluk olmadıkça değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.

 

Yasal dayanak

MADDE 5 – Parti, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 68. ve Siyasi Partiler Kanunu’nun 5.maddesinin tanıdığı hakka dayanarak serbestçe kurulmuştur.

 

Üye olma ve üyelikten çekilme hakkı

MADDE 6 - Her Türk vatandaşı Anayasa’da, Kanun’da ve bu Tüzük’te gösterilen şartlara ve usullere göre Parti’ye üye olma ve dilediği anda üyelikten çekilme hakkına sahiptir. Temel ve gerek kıstas vatanseverliktir. Anayasa’mızın 66.madde 4.fıkrasına göre vatana bağlılıkla bağdaşmayan bir eylemde bulunup kesinleşmiş yargı kararıyla vatandaşlıktan çıkarılmadıkça, her Türk vatandaşı vatansever sayılır ve Parti üyeliğini sürdürebilir. Üyelikle ilgili yeter kıstas ise Parti’yi benimsemek, ilkelerini bir bütün olarak özümsemek ve başarısı için çalışmaktır.

Vatandaşlığa sonradan kabul edilenler, üzerinden 10 (on) yıl geçmemiş ve bu sürenin en az son 1 (bir) yılında Türkiye’de oturmamışlarsa, Partiye üye olamazlar. Yasal mazeretle erteletmiş olanlar hariç, yükümlü olduğu askerlik hizmetini yerine getirmemiş olanlar da Partiye üye kaydedilmez. Başka bir siyasi partide üyeliği devam eden kişi Parti’ye üye olamaz.

Üyelik, birey ile Parti tüzel kişiliği arasındaki yazılı bir sözleşmedir. Tarafları; kişinin bizzat kendisi ile Parti tüzel kişiliği adına da, başvurduğu birimin yetkilendirilmiş Üyelik Birimi görevlisidir.

(Değişik fıkra: 18/8/2024) Temel Üyelik Birimi, Parti tüzel kişiliği adına ilçe teşkilatlarıdır. Kişi, üyelik başvurusu esnasında öncelikle ikamet ettiği ilçeyi belgeler. İlçe teşkilatı kurulmuş ise doğrudan o ilçe adına Partiye kaydedilir ve kaydı bekletilmeksizin ikamet ettiği ilçeye gönderilir. İkamet ettiği ilçe henüz kurulmamışsa yine ikamet ettiği ilçe adına Parti’ye kaydedilip üyeliği, “Genel Merkez depo üye” olarak tutulmak üzere Ankara ili Çankaya ilçe teşkilatına gönderilir.

Üyeler, her olağan Kurultay takvimi ya da Cumhurbaşkanı, genel/yerel seçim için üyelikten doğan haklarını yalnızca bir ilçe ya da bir ilçe kümesinde ve yine o ilçenin bağlı olduğu ilde ya da seçim çevresinde kullanabilirler. Genel seçimlerde, yapılacak seçimin seçim çevresi veya ilçe kümesi, temayül yoklaması yoluyla aday tespiti için de aynen geçerlidir. Mahalle ya da köylerden ilçe kongre delegesi adayı olabilmek için, ilan edilen olağan Kurultay takvimi “başlangıç tarihinde” o mahalle ya da köyde Partiye kayıtlı üyelerden olmak gerekir. Mükerrer kayıtla karşılaşılması durumunda en son kaydolduğu yerdeki kayıt geçerlidir. Partinin Cumhurbaşkanı adayı için ön seçim veya temayül yoklamasında, kayıtlı olduğu ilçeye bakılmaksızın, depo üyeler dâhil, tüm üyeler oy kullanabilir.

Parti teşkilat yapısı

MADDE 7 - Parti; temel teşkilat birimleriyle, Parti grupları, yan kuruluşlar, ihtiyari merkez kurullar ve yurt dışı temsilciliklerinden meydana gelir.

  1. TEMEL TEŞKİLAT BİRİMLERİ

A) GENEL MERKEZ TEŞKİLATI

1) Kurucular Kurulu

2) Kurultay

3) Genel Başkan

4) Genel İdare Kurulu

5) Merkez Disiplin Kurulu

6) Başkanlık Divanı

7) Merkez Üyelik Birimi

B) TAŞRA TEŞKİLATI

1) İL TEŞKİLATI

a) İl Kongresi

b) İl Başkanı

c) İl Yönetim Kurulu

d) İl Disiplin Kurulu

e) İl Divanı

f) İl Üyelik Birimi

2) İLÇE TEŞKİLATI

a) İlçe Kongresi

b) İlçe Başkanı

c) İlçe yönetim Kurulu

d) İlçe Divanı

2) PARTİ GRUPLARI

A) TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ PARTİ GRUBU

B) İL GENEL MECLİSİ GRUPLARI

C) BELEDİYE MECLİSİ GRUPLARI

3) YAN KURULUŞLAR

  1. MERKEZDEKİ ve MERKEZE BAĞLI YAN KURULUŞLAR

  1. Siyaset Akademisi

  2. Parti İçi Eğitim Merkezi veya Kısa Süreli Kamplar

  3. İl Kümeleri ve Küme Eğitimcileri

  1. MERKEZE, İL veya İLÇE TEŞKİLATLARINA

BAĞLI YAN KURULUŞLAR

1) Seçim Çevresi Başkanlıkları veya Temsilcilikleri

2) İlçe Kümeleri

3) Sandık Bölgesi, Köy, Mahalle veya Semt Temsilcilikleri

4) İHTİYARİ MERKEZ KURULLAR

A) YÜKSEK İSTİŞARE KURULU

B) PARTİ MÜFETTİŞLİĞİ

C) SİYASİ ETİK KURULU

5) YURT DIŞI TEMSİLCİLİKLER

 

Parti teşkilat yapısını oluşturan yukarıdaki kurullardan Türkiye Büyük Millet Meclisi Parti Grubu, Tüzüğün İKİNCİ KISIM BEŞİNCİ BÖLÜMDE anlatıldığı gibi oluşur ve çalışır.

Partili en az üç üyenin bulunduğu belediye meclislerinde “belediye meclisi grupları”, Partili en az üç il genel meclisi üyesinin bulunduğu illerde de “il genel meclisi grupları” oluşturulur. İl başkanları; illerde il yönetim kurulunun onayıyla il genel meclisi ve belediye meclisi üyelerini toplantıya çağırabilir. Aynı şekilde ilçe başkanları; ilçe yönetim kurullarının onayıyla, belediye meclis grubu üyelerini toplantıya çağırabilir. Partinin yerel politikalarıyla ilgili bağlayıcı kararlar bu toplantılarda alınır. Bu toplantılar üç ayda bir olağan olarak yapılır. Taraflar olağanüstü toplantı da isteyebilirler.

Diğer kurullar ve yabancı ülkelerdeki yurt dışı temsilcilikler işbu Tüzüğün ilgili maddelerinde veya ara başlıkları altında anlatıldığı yerlerde, zamanlarda ve şekillerde oluşturulur.

 

Yukarıdaki organlar oluşturulurken;

Delegelikler dâhil Parti organ seçimlerinde veya atamalarında veya Yerel ve Genel seçimlerde birden fazla kişinin aday olarak belirlenip gösterildiği listelerde, asıl ve varsa yedeklerde ayrı ayrı olmak üzere “yaş ve cinsiyet kuşağı dengesi” gözetilir. Bu amaçla, yukarıdaki kurulların asıl ve yedek üye sayıları 4 (dört) ve katları şeklinde belirlenir. Sayıları “hesaplama yöntemiyle” belirlenen üst kurul delegelikleri ile milletvekilliği ve yerel meclis adaylıklarında da rakam 4’e bölünerek 4 ve katları eşit, 4’ten az veya artık sayılar ise yine kuşaklar arasında dengeli dağıtılır. 4’ten az ve artık kontenjanların hangi yer ya da organ için hangi öncelikle tahsis edileceğine Genel Başkanın teklifi üzerine Genel İdare Kurulu “gerekçe belirterek” karar verir ve keyfiyeti önceden ilan eder. Seçim veya atama tarihinde 18-40 yaş arası olanlar “genç”, 41 yaşından gün almışlar ve üzeri “yetişkin kuşak” addedilir. 4 kuşağın her birinden (genç kadın, genç erkek, yetişkin kadın, yetişkin erkek) yeter sayıda aday çıkmadığı hallerde, kongre/Kurultay seçimi, önseçim, atama veya temayül yoklaması dâhil aday belirleme işlemi, aday çıkan kuşaklar için yapılır. Boşalan adaylıklar aynı kuşaktan tamamlanır. Seçilip boşalmış üyelikler de aynı kuşağın en üst sırasındaki yedek çağrılarak tamamlanır. Sadece genç (geçici divan kâtip üyelikleri) veya sadece yetişkin (yüksek istişare kurulu üyelikleri) üyelerden oluşan kurullarda da mutlaka cinsiyet kuşağı dengesi aranır. Kurucu il ve ilçe yönetimlerinin oluşturulması ve atanmasında taliplisi eksik veya hiç olmayan kuşak olursa, bu tüzüğün konuya ilişkin “geçici maddesine” göre işlem yapılır.

İKİNCİ KISIM

Parti’nin Teşkilatlanması

 

BİRİNCİ BÖLÜM

Kuruluşu


 

Parti’nin kurulması, adı, kısaltılmış adı ve özel işareti

MADDE 8 - Parti; farklı yaş kuşağı, cinsiyet ve seçmen dağılımı dengesi bir arada gözetilerek; yurt genelinde ve yurt dışında yaşayan, işbu Tüzüğün sonundaki cetvelde alfabetik sırayla ad-soyadı listesi ve imzaları yer alan Türk vatandaşları tarafından kurulmuştur. Bütün Kurucular tarafından imzalanarak İçişleri Bakanlığı’na verilen “kuruluş bildirisine” Kurucuların siyasi parti kurucusu olabilme şartlarını taşıdıklarını belirten ayrı ayrı düzenlenmiş imzalı beyannameleri, adı, soyadı, doğum yeri ve tarihi, öğrenim durumları, meslek veya sanatları, ikametgâh bilgileri, nüfus kayıt örnekleri, adli sicil belgeleri ve son sayfasındaki alfabetik ad-soyadı listesi tüm Kurucularca imzalanmış Parti Programı eklenmiştir.

Partinin tam yazı halinde adı Kutlu Parti’dir.

Parti’nin kısaltılmış adı da Kutlu Parti’dir.

Parti’nin özel işareti

 

Şeklindeki beyaz zemin üzerinde Hayat Ağacı işareti ve altında Kutlu Parti yazısı şeklindedir

Parti'nin Genel Merkezi Ankara'da, kuruluş bildirisinde belirtilen adrestedir.

Parti‘nin Programı, Kurucuların imzalayıp kuruluş bildirisi ekinde İçişleri Bakanlığı’na verdikleri Programdır.


 

Tüzel kişilik kazanma

MADDE 9 - Parti; 2820 Sayılı Kanun’un 8.maddesi ve işbu Tüzüğün 8. maddesinde belirtilen kuruluş bildirisi ve eki belgelerin İçişleri Bakanlığı’nca teslim alındığına dair “alındı belgesi” verildiği anda tüzel kişilik kazanmıştır.

​

Siyasi partiler sicili ve tescil

MADDE 10 - Kuruluş bildirisi ve eklerinin bir suretinin Bakanlıkça üç gün içinde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesiyle öncelikle isim, rumuz ve özel işaret tescili gerçekleşir ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca Kurucular Kurulu cetveli, Tüzük ve Programı kayda alınarak Parti sicil dosyası tutulmaya başlanır.

Kanun’un ve bu Tüzüğün 33.maddesine göre organlarda görev alanlara ilişkin Genel Merkez ve Valilikler tarafından yapılan bildirimler bu sicil dosyasına konulur. Parti’ye kayıtlı üyelerin ilçelere göre olmak üzere onaylı listeleri de Genel Merkezce düzenlenerek Başsavcılıkça uygun görülen zaman aralıklarında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına verilir.

Parti Tüzük ve Programında yapılan değişiklikler ile çıkarılan yönetmelik, seçim beyannamesi ve diğer yayınlar da yayın veya değişiklik tarihinden itibaren 15 gün içinde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.

Partinin yapacağı kongre/Kurultay delege seçimleri ile temayül yoklaması ve önseçimlerde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilmiş üye listeleri esas alınır.


 

İKİNCİ BÖLÜM

Üyelik

Üyeliğe başvuru, kabul, kayıt, karar, şekil

MADDE 11 - Parti'ye üye olmak isteyen ve üyelik şartlarını taşıyan herkes, üç nüsha olarak düzenlenmiş üyelik başvuru formunu doldurur veya doldurtur, ulaştığı bir Üyelik Biriminde ıslak imzası ile teyit eder ve ilgiliye teslim eder. İlçenin Üyelik Birimi ilçe yönetim kuruludur. İllerde ve Genel Merkezde de birer Üyelik Birimi oluşturulur. Birim üyeleri gönüllü ve nöbetleşe olarak çalışırlar.

İl Üyelik Birimi, il yönetimi (asıl ve yedek) içinden her kuşaktan ikişer olmak üzere 8 (sekiz) üyeden oluşur. İl başkanı tarafından atanırlar. Birimin -varsa - tercihen her birinin ama en az bir üyesinin, üyelik başvurularını hukuki açıdan değerlendirip sonuçlandırabilecek yetkinlikte hukuk eğitimi veya eşdeğeri eğitim almış olması gerekir. Genel Merkez Üyelik Birimi de, Genel İdare Kurulu (asıl ve yedek) içerisinden, aynı oran, nitelik ve yetkinlikte 16 (on altı) üye, Genel Başkan tarafından atanarak oluşturulur. İl ve Merkez Üyelik Birimlerinde boşalan üyelikler aynı yöntemle tamamlanır. Merkez Üyelik Birimine en az bir kişi olmak üzere yeterli sayıda büro görevlisi sağlanır. İş hacmine göre ve imkân olursa illerde de müstakil bir büro görevlisi sağlanır, imkân olmadığı durumlarda ilin mevcut Parti personeli öncelikle İl Üyelik Biriminin işlerini görür. İlçelerde Üyelik Biriminin işlerini ilçe yönetim kurulu nöbetleşe yürütür. Tüm Üyelik Birimlerinin hafta sonları ve resmî tatiller de dâhil azami sürelerle açık olması ve başvuru kabul edip en kısa sürede neticelendirmesi hedeflenir.

Üyelik başvuru formunu teslim alan Üyelik Birimi üye ya da büro görevlisi, ilgiliye “huzurumda karşılıklı imzalanmıştır” kaydı düşülmüş son nüshayı “alındı belgesi” olarak verir ve aynı gün Üye Başvuru Defterine numara sırası ile kaydeder. Genel Merkez ve İl Üyelik Birimleri kendilerine yapılan başvuruları 7 (yedi) gün içinde değerlendirir ve üyeliğe kabul edilenleri, kabul tarihi, numarası ve ekleriyle beraber eğer kurulmuş ise derhal ilçesine gönderirler. (Değişik cümle: 18/08/2024) İkamet ettiği ilçe kurulmamış olanların kaydı Ankara ili Çankaya İlçe Teşkilatında toplanır ve Parti tüzel kişiliği adına özel bir kodla ilçe esasına göre “Genel Merkez depo üye” olarak bekletilir.

Üyelik başvurusu ret edilenler, durumun adreslerine tebliğinden itibaren 15 (on beş) gün içinde ilde il yönetim kuruluna, Genel Merkezde ise Genel İdare Kuruluna itiraz edebilirler. İtirazlar ilde 7 (yedi) gün içerisinde, Genel Merkezde Genel İdare Kurulunun ilk toplantısında görüşülür ve karara bağlanır. Gerekçesi belirtilerek verilecek bu kararlar kesindir.

Yurt içi ve yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları Parti'nin resmi internet adresi üzerinden de üyelik için gerekli bilgilerle üyelik “ön başvurusu” yapılabilir. “Giriş aidatı ödendi” bilgisi ekli bu şekildeki ön başvurular, ilgili Üyelik Birimlerince ön değerlendirmeye tabi tutulur ve karar olumsuz ise sonuç ilgiliye yine internet üzerinden bildirilir. Aidat iadesi yapılmaz. Üyeliği kabul edilebilecek olanların ise başvuru formunu imzalamak ve teslim etmek üzere, erişebilecekleri, üyelik birimi bulunan yurt içindeki ya da yurt dışındaki bir teşkilatla irtibatlanmaları sağlanır. Kurulu ilçelere kayıt için internet üzerinden başvuranlardan, geçerli mazereti olanların da, talep ederlerse, ilçe içinde ve erişimi kolay olmak şartıyla, imza ve evrakının alınması için adreslerine gidilebilir.

İlçe yönetim kurulları doğrudan kendilerine yapılmış ve Üye Başvuru Defterinde biriktirilen üyelik başvurularını, Parti Tüzüğündeki hükümlere göre inceleyerek, en geç 7 (yedi) gün içinde karara bağlarlar. Başvurunun kabulü halinde üyelik kaydı, ilgilinin adı ve soyadı, T.C. Kimlik Numarası, doğum yeri ve tarihi, öğrenim durumu, mesleği veya sanatı, ikametgâhı ve iletişim bilgileri, köy ve mahalle esasına göre düzenlenmiş olan Üye Kayıt Defterine karar tarih ve sırasına uygun olarak işlenir. Kaydın elektronik veri tabanında da gözükmesi için, bilgiler, eş zamanlı olarak, Yargıtay’a elektronik veri aktarımı yapmaya yetkili birimle de paylaşılır.

İlçe yönetim kurullarınca üyeliğe kabul edilmeme durumunda ise; ret kararı, ilgiliye 7 (yedi) gün içinde açıkça gerekçesi ile birlikte yazılı olarak tebliğ edilir. Üyelik başvurusu sırasında bildirilen iletişim adresine yapılan tebligat geçerlidir. Talebin reddine ilişkin kararlara karşı ilgili kişi, tebliğ tarihinden itibaren 15 (on beş) gün içinde ilçenin bağlı olduğu il yönetim kuruluna itiraz edebilir. İl yönetim kurulu itirazı inceler ve 7 (yedi) gün içinde karara bağlar. İtiraz üzerine gerekçesiyle verilen bu karar kesindir.

“Huzurumda karşılıklı imzalanmıştır” kaydı düşülmüş ıslak imzalı başvuru formu mevcut olmayan ya da yetkisiz kişilerce düzenlendiği anlaşılan başvurular değerlendirilmez, bu gibi kişiler üye kaydedilmez.


 

Üyeliğe kabul şartları; haklar ve istisnalar

MADDE 12 - Parti, üyelik başvurularını aşağıdaki fıkrada belirtilen şartlar haricinde de sebep göstermeksizin reddetmeyeceğini taahhüt ve ilan eder.

(Değişik birinci cümle: 22/2/2025) Siyasi Partiler Kanunu ile diğer ilgili mevzuatta herhangi bir siyasi partiye üye olamayacakları açıkça belirtilmiş olanlar ve kadına şiddet, cinsel istismar, yüz kızartıcı suçlar, terör suçları, 5816 Sayılı Kanun’da belirtilen Atatürk aleyhine işlenen suçlardan devam eden yargılaması ve affa veya zamanaşımına uğramış olsalar dahi mahkûmiyet hükmü bulunanlar Partiye üye olamazlar. Medeni ve siyasi haklarını kullanma ehliyetine sahip olup Parti’nin Tüzüğü ve Programı ile temel değer ve ilkelerini benimseyen, parti çalışmalarına katılmayı ve giriş aidatını ödeyip üyelik aidatını da düzenli ödemeyi kabul eden, Tüzüğün 6.maddesi 2.fıkrasında belirtilenler hariç her Türk vatandaşı dil, ırk, cinsiyet, din, mezhep, aile, sınıf ve meslek ayrımı yapılmaksızın Parti’ye üye olabilir.

İlçelerde köy veya mahalle esasına göre kayıtlı üyeler, yasal ikametlerinin değişmesi halinde, üyeliklerinin bir başka köy veya mahalleye veya bir başka ildeki/ilçedeki adreslerine nakillerini isteyebilirler. Bu talep normal dönemde ivedilikle yerine getirilir. Yerel veya genel seçimler döneminde ise seçimin başlangıç tarihinden seçim sonuna kadar olan süredeki talepler, seçim sonuçlanınca yerine getirilir. Benzer şekilde olağan Kurultay dönemlerinde de “Kurultayın başlangıç tarihi” ile tüm ilçe kongrelerinin sonuçlandığı tarih arasında ilçe içi, ilçeler arası ve iller arası üyelik nakilleri yapılmaz.

Üyeler, kayıtlı oldukları köy veya mahalle dışından başka bir köy veya mahalleden ilçe kongre delegesi seçilemezler. Kanun’un 20. maddesinin 3. fıkrasındaki birleştirilme hali saklıdır. Üyeler, kayıtlı oldukları ilçe dışından başka bir ilçe kongresinde, ilçenin bağlı olduğu il dışından başka bir il kongresinde, il delegesi ve Kurultay delegesi de seçilemezler. Aynı il içinde, başka bir ilçede ilçe başkanlığı veya ilçe yönetim kurulu üyeliğine aday olunabilir. Ancak bu durumda olanlar, bir Kurultay dönemi için yalnızca bir ilçe kongresinde bu hakkı kullanabilir.

Üyeliği engelleyici, zorlaştırıcı tedbirlere başvurulamaz; üyelik istemlerini süresi içinde sonlandırmayan yöneticiler hakkında bu Tüzüğün disiplin hükümleri uygulanır. Kayıt yenileme, güncelleme ve benzeri adlarla üyelikler silinemez; temsilcilik kapanır ya da kapatılırsa üyelik ilçesinde kalmaya devam eder, ilçe veya il de kapatılırsa üyelik Genel Merkezde Parti tüzel kişiliği altında kapatılan ilçeler adına “depo üye” olarak devam eder.

Partiye üye olmak isteyen TBMM üyeleri, büyükşehir belediye başkanları, il, ilçe, belde belediye başkanları ve Partiye kazandırılmalarında yarar görülen kişiler için; Genel Başkanın yazılı teklifi, Yüksek İstişare Kurulu’nun yazılı görüşü ve Genel İdare Kurulu’nun onayı ile karar verilir.

Temsilcilikler hariç sıfat/makam sahibi değişik kurul başkan ve üyeleri ile milletvekilliği, büyükşehir, il, ilçe, belde belediye başkanlığı, yerel meclis üyelikleri yapmış veya yapmakta olanlardan, yasal mazereti olmaksızın Parti üyeliğinden istifa edenlerin yeniden Parti üyeliği için yapacakları başvurular hakkında karar verme yetkisi, Genel İdare Kuruluna aittir. GİK bu kararını, ilgilinin en son görev yaptığı kurulun veya grubun; bu yoksa o yer temel teşkilat birimi yönetiminin de görüşünü dikkate alarak verir. Sadece il delegesi veya Kurultay delegesi olanlar için, kongresinde seçildikleri ilçe ya da il yönetiminin görüşü dikkate alınır. İlçe kongresinin tabii ya da seçilmiş delegeleri ve Sandık Bölgesi, Köy, Mahalle veya Semt Temsilciliği üyeleri ile Partide üyelik dışında bir sıfatı-görevi bulunmayıp mazeretsiz istifa eden diğer üyeler de, istifaları üzerinden 6 (altı) ay geçtikten sonra, ilk kez üyelik başvurusu usulüne uygun olarak yeniden başvurabilirler.

Üyeliğe kabul edilen tüm üyelerin üyelik başvuru formunun ıslak imzalı ilk nüshası Genel Merkezde, ikinci nüsha başvuruyu alan ve kaydı yapan Üyelik Biriminde toplanır ve saklanır. Üyelik nakillerinde nakil yazısı ekinde bu nüsha (ikinci nüsha) gönderilir. Üçüncü nüsha ise başvuru tamamlanınca “alındı belgesi” olarak ilgiliye verilir.

Üyeliği ret edilenlerin formunun ilk iki nüshası 3 (üç) ay süreyle başvuruyu alan birimde bekletilip süre sonunda tutanakla imha edilir. Gerçekleşen üyeliklerin başvuru formları, Genel Merkezde ve illerde ilçe ölçeğinde; ilçelerde ise mahalle ve köy esasına göre arşivlenir.

Parti Üye Kütüğü, elektronik ortamda veri aktarımı yoluyla, yalnızca Genel Merkezde ve Genel Merkezce görevlendirilmiş kişilerce, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Parti sicili ile uyumlu olarak tutulur. Parti içi üyelik uyuşmazlıklarının çözümünde bu Kütük kayıtları esas alınır.


 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Merkez Teşkilatı


 

Genel Merkez organları

MADDE 13 - Partinin merkez organları; Tüzüğün 7/1-A.maddesinde sayılan Genel Merkez Teşkilatı organları ile yine 7.maddenin 3.fıkrasındaki Merkezdeki ve Merkeze Bağlı Yan Kuruluşlar ve 4.fıkrasındaki İhtiyarî Merkez Kurullardır. Anılan kurullardan Genel Başkan, Genel İdare Kurulu ve Merkez Disiplin Kurulu, İLK DEFASINDA, Büyük Kurultay yetkilerini kullanan Kurucular Kurulu tarafından, Kanun’un 16. Madde 1.fıkrası ve 17. Maddesi asgari sınırlarına uyularak, kendi üyeleri arasından, varsa yedekleriyle beraber oluşturulur. Kurucular arasından, Genel Başkan için birden çok aday yoksa, seçim açık oylama usulüyle yapılabilir. GİK ve Merkez Disiplin Kurulu için de, ilgili kurulların asıl ve yedek sayıları toplamının yarısından fazla aday başvurmamışsa, seçilen Genel Başkanın önereceği, GİK için 40 asıl ve en fazla 20 yedek, Merkez Disiplin Kurulu için de 8 asıl ve en fazla 4 yedekten oluşan blok liste Kurulun bilgisine sunulup açık oylamaya tabi tutularak seçim gerçekleştirilebilir. Anılan bu “ilk seçim” dışında GİK ve Merkez Disiplin Kurulu seçimlerinde blok liste yöntemi kullanılmaz; seçimler “birleşik alfabetik tercihli oy pusulası” ile yapılır.

KURUCULAR KURULU Parti’nin “kurucu iradesini” temsil eden tabii ve daimî merkez organıdır. Kuruluş bildirisinde bilgileri ve imzaları bulunan ve Tüzüğün sonundaki işbu Tüzük metnine dahil cetvelde alfabetik sırayla adı soyadı listesi yer alan Kurucular, hayatta oldukları ve kuruculuk sıfatını taşıdıkları sürece, Kurucular Kurulunun tabii üyeleridir. Kurul, ilk olağan Kurultaya kadar, Kurultayın tüm yetkilerini kullanır. Aynı zamanda Kuruculuk sıfatı da taşımayan Genel Başkan, Genel İdare Kurulu üyeleri, Merkez Disiplin Kurulu Başkan ve üyeleri ile Partili bakan ve milletvekilleri de kuruculuk şartlarını haiz olmak kaydıyla, bu Kurulun “tamamlayıcı” üyeleridir. Kurul, normal zamanda Genel Başkanın veya hayattaki tabii üye tamsayısının beşte birinin daveti ile Genel Başkan başkanlığında, davette belirtilen yer, zaman ve gündemle, tamamlayıcı üyeleri de dâhil toplanır. Toplantı yeter sayısı salt çoğunluk, karar yeter sayısı ise katılanların salt çoğunluğudur.

Kurucular Kurulu üyeleri, İçişleri Bakanlığının, Kanun’un 8. Madde 3.fıkrası ve son fıkrasına göre Parti’nin kurulduğu ve tüzel kişilik kazandığına dair bilgi ve belgelerin birer takımını Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ve Anayasa Mahkemesine gönderdiği tarihi takip eden ilk pazar günü saat 14.00’de, Parti Genel Merkezinde veya en yaşlı kurucu üyenin belirleyip duyurduğu Ankara merkezdeki bir adreste “çağrısız olarak” toplanırlar. Toplantıyı en yaşlı kurucu üye açar.

Anılan toplantıyı, bu madde kapsamında yapılacak organ seçimlerinde Genel Başkanlığa ve Genel İdare Kuruluna aday olmayı düşünmeyen, Kurucular cetvelindeki en yaşlı bir kadın ve bir erkek üye “oturum başkanı” ve yine en genç iki kadın ve iki erkek üye de “kâtip üye” olarak aralarında görev bölümü yapıp, yapılacak işleri ve sırasını duyurarak, dönüşümlü olarak yönetirler. Yine seçimlere geçildiğinde, oy kullanacak azami her 75 üye için bir sandık olmak üzere, aralarında birer başkan ve ikişer üyeli yeteri kadar “seçim sandık kurulları” oluşturup oy verme işlemini, oyların ayrım ve sayımını ve sonuçların ilanını gerçekleştirirler.

İlk oturumda, ilk iş olarak Kurucular arasından Kurucu Genel Başkan seçimi yapılır. Genel Başkan, katkı yükümlülüğü hariç, öncelikle bu Tüzüğün 15. Maddesindeki usul ve şartlara göre, maddede yeterli hüküm bulunmayan hususlarda 14 ve 21.maddeler emsal alınarak seçilir ve en yaşlı sandık kurulu üyesi veya oturum başkanı tarafından ilan edilir. Seçilen Genel Başkan isterse, kendisine teşekkür konuşması için söz verilir.

İkinci oturumda, seçilen Genel Başkan Kanun’un 15/5 fıkrası gereği görevini yerine getirmede ve yetkilerini kullanmada kendisine yardımcılık etmek üzere işbu Tüzüğün 15. Maddesine göre belirlediği “Başkanlık Divanı” üyelerini görev ve yetkileriyle beraber tanıtır.

Üçüncü oturumda, Tüzüğün 16. Maddesindeki şekil ve şartlara göre yine Kurucular arasından Genel İdare Kurulu ve 17. Maddesindeki şekil ve şartlara göre de Merkez Disiplin Kurulu asıl ve yedek üyeleri seçimleri, bu maddenin birinci fıkrasının gerektirdiği usul ve sayılar da dikkate alınarak “dengeli doğal adaylık ve birleşik alfabetik tercihli oy pusulası” ile gizli oy açık tasnif usulüne göre yapılır. Doğal adaylık usulüyle gerçekleşen seçimlerde hiçbir kademede, hiçbir organ için katkı alınmaz. Oy ayrım ve sayımı tamamlanıp tutanağa geçirilir. Her kuşaktan seçilenlerin genel kurula tanıtılmasıyla Kurucular Kurulunun ilk toplantısı sona erer.

İşbu Tüzüğün 7. Maddesinde sayılan İhtiyari Kurullar ve Yan Kuruluşlar dâhil diğer merkez organlarının kuruluş gayeleri, üye sayıları, seçilme veya oluşturulma zamanları ve usulleri, birbirileriyle ilişkileri ile görev, yetki ve sorumlulukları, bu Tüzüğün aynı adı taşıyan kenar başlığı ya da ara başlıklar altında gösterildiği gibidir.


 

Kurultay

MADDE 14 - Partinin en yüksek organı Kurultay’dır.

Kurultay, seçilmiş üyelerle tabii üyelerden oluşur.

a) Seçilmiş üyeler, toplamı TBMM üye tamsayısının iki katından fazla olmayacak şekilde il kongrelerince seçilecek delegelerden oluşur. Parti bir genel seçime girmiş değilse, Kanun’un 36.Madde 2.fıkrasına göre kongre yapacak yeterliğe ulaşmış illerin seçeceği Kurultay delegesi sayıları, azami sayının, anılan illerin bilinen son seçmen sayılarına oranlanması yoluyla hesaplanır ve Kurultay takviminin başlangıç tarihinden en geç 5 (beş) gün sonra Genel İdare Kurulu tarafından ilan edilir.

Parti bir genel seçime girmiş ise bu hesaplama ve ilan, söz konusu illerin seçimde aldıkları oy sayılarına oranlanarak yapılır.

b) Tabii üyeler; Parti’nin Genel Başkanı, Genel İdare Kurulu üyeleri, Merkez Disiplin Kurulu başkan ve üyeleri, Partili bakan ve milletvekilleriyle kuruculukları devam eden Parti kurucularıdır. Bakanlar dışında; Başkanlık Divanı üyeleri, Küme Eğitimcileri, Merkez Üyelik Birimi üyeleri gibi merkezdeki bir göreve atama yoluyla gelenler, başka bir sıfatla kazanmamışlarsa, sadece bu sıfatlarıyla Kurultay tabii üyesi olamazlar.

Parti Kurucuları ilk Kurultayı Parti’nin tüzel kişilik kazanmasından itibaren 2 (iki) yıl içinde toplamak zorundadırlar. Bu ilk Kurultaya Kanun’daki yeter sayı aranmaksızın, eğer varsa, süresi içerisinde kongresini yapmış olan illerden “seçilmiş delegeler” de çağrılır. Daha sonraki Olağan Kurultaylarda ise Kanun’un 36. Maddesindeki asgari yeterlikte ilden “seçilmiş delegelerin” çağrılı olması aranır.

Olağanüstü Kurultaylarda seçimler, son Kurultaydan sonra ilk kez kongre yapmış iller veya kongrelerini yenilemiş iller varsa o illerden seçilen yeni delegelerle, yenileri seçilmemiş illerin ise eski delegeleri çağrılarak yapılır. Benzer şekilde Kurultay tabii delegeliklerinde de iki Kurultay arasında tabii delegelik sıfatını kaybedenler listeden çıkarılır, varsa yeni kazananlar listeye eklenir. Olağan Kurultay takvimi sürecinde yapmakla yükümlü oldukları il kongrelerini yapmamış olan iller, olağan ya da olağanüstü Kurultaya delege gönderemezler.

Salt Kurucu sıfatı ile tabii delege olabileceklerin sayısı, seçilmiş delegelerin sayısının %15’inden fazla ise, Kurucular arasından seçilecek tabii delegelerin seçilme yöntemine, işbu tüzüğün 4.maddesindeki ilkeleri gözeterek, Genel Başkan karar verir ve kararını il kongreleri başlamadan duyurup hayata geçmesini sağlar. Parti kuruculuğundan da ayrılmış kurucular tekrar Partiye üye kaydedilmiş olsalar bile kurucu sıfatı ile tabii delege olamazlar. Taşıdıkları sıfat dolayısıyla Kurultay tabii delegesi olan kişiler, ayrıca il kongrelerince delege olarak seçilemezler.

Kurultayın görev ve yetkileri

a) Parti Genel Başkanını ve seçimle göreve gelecek merkez organlarının asıl ve yedek üyelerini gizli oylamayla seçmek,

b) Parti Tüzüğü ve Programında önerilen veya gerekli gördüğü değişiklikleri yapmak,

c) Genel İdare Kurulu faaliyet raporuyla gelir, gider ve kesin hesabını kabul veya reddetmek; gelecek dönem bütçesini müzakere edip karara bağlamak,

ç) Partiye üye kabul etmek,

d) Genel nitelikte olmak şartıyla Ülke ve Parti politikalarına ilişkin tavsiye kararları veya bağlayıcı kararlar almak.

e) Partinin adını ve simgesini değiştirmek, tüzel kişiliğinin feshi veya başka partiyle birleşmesi yoluyla kapanma ya da kapatılmasına karar vermek, fesih kararı verilmesi halinde Parti’ye ait malların tasfiyesi ve intikal şekli ve yerini karara bağlamak,

f) Kanun’da ve Parti Tüzüğünde verilen diğer görevleri ifa etmek, gündeminde yer alan konuları müzakere edip karara bağlamak,

g) Her kademe disiplin kurullarınca verilmiş disiplin cezalarını ilgili hükümlere göre affetmek Kurultayın görev ve yetkilerindendir.

Olağan ve Olağanüstü Kurultay

a) Kurultayın olağan toplantıları, Genel Başkan veya Genel İdare Kurulunun tespit edeceği yer ve zamanda yapılır.

b) Genel Başkan ve Genel İdare Kurulu, iki yıldan az, üç yıldan çok olmayan bir süre içerisinde olağan Kurultayı toplamak zorundadır.

c) Kurultayın olağanüstü toplantıları, Genel Başkan veya Genel İdare Kurulunun gerek görmesi halinde veya Kurultay delegelerinin en az beşte birinin noterden onaylı yazılı istemleri üzerine altmış gün içerisinde yapılır.

d) Seçimli olağanüstü Kurultay, Genel Başkan veya Genel İdare Kurulunun gerek görmesi halinde veya Kurultay delegelerinin, en az üçte birinin noterden onaylı yazılı istemleri üzerine altmış gün içerisinde yapılır. Seçimli Olağanüstü Kurultaylarda tüm organların seçimleri yenilenir ve seçilenler olağan Kurultaya kadar olan süreyi tamamlarlar. Yetkili organların altmış gün içerisinde Kurultayı toplamaması durumunda, istemde bulunanların noter onaylı taleplerinde belirledikleri üç asıl ve iki yedekten oluşan çağrı heyeti tarafından olağanüstü Kurultay toplanır. Noter onaylı taleplerde farklı isimlerin önerilmiş olması durumunda en fazla imzayla önerilen isimler çağrı heyeti vazifesini yerine getirir.

e) Olağan toplantıların gündemini Genel İdare Kurulu, olağanüstü Kurultay gündemini ise daveti yapan organ veya çağrıyı yapan delegeler tespit eder.

f) Gündemsiz Kurultay çağrısı yapılamaz.

g) Kurultayın yeri, günü, saati ve gündemiyle çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususlar, toplantıdan en az on beş gün önce il başkanlıklarına bildirilir. Mutat vasıtalarla ilan edilir.

h) Ayrıca Kurultayın yeri, zamanı ve gündemiyle çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya dair hususlarla Kurultay delege listesi, toplantıdan en az on beş gün önce YSK’nın önceden belirlemiş olduğu ilçe seçim kurulu başkanlığına bildirilir.

i) İlçe seçim kurulu başkanı, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip incelemek suretiyle varsa eksiklikleri tamamlattırdıktan sonra seçime katılacakları belirleyen listeyle yukarıdaki fıkrada belirtilen diğer hususları onaylar.

j) Kanun’un 21. maddesindeki esaslar dâhilinde ilçe seçim kurulu başkanı tarafından onaylanan bu listeler Kurultay toplantı tarihinden 7 (yedi) gün önce Parti Genel Merkez binasına her sahifesi görülebilecek şekilde asılarak ilan edilir. Aynı gün, yani toplantıdan 7 (yedi) gün önce, Kanun’un 115 madde ikinci fıkrasının gereği olarak toplantının mahiyeti, yeri ve tarihi, mahallin en büyük mülki amirliğine de bildirilir.

k) İlan süresi üç gündür ve bu süre içerisinde yapılacak itirazlar, ilçe seçim kurulu tarafından en geç iki gün içerisinde karara bağlanır. Kesinleşen ve mühürlenerek Partiye iade edilen listeye hiçbir suretle itiraz edilemez.

l) İlçe seçim kurulunca onaylanarak kesinleşen liste, Kurultayın delege yoklama çizelgesini oluşturur.

m) Kurultay, Kurultay delegeleri tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır.

n) Kurultayda yapılacak seçimler, ilçe seçim kurulunun gözetimi ve denetiminde yapılır. İlk toplantıda toplantı yeter sayısı sağlanamaz ise, ikinci toplantı hazır bulunan üyelerle yapılır.

o) Görüşmeler, gündem sırasına göre yapılır. Müzakerelere katılım, talep sırasına göre yürütülür. Parti Genel Başkanının, Genel İdare Kurulu üyelerinin, komisyon başkan veya sözcülerinin konuşma taleplerine öncelik verilir.

p) Parti Tüzüğü ve Programında değişiklik yapılmasına veya Partinin genel politikasını ilgilendiren konularda karar alınmasına dair teklifler hakkında karar verilebilmesi için teklifin; Genel Başkan, Genel İdare Kurulu veya Kurultay delegelerinin en az onda biri tarafından ileri sürülmüş olması gereklidir. Bu gibi teklifler, Kurultay divanı tarafından seçilecek bir değerlendirme komisyonunda görüşüldükten sonra, komisyon raporu ile birlikte incelenir ve karara bağlanır.

r) Kurultay, gündem maddeleri bitinceye kadar aralıksız devam eder.

Kurultayın açılışı

a) Olağan ve Olağanüstü Kurultay, usulüne uygun olarak yoklama yapıldıktan ve delegelerinin tamsayısının salt çoğunluğunun varlığı tespit edildikten sonra, Genel Başkan veya görevlendireceği kişi tarafından açılır. Genel Başkan Olağanüstü Kurultaya katılmamış ve kimseyi de görevlendirmemiş ise, Kurultay çağrı heyetinin görevlendireceği kişi tarafından açılır. Seçimli Kurultaylar ise en yaşlı Geçici Divan üyesi tarafından açılır.

b) Karar yeter sayısı, Kurultaya katılanların salt çoğunluğudur. Oylarda eşitlik halinde Genel Başkanın oyu doğrultusunda karar alınır.

c) Delege tam sayısının salt çoğunluğu ilk toplantıda sağlanamamışsa belirli gün ya da saatte ikinci toplantı aynı usulle açılır. İkinci toplantıda delege tamsayısının salt çoğunluğu aranmaz ve Kurultay hazır bulunanlarca usulüne uygun olarak gerçekleştirilir.

d) İkinci toplantıda da karar yeter sayısı, işbu Tüzüğün 29 madde 2.fıkrasındaki nisap saklı kalmak üzere, hazır bulunanların salt çoğunluğudur.

Kurultay Divanı

a) Kurultayın açılışıyla birlikte, bir Kurultay divan başkanı, iki başkan yardımcısı ve dört kâtip üyeden oluşan Kurultay Başkanlık Divanı seçilir. Başkan yardımcıları ve kâtip üyeler başkanın yaptığı görev taksimine göre görev icra ederler.

b) Kurultay divanı için önergeler, delege tamsayısının en az onda birinin imzası ile Kurultayı açan kişiye verilir. Kurultay Divan Başkanı ve divan üyeleri seçimi, el kaldırmak suretiyle açık oyla yapılır.

c) Önce divan başkanlığı için önerilen isimler tek tek oylanır ve her biri için "kabul edenler" sayılır.

d) Oylama bitimiyle Kurultay divan başkanlığını kazanan isim açıklanır ve devamında Kurultay başkanlık divanının diğer üyelikleri için önerilen isimler, yine el kaldırmak suretiyle topluca yapılacak açık oylamada, her liste için “kabul edenler” sayılarak seçilirler.

e) Kurultay divan başkanı ve üyeleri, Kurultayın, Parti Tüzüğü, ilgili kanunlar ve mevzuata uygun olarak gerçekleşmesini temin için gerekli önlemleri almak, Kurultay gündemini icra etmek, Kurultayın ahengini ve düzenini sağlamak, tutanağı düzenlemek ve muhafaza etmekle yetkili ve görevlidirler.

f) Divan başkanı, söz talebinde bulunanların sırasını tespit eder, söz isteyenlere, takdir edeceği süreler içerisinde söz verir. Söz talebinde; Genel Başkan, Genel İdare Kurulu üyeleri ile komisyon başkanları veya sözcülerine öncelik tanınır. Kurultayda delege olmayanların ve misafirlerin söz talebi Kurultay divanın kabulüne bağlıdır.

g) Kurultay başkanlık divanı, kararlarını üye tam sayısının salt çoğunluğuyla verir. Oyların eşitliği hâlinde başkanın bulunduğu taraf, çoğunluğu sağlamış sayılır.

h) Kurultay divan başkanı, toplantı sırasında düzeni bozanları sözlü uyarır, sözlü uyarıya rağmen düzeni bozmaya devam edenler, oy verme hakları saklı kalmak kaydıyla toplantıdan çıkarılır.

i) Kurultay divan başkanı, gerekli görürse Kurultaya ara verip, izleyici yerlerini boşaltabilir. Bu konuda alınacak karar kesindir.

j) İlan edilmiş gündem maddeleri arasında sıra değişikliği veya başka bir konunun gündeme alınması, genel kurul kararıyla mümkündür. Gündem ve sıra değişikliği taleplerinin görüşülüp karara bağlanabilmesi için, talebin delege tam sayısının onda biri tarafından teklif edilmesi ve katılan delegelerin salt çoğunluğuyla kabul edilmesi gerekir. Yine bu talebin yazılı olarak gündemin okunmasını takiben Kurultay divanına sunulması gerekir. Gündem değişikliğinde, gündemin “saygı duruşu ve İstiklal Marşının okunması maddesinin önüne” açılış konuşması dahil, herhangi bir madde getirilemez. İstiklal Marşından sonra ilk iş olarak, Kurultay adına Anıtkabri ziyaret edecek ekibin görevlendirme duyurusu yapılır.

 

Açılış konuşmaları ve raporların okunması

Gündem sırası geldiğinde, açılış konuşması için Genel Başkana veya Genel Başkan hazır bulunmuyorsa, Genel Başkanın görevlendireceği kişiye söz verilir. Kurultayda ikisi de hazır bulunmuyorsa, Kurultay divanı durumu tutanakla tespit eder ve açılış konuşması yapılmaz.

Gündem sırası geldiğinde faaliyet raporu okunur, komisyon kurulmasına gerek görülmez ise el kaldırmak suretiyle oylanır. Aynı şekilde mali hesaplar okunur, komisyon kurulmasına gerek görülmez ise el kaldırmak suretiyle oylanır.

Komisyonların oluşumu

Aşağıdaki teklifler, Kurultay tarafından seçilecek bir komisyonda görüşüldükten sonra, komisyon raporuyla birlikte incelenir ve karara bağlanır.

a) Parti Tüzüğünde ve Programında veya Parti politikasını ilgilendiren konularda değişiklik yapılmasına dair Genel Başkan, Genel İdare Kurulu veya Kurultay delegelerinin en az onda biri tarafından ileri sürülmüş teklifler.

b) Kanunlar, Parti Tüzüğü ve Programı çerçevesinde toplumu ve Devleti ilgilendiren konularla kamu faaliyetleri konularına dair, Kurultayda hazır bulunan delegelerin en az üçte biri tarafından yapılmış teklifler.

c) Ayrıca, Genel İdare Kurulunun faaliyet raporunun ve kesin hesabının incelenmesi veya gündemde bulunan bir konu hakkında Kurultay delegelerinin salt çoğunluğunun karar vermesi halinde de yeter sayıda komisyon kurulur.

d) Komisyonlar; bir başkan, bir başkan yardımcısı, iki kâtip üye olmak üzere en az dört uzman üyeden oluşur.

e) Divan, komisyonların gündemini belirleyerek çalışmalarını başlatır. Komisyonların çalışma süresi, gündem maddelerinin görüşülmesini aksatmayacak şekilde, divan başkanlığı tarafından belirlenir. Her delege, komisyona yazılı görüş sunabilir.

f) Komisyon başkanı, komisyon huzurunda, işin mahiyetine uygun olmak kaydıyla, özel ihtisas gerektiren herhangi bir konunun açıklanması veya savunulması görevini, Kurultay üyelerinden birine verebilir.

g) Komisyon toplantı yeter sayısı üye tamsayısının salt çoğunluğu, karar yeter sayısı ise oylamalara katılanların çoğunluğudur. Oylarda eşitlik olması durumunda komisyon başkanının bulunduğu tarafın görüşü kabul edilmiş sayılır.

h) Komisyon başkanı, inceleme sonuçlarını gösterir raporunu, varsa ekleri ile birlikte Kurultay divanına sunar. Komisyon raporu Kurultayda oylanır. Kabul edilen komisyon raporları, Kurultay kararı niteliği kazanır.


 

Genel Başkan

MADDE 15 - Parti Genel Başkanı, Kurultay tarafından gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile en çok 3 (üç) yıl için seçilir. İlk iki oylamada sonuç alınamazsa üçüncü oylamada en çok oy alan seçilmiş sayılır. Kurucu Genel Başkan ise Kurucular Kurulunun ilk toplantısında, Kurul üyeleri arasından 13.maddedeki usul ve şartlar gözetilerek, en çok 2 (iki) yıllığına seçilir. Parti Genel Başkanlığının herhangi bir sebeple boşalması halinde Genel İdare Kurulu en geç on gün içinde toplanarak Parti’yi temsil yetkisini kendi üyeleri arasından seçeceği bir üyeye tevdi eder ve boşalmayı müteakip en geç kırk beş gün içinde toplanmak üzere seçimli olağan veya olağanüstü Kurultayı toplantıya çağırır. Seçilen yeni Genel Başkan ve yeni organlar olağanüstü Kurultayda seçilmişse, olağan Kurultaya kadar görev yaparak kalan süreyi tamamlarlar. Kurucu Genel Başkanlığın bir şekilde boşalması halinde en yaşlı Kurucu Üye Genel Başkanlığa vekâlet eder ve en geç 10 gün içinde Kurucular Kurulunu tamamlayıcı üyelerle beraber toplantıya çağırıp Kurucular veya Parti üyeleri arasından yeni Genel Başkanın seçilmesini sağlar.

Genel Başkan, 7.maddedeki Parti teşkilat yapısını oluşturan birimlerden, Disiplin Kurulları ve İhtiyari Merkez Kurullar hariç tüm kurulların ve kendisi de milletvekili olması şartıyla TBMM Parti Grubunun tabii başkanıdır.

Bir kişi üst üste veya ara vererek Olağan Kurultaylarda en fazla 2 (iki) dönem Genel Başkanlık görevine seçilebilir. İkinci dönemi sonunda yapılacak yeni Kurultay öncesi, toplamda fiilen 6 (altı) yıl genel başkanlık yapmamış veya fiilen T.C Cumhurbaşkanı veya T.C Başbakanı olan genel başkanlar, en fazla bir kez daha genel başkan seçilebilirler. Kurucu dönemdeki başkanlık fiili süreye eklenir ancak dönem olarak sayılmaz. Ay hesabında, gün alınmış ay tam ay sayılır.


 

Genel Başkanın görev, yetki ve sorumlulukları

  1. Parti’yi temsil yetkisi Genel Başkana aittir. Parti adına dava açma ve davada husumet yetkisi de Genel Başkana veya dava konusuna göre görevlendireceği Siyasi işler veya Hukuk İşlerinden sorumlu Genel Başkan Yardımcılarına aittir.

  2. Parti adına bağlayıcı demeçler vermeye; Parti teşkilatına tebliğ, talimat, genelge ve duyurular yayımlamaya sadece Genel Başkan yetkilidir.

  3. Genel Başkan; Kanun’un 15.madde 5.fıkrasının kendisine tanıdığı yetkiye istinaden, Parti üyeleri arasından yardımcılarını seçer ve atar. Bu kapsamda;

  1. Genel Sekreter

  2. Genel Muhasip

  3. Siyasi İşler ve Parlamento ile İlişkiler Başkanı

  4. Ekonomi ve Kalkınma Politikaları Başkanı

  5. Güvenlik Politikaları ve Dış İlişkiler Başkanı

  6. Teşkilat Başkanı

  7. Seçim ve Hukuk İşleri Başkanı

  8. Medya, İletişim, Tanıtım Başkanı ve Parti Sözcüsü

  9. Sağlık ve Sosyal Güvenlik Politikaları Başkanı

  10. Eğitim, Ar-Ge, Ölçme ve Değerlendirme Başkanı

  11. Çevre, Şehircilik ve Yerel Yönetimler Başkanı

  12. Sivil Toplum ve Halkla İlişkiler Başkanı

Unvanları ile görev yapacak BAŞKANLIK DİVANI üyeleri, Genel Başkan’a görevinin yerine getirilmesi ve yetkilerini kullanmasında yardımcılık ederler. Divan üyelerinin en az 4 (dört) yıllık örgün yükseköğretim mezunu olması gerekir. Bir kişi üst üste en fazla iki olağan kurultay döneminde Başkanlık Divanı üyesi olarak görev yapabilir. İlk olağan Kurultaya kadar geçen süre dönem olarak sayılmaz. Divan üyeleri Başkanlık Divanı toplantılarında hazır bulunamayacaklarında, hangi Divan üyesinin kendilerine vekâlet edeceğini yazılı olarak Genel Sekreterliğe bildirirler.

  1. Genel Başkan, Başkanlık Divanı üyelerinin görev tanımlarıyla çalışma usul ve esaslarını genelge ile düzenler. Gerek görmesi halinde görevden alma, görev tanım ve dağılımlarını değiştirme; görev ekleme veya kaldırmaya tam yetkilidir.

  2. Başkanlık Divanı’nı olağan veya olağanüstü toplantıya çağırır, gündemini tespit eder.

  3. Bilgi, tecrübe ve uzmanlığından yararlanacağı isimleri, Divanda belirlenecek ihtiyaç ve norm kadro dâhilinde kendisine danışman olarak atar. Benzer şekilde Başkanlık Divanı üyelerinin yardımcılıklarına da önerilen isimleri atayabilir. Bu fıkra gereği atanan danışman ve yardımcıların görevi, seçimli Kurultay ardından yeni Başkanlık Divanı oluştuğunda yeniden atanmazlarsa kendiliğinden sona erer.

  4. Merkezdeki ve Merkeze Bağlı Yan Kuruluşlar ile İhtiyari Merkez Kurulların oluşturulma zamanına karar verir, üyelerini Genel İdare Kuruluna teklif eder veya doğrudan atar.

  5. Milletvekili, büyükşehir, il belediye başkanı ve gerek gördüğü ilçe belediye başkanı aday adayları hakkında; gerek yasalar gerekse Partinin ilke, karar ve genel politikalarına uygunluk açısından Genel İdare Kurulu tarafından belirlenmiş “aranacak niteliklere” uygunluğun tespiti için “ön inceleme kurulları” oluşturur.

  6. Ön inceleme raporları sonucu aday adaylığı uygun görülenleri ilan eder ve yapılacak temayül yoklamasında adil ve eşit bir şekilde yarışmalarını sağlar.

  7. Parti Tüzüğü gereği Genel İdare Kurulunca kabul edilen yönetmelikleri yürürlüğe koyar.

  8. Gerektiğinde, kendisine vekâlet etmek üzere yardımcılarından birisini görevlendirebilir.

  9. Genel İdare Kurulunu, Genel Merkezde veya uygun gördüğü yerde olağan veya olağanüstü toplantıya çağırır; gündem tekliflerini değerlendirir, belirlenen gündemlerin görüşülmesini, gereken kararların alınmasını, uygulanmasını ve takibini sağlar.

  10. TBMM Grubu ile teşkilat kademeleri arasında çalışma ahengini, iş birliğini sağlar ve gerek duyarsa kurullara birleşik toplantılar için çağrı yapıp anılan toplantılara başkanlık eder.

  11. Milletvekili ise Türkiye Büyük Millet Meclisi Grup Başkanlığı görevini yürütür.

o) Kanun, Parti Tüzüğü ve diğer mevzuatın kendisine vermiş olduğu tüm görevleri yapar ve yetkileri kullanır.

ö) Partiyle ilgili iş ve işlemlerinden dolayı Kurultaya karşı sorumludur. Kurucu Genel Başkanlar da aynı şekilde Kurucular Kuruluna karşı sorumludur.


 

Merkez karar, yönetim ve icra organları

MADDE 16 - Partinin merkez organları Tüzüğün 7.Maddesinde sayılan organlardır.

Genel İdare Kurulu (GİK) Kanun’un 16.Maddesinde bahsi geçen Merkez Karar Kurulu ile Merkez Yönetim Kurulunun (MKYK) tek kurul halinde oluşturulmuş şeklidir. GİK; yerine göre karar, yerine göre yönetim, yerine göre icra organıdır. GİK, Kurultay kararlarıyla çelişmemek kaydıyla Partinin son karar merciidir ve kararlarında tamamen bağımsızdır. GİK karar yetkisini her durum ve şartta Genel Başkan’la, yönetim yetkisini il kümelerinde, tamamlayıcı üye sıfatıyla sadece ilgili kümenin Eğitimcileriyle, icra yetkisini Genel Başkanlıkla paylaşır. Merkez Üyelik Birimi ise Genel Merkezde GİK’e bağlı olarak çalışan özel görev tanımlı bir icra birimidir.

Genel İdare Kurulu’nun kurulması

Genel İdare Kurulu (GİK), Kurultaydan sonra Partinin en üst organıdır.

a) GİK; Genel Başkan ve Kurultayda gizli oyla seçilen 80 (seksen) asıl, 40 (kırk) yedek üyeden oluşur. GİK üyeleri yurt genelinden ve yurt dışından başvuruları kabul edilenler arasından her kuşaktan 20’şer asıl, 10’ar yedek üye olarak seçilirler ve tüm yurtta ve yurt dışında Parti’yi temsil ederler.

b) Genel Başkan, Genel İdare Kurulunun başkanıdır. Genel Başkan, yokluğunda yerine bir Başkanlık Divanı üyesini görevlendirmediği takdirde Genel İdare Kuruluna, Siyasi İşler Başkanı başkanlık eder.

c) Genel İdare Kurulu’nun görevi, seçildikleri Kurultayı takip eden seçimli Kurultaya kadar devam eder. Bu süre zarfında, istifa ve diğer sebeplerle Kurul’da meydana gelecek boşalmalar, sıradaki aynı kuşaktan yedek üyenin Genel Başkan’ın göreve davetiyle tamamlanır.

d) Boşalan üyenin yerine çağrılan kişi, yapılacak ilk seçimli Kurultaya kadar Kurul’da görev yapar.

e) GİK en az üye tamsayısının salt çoğunluğuyla ayda bir defa olağan toplanır. Olağanüstü toplantı yeter sayısı da salt çoğunluktur.

f) Üyelerinin sekizde birinin yazılı talebiyle, gündem teklifinde bulunulabilir. Gündem teklifleri toplantıdan en az bir gün önceden Genel Sekreterliğe yapılır.

g) Toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla karar alır. Olağanüstü toplantılarda da kararlar toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır.

h) Genel Başkan’ın çağrısı veya Genel İdare Kurulu üyelerinin dörtte birinin yazılı talebiyle olağanüstü toplanır.

i) Kurul üyelerine, toplantıda görüşülecek ve oylama yapılacak konular hakkında yazılı bilgi ve varsa, konuya ilişkin evrakın suretleri verilir. Aksine karar/talep/hüküm yoksa oylamalar açık oyla gerçekleştirilir. Oylama sonucunun eşit olması halinde, Genel Başkan’ın tercihte bulunduğu tarafın görüşü benimsenmiş sayılır.

j) Geçerli bir mazeret belirtmeksizin olağan ya da olağanüstü 2 (iki) toplantıya aralıksız veya yılda 4 (dört) toplantıya katılmayan üye, GİK üyeliğinden istifa etmiş sayılır.

k) Genel İdare Kurulu ve Merkez Disiplin Kurulu’na, adaylık tarihinde milletvekili sıfatı taşıyanlar aday olamazlar.

l) Bir kişi üst üste veya ara vererek Olağan Kurultaylarda en fazla 2 (iki) dönem Genel İdare Kurulu’na seçilebilir. İkinci dönemi sonunda yapılacak yeni Kurultay öncesi, toplamda fiilen 6 (altı) yıl GİK üyeliği yapmamış üyeler, en fazla bir kez daha GİK üyesi seçilebilirler. Yedekten çağırılarak yapılmış 2 (iki) yıldan az üyelikler ile Kurucu dönemdeki üyelik fiili süreye eklenir ancak dönem olarak sayılmaz. Ay hesabında, gün alınmış ay tam ay sayılır.

Genel İdare Kurulu’nun, görev, yetki ve sorumlulukları

a) Kurultay kararlarını uygulamak;

b) Kurultayın başlangıç tarihini, takvimini ve gündemini belirleyip ilan etmek;

c) İl kongrelerinin tarihlerine karar vermek;

d) İl ve ilçe yönetim kurullarının üye sayılarını, her olağan Kurultay takvimi ilanını takip eden 5 (beş) gün içerisinde, gerektiğinde bir üst cetvele yükselterek veya bir alt cetvele düşürerek tespit ve ilan etmek,

e) Kanun’a göre Parti teşkilatının kabul edebileceği gelirlerin alt ve üst sınırlarını belirlemek. Her yılın başında yıllık üyelik aidatını kanunî sınırlar içerisinde kalmak kaydıyla güncellemek;

f) Kanun’da ve bu Tüzükte gösterilen esaslar çerçevesinde Parti gelirlerini artırmak için gerekli tedbirleri almak ve çalışmalarda bulunmak;

g) Partinin amaç ve faaliyetleri için gerekli olan taşınır ve taşınmazları satın almak veya kiralamak; maliki olduğu taşınır ve taşınmaz mal varlığını satmak, kiralamak, her çeşit takyit yaptırmak ve gerektiğinde tüm bu yetkilerini belli süre için Başkanlık Divanı’na devretmek;

h) Parti faaliyetlerinin yürütülmesi için hazırlanan çalışma programlarını onaylamak ve bu programları yürütecek çeşitli ihtisas komisyonlarının oluşturulmasına karar vermek;

i) Cumhurbaşkanı, Milletvekili genel veya ara seçimleri ile mahalli seçimlere katılıp katılmamaya veya kısmen katılmaya -varsa- genişletilmiş genel istişare toplantısında konu hakkında alınmış tavsiye kararı ve Yüksek İstişare Kurulu’nun yazılı raporunu da dikkate alarak karar vermek;

j) Diğer siyasi partilerle, kanunlar çerçevesinde yapılabilecek görüşmeleri, görüşmelerin içeriğini ve ortaklaşa yapılacak çalışmaları onaylamak veya bu çalışmaların sonlandırılmasına -varsa- genişletilmiş genel istişare toplantısında konu hakkında alınmış tavsiye kararı ve Yüksek İstişare Kurulu’nun yazılı raporunu da dikkate alarak karar vermek;

k) Seçim çevrelerinde ön inceleme sonunda aday adaylığı uygun görülenler arasından adayların sıralaması için ön seçim, teşkilat yoklaması (aday yoklaması) ve merkez yoklaması usullerinden biri veya birkaçı veya tamamının uygulanabilmesine karar vermek;

l) Parti teşkilat kademelerinin Parti tüzel kişiliği adına yapacakları sözleşmelerle üstlenebilecekleri yükümlülüklerin sınırlarını önceden tespit, tayin ve ilan etmek: Gerekirse kademelerde anılan işler için belli kişi ya da kurullara “sınırlı-sorumlu” yetkiler vermek.

m) Partinin hazırlanan faaliyet raporuyla kesin hesabını Kurultaya sunmak üzere onaylamak;

n) Kanun’un 40.madde 1.fıkrasının tanıdığı hakka dayanarak; milletvekilliği ve belediye başkanlıklarıyla il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliklerinde; gerekirse her bir seçim türü ve her bir seçim çevresi için ayrı ayrı olmak üzere; “adaylarda daha başka ne gibi şartlar bulunması gerektiğini” önceden tespit ve ilan etmek.

o) Yukarıdaki fıkra çerçevesinde, Belediye Meclisi üyeliklerinde, yörenin ekonomik, sosyal, kültürel ihtiyaç ve önceliklerine göre üye adaylarında bulunması gereken meslekî uzmanlık ve varsa diğer nitelikleri önceden tespit ve ilan etmek.

p) Uygulamada görülen aksaklıklar sonucu, Parti Tüzüğü ve Programında yapılması gereken değişiklikleri tespit etmek, değişiklik tekliflerini değerlendirmek ve bu tekliflerden uygun görülenlerin Kurultayın onayına sunulmasına karar vermek;

r) Gerek gördüğü hallerde yukarıdaki yetkilerini, oluşturacağı komisyonlar marifetiyle kullanmak,

s) Parti Tüzüğü ve Programının değiştirilmesi ve Partinin hukuki varlığına son verilmesi dışındaki bütün kararları almaktır.

ş) Bu kararlar üye tam sayısının salt çoğunluğuyla alınır.

t) Partinin ilke ve kararlarına aykırı davranış ve faaliyetleri tespit edilen il ve ilçe yönetimlerine, gizli oylamada, Kurulun üçte iki çoğunluk kararıyla, kısmen veya tamamen işten el çektirilebilir. GİK aynı usulle iki olağan toplantısı arasındaki süre için, gerek görmesi halinde bu yetkisini üçte iki oy çoğunluğu ile Başkanlık Divanı’na devredebilir. Kurulun ilk toplantısında Başkanlık Divanı’nın kararı üçte iki çoğunlukla ret edilirse, ilgili el çektirmenin yürütmesi durdurulmuş olur.

u) Delege ve organ seçimlerinde, Kanun ve Tüzüğün hükümlerine aykırılık olduğunun gözlemci raporu ile tespit edilmesi halinde ilçe, il ve kurultay delege seçimleri ile ilçe ve il organ seçimlerini, ilçe ve il ölçeğine göre kısmen veya tamamen iptal edip yeniden yapılmasına, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğuyla karar verebilir.

Merkez Üyelik Birimi

Genel Merkez Üyelik Birimi GİK içerisinden oluşturulmuş, özel görev tanımına sahip daimî bir merkez icra organıdır. Tüzüğün 11.maddesinde anlatıldığı isim, nitelik, şekil ve sayıda kurulur ve azami sürede nöbetleşe çalışarak Genel Merkezde kendisine ulaşan üyelik başvurularını, Tüzükte belirlenen şekilde aksatmadan neticelendirir. Birimin yedek üyesi yoktur. Birim üyeleri, ret ettikleri üyelik başvurularının, itiraz sonucu Genel İdare Kurulunda gerçekleşecek yeniden görüşülmesine ve bu konudaki kesin karar oylamasına katılamazlar.

​Merkez Disiplin Kurulu

MADDE 17 - Merkez Disiplin Kurulu, Partinin en üst disiplin kurulu olup Kurultay tarafından gizli oyla seçilen 12 (on iki) asıl ve 6 (altı) yedek üyeden oluşur. Üyelerinin niteliği, seçim ve çalışma usulü ile disiplin işleri ile ilgili diğer hususlar, işbu Tüzüğün İKİNCİ KISIM SEKİZİNCİ BÖLÜM’ÜNDE anlatıldığı gibidir. Kurul üyeleri, seçimden sonraki ilk toplantılarında kendi aralarından başkan, başkan vekili ve kurul sekreteri seçerek Merkez Disiplin Kurulu Başkanlık Divanı’nı oluştururlar.

Genişletilmiş genel istişare görüşmeleri ya da toplantısı

MADDE 18 - Anayasa değişikliği, referandumlar, savaş hali ilânı, hükümet kurma, hükümete katılma, güven ya da güvensizlik oyu verme, seçimlere kısmen veya tamamen katılıp katılmama, sine-i millete dönme gibi, Partinin siyasetinde dönüm noktası sayılabilecek kararlarının alınması öncesinde “genişletilmiş genel istişare” görüşmeleri ya da toplantısı yapılır. Sayılan sebeplerden herhangi biri olmasa da yılda bir kere “genişletilmiş genel istişare” gerçekleştirilerek Parti faaliyetlerinin genel seyri gözden geçirilir; kademelerin yatay iletişimi sağlanarak örnek faaliyetlerin tanıtımı, ödüllendirilmesi ve yaygınlaşması hedeflenir. Böylece, Partiye sahanın gözüyle bakılmaya çalışılır.

Aksi yönde bir karar olmadıkça Ankara’da gerçekleştirilecek ve tam gün sürebilecek bu toplantının tarihine, yerine ve gündemine GİK karar verir. Katılımcılara gündeme bağlı kalmak şartıyla eşit sürelerde söz verilir. Gündem dışı konuşma kesinlikle yapılamaz. Genişletilmiş genel istişare toplantısında, bağlı yan kuruluşları dâhil her teşkilatı sadece ilgili teşkilatın il başkanı veya ilçe başkanı temsil eder ve söz alabilir. Yurt dışı temsilcilik yetkilileri ülkeler bazında birer temsilci, Partili belediye başkanları bizzat, il genel ve belediye meclisi gruplarını temsilen de yetkilendirilmiş birer üye toplantıya katılabilir ve söz alabilir. Toplantıya vekâleten katılanlar söz alamaz ancak teşkilatlarının gündem hakkındaki yazılı görüşünü bir tutanakla oturum başkanına teslim edebilirler. Genel Başkan dâhil seçilmiş ya da atanmış Merkez organları bu toplantıda dinleyip not almak üzere mutlaka temsil edilirler ancak söz almazlar. İl disiplin kurulu başkanları da toplantıya katılabilirler ancak söz almazlar. İstişare, bir karar toplantısı değildir. Toplantıda ifade edilen görüşler ilgili konuda temenni/tavsiye niteliğindedir, bağlayıcılığı yoktur. Toplantıya katılımcılar önceden kayıt yaptırarak ve kendi teşkilatlarının yazılı referanslarıyla girebilirler; sıfatı/görevi ne olursa olsun izleyici alınmaz, basına da kapalı olur. Partili bakan ve milletvekilleri de toplantıya katılabilirler ama söz almazlar.

Toplantıyı Merkez Disiplin Kurulu başkanı veya yokluğunda görevlendirdiği bir üyesi açar. Gündem ve usul hakkında bilgi verilir. Açış konuşması yapılmaz. Öngörülen toplantı süresi belirlenip en fazla sekize bölünerek, oturumlar ve verilecek aralar katılımcılara duyurulur. Oturumları, aralarında anlaşıp dönüşümlü olarak Küme Eğitimcileri yönetirler.

İlan edilmiş Kurultay takvimi içerisinde veya genel-yerel seçim takvimi yürürlükteyken genişletilmiş genel istişare toplantısı yapılmaz. Ancak öne alınmış seçim, erken seçim, ani/zorunlu seçim gibi durumlarda, hemen seçim takviminin başında, gerek duyulursa, toplantı, uzaktan iletişim araçlarıyla ve bölgeler bazında da yapılabilir. Genişletilmiş genel istişare toplantılarının tutanak özetleri genel sekreterlikçe tutulur. Tutanak özeti Merkez Disiplin Kurulu başkanı veya toplantıyı açan üye tarafından katılımcılara okunur. Gerek görürse Genel Başkanın gündem hakkındaki konuşmasıyla toplantı sona erer.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

İl ve İlçe Teşkilatı


İl Teşkilatı

MADDE 19 - İl Teşkilatı, İl kongresi, il başkanı, il yönetim kurulu ve il disiplin kurulundan oluşur. İl divanı ve İl Üyelik Birimi il yönetimi içerisinden il başkanı tarafından atanarak oluşturulur.

İl Kongresi

İl Kongresi il teşkilatının en üst karar ve denetim organıdır. Seçilmiş en fazla 600 delegeyle tabii delegelerden oluşur.

(Değişik cümle: 18/08/2024) Tabii delegeler o ilin Partili milletvekilleri, il başkanı, il yönetim kurulu üyeleri, il disiplin kurulu başkanı ve üyeleri ile Partili büyükşehir belediye başkanıdır.

Geçici il yönetim kurulu başkan ve üyelerinin kongreye katılma hakları olmakla beraber, delege sıfatı olmayanların oy kullanma hakları yoktur.

İl kongrelerinde, il yönetiminin faaliyet ve kesin hesap raporları görüşülür; gündemdeki konular müzakere edilip karara bağlanır. Ardından il başkanı, il yönetim ve il disiplin kurulunun asıl ve yedek üyeleri ile asıl ve yedek Kurultay delegeleri seçilir. Kongrelerde Genel Merkezin göndereceği bir gözlemci süreci titizlikle takip eder, gerektiğinde geçici divan ve divan başkanlarını usulünce uyararak önlenebilecek hatalara düşülmesini önler. Gözlemci, genel merkez adına kongreyi raporlama yetkisine sahiptir.

İl Kongresi birleşik alfabetik tercihli oy pusulası aşağıdaki aşamalar sonucu hazırlanır:

  1. Kesinleşen delege listesindeki en yaşlı iki üye başkan ve başkan vekili, en genç iki üye de kâtip üye olmak üzere “adaylık başvuruları kabulü geçici divanı” oluşturulur,

  2. Geçici Divan, listenin kesinleşme tarihine göre kongreden önceki asgari son 2 (iki) gün boyunca Parti il binasında adaylık başvurularını kabul eder. Divana bu süreçte il binasında çalışabileceği uygun ve yeterli bir yer, stantlar ve araç-gereç tahsis edilir. Çalışılacak her gün için günlük çalışma saatleri ve ne tür başvuruların en son hangi saate kadar kabul edileceği ayrıntılı olarak belirlenip “başvuru takvimi” saat ayrıntısına kadar mutat vasıtalarla önceden ilan edilir.

  3. Başvurular bireysel yapılır, toplu aday listesi verilmez. Kişilerin hangi görevlere nasıl aday ya da aday adayı olacaklarına dair başvuru formu örneği Genel Merkez’den temin edilerek çoğaltılır.

  4. Kesinleşen delege listesinde adı bulunan her üye, ilgili formu doldurarak, şartlarını taşıdığı bir göreve doğrudan aday olabilir. İl Başkanlığına aday olmak ya da “aday” veya “aday adayı” gösterilebilmek için her şartta delege tamsayısının % 10’unun yazılı istemi gerekir. Bir delege, il başkan adaylığı için yalnızca bir aday adayına imza verebilir. İl başkan adayları, seçimi yapılacak diğer üç kuruldan (il yönetim kurulu, il disiplin kurulu veya Kurultay delegeliği) en az birine daha aday olmak zorundadırlar. İl yönetim kuruluna ve il disiplin kuruluna aynı anda aday olunamaz. Kesinleşen delege listesinde adı bulunmayanlar da, Parti’nin o ilde üyesi olduklarını belgelemek kaydıyla, kesinleşmiş delege tamsayısının en az % 1’nin yazılı istemiyle ve diğer şartları yerine getirmek suretiyle il başkanlığı dışındaki kurullara doğrudan aday gösterilebilirler. Parti üyesi olmayanlar ise, en geç başvuruların sona ermesinden 24 (yirmi dört) saat önce, üyelik başvuru formunu doldurup Geçici Divan huzurunda imzalamak kaydıyla ve üye tamsayısının % 5’inin imzasıyla diğer kurullara, % 10’unun imzasıyla da il başkanlığına “aday adayı” gösterilebilirler. Bu durumdakilerin Partiye üyelikleri, Geçici Divan tarafından aynı gün içinde ivedilikle değerlendirilir ve sonuçlandırılır. Üyelikleri uygun bulunmayanlara durum gerekçesi ile beraber, en geç son gün saat 14.00’e kadar Partide elden tebliğ edilir. Bu mümkün olmazsa aynı sürede Parti duyuru tahtasına asılacak karar özeti tebliğ yerine geçer. İlgili kişi bu karara aynı gün saat 18.00’e kadar İl Üyelik Birimi nezdinde itiraz edebilir. İl Üyelik Biriminin aynı gün saat 20.00’ye kadar konu hakkında gerekçesiyle vereceği karar kesindir. Partiye üye olma istemi ret edildiğinden kongrede aday olamayan kişinin ödediği katkının yarısı talebi halinde tutanakla kendisine iade edilir. Son gün saat 20.00 itibariyle kongrede herhangi bir organa doğrudan aday olabileceklerin de Geçici Divana başvuruları kesin olarak sona erer ve oy pusulası taslağının tanzimine geçilir.

  5. Birleşik alfabetik tercihli oy pusulası hazırlanırken aynı satırdaki iki isim arasında en az 2 (iki) cm. boşluk kalacak genişlikte kâğıt kullanılır. Kâğıdın en üstüne, İL BAŞKAN ADAYLARI, altına parantez içerisinde (sadece 1 adayı işaretleyiniz) yazılır. Altına, il başkan adaylarının ad ve soyadları ad alfabetik sıraya göre üst ortadan aşağıya doğru tek sütunda sıralanırlar. Son isimden sonra yatay çift çizgi çekilir. Diğer üç organ kendi aralarında yine ad alfabetik sırayla genç kadın, genç erkek, yetişkin kadın ve yetişkin erkek olarak dört sütün halinde sıralanırlar. Organlar yatay çift çizgi ile birbirinden ayrılırlar. Her organa ayrılan bölümün ilk satırına ortalı olarak organın adı İL YÖNETİM KURULU ÜYE ADAYLARI, İL DİSİPLİN KURULU ÜYE ADAYLARI, KURULTAY DELEGESİ ADAYLARI şeklinde yazılır. İkinci satırlarda her sütünün başına sırasıyla GENÇ KADIN, GENÇ ERKEK, YETİŞKİN KADIN, YETİŞKİN ERKEK şeklinde kuşak adları ve her kuşağın altına parantez içerisinde o organa o kuşaktan seçilecekler için –varsa en az ve en fazla belirtilerek - kaç işaretleme yapılacağı yazılır. Her ismin önüne kare şeklinde, eşit büyüklükte ve eşit hizada bir işaretleme kutucuğu konulur ve saat 22.00 itibariyle son şekli verilerek kesinleşmiş birleşik alfabetik tercihli oy pusulasının imzalı bir örneği, fonda “ÖRNEKTİR” notuyla duyuru tahtasına asılır. Yeteri kadar çoğaltılan tercihli oy pusulası ve oy zarfı Geçici Divan tarafından kongre günü Kongre Divanına bir tutanakla teslim edilir. Gündemin seçimler maddesine geçildiğinde, Kongre Divan üyeleri imzaladıkları bir nüsha eşliğinde pusula ve zarfları görevli ilçe seçim kurulu başkanına teslim ederler. Oy verme işleminde, seçim ve sandık kurulunca mühürlenmiş bu oy pusulaları ve zarflar kullanılır.

  6. Adaylardan;

İstanbul ve Ankara İl Başkan adayları yürürlükteki asgari ücretin net tutarını,İzmir ve Bursa İl Başkan adayları yürürlükteki asgari ücret net tutarının 3/4’ünü,Adana, Antalya, Konya İl Başkan adayları yürürlükteki asgari ücret net tutarının yarısını 

Büyükşehir statüsündeki diğer İl Başkan adayları yürürlükteki asgari ücret net tutarın 2/5’ini,Diğer İl Başkan adayları yürürlükteki asgari ücret net tutarının 1/4’ünü, Kurultay Delege adayları tüm illerde asgari ücret net tutarının 2/5’ini, Yönetim Kurulu üye adayları ise kendi illerinin il başkan adaylarının ödeyeceği tutarın 1/4’ünü katkı olarak öderler.

Hem başkanlığa ve/veya bir organ üyeliğine, hem de Kurultay delegeliğine başvuranlar, bunlardan sadece en yüksek olan katkıyı öderler.

Kesinleşen delege listesinde adı bulunmayıp herhangi bir göreve aday olan Parti üyeleri ilgili katkının bir buçuk katını, üyeliği başvuru esnasında gerçekleşen üyeler ise iki katını öderler.

İl Disiplin Kurulu Üye adaylarından, başka bir göreve de aday olmamışlarsa, katkı alınmaz.

Katkılar, niteliği belirtilecek ödeme belgesiyle Partinin banka hesabına veya başvuru esnasında, makbuz karşılığında il muhasipliğine yatırılır.

  1. Kongrede görevli seçim kurulu başkanı, seçimler için yeteri kadar sandık kurulu oluşturur. Sandık kurulu, bir başkan ve iki üyeden oluşur. Sandık kurulu başkanıyla, bir üye memurlar; diğer üye ise aday olmayan Parti üyeleri arasından seçilir. Her sandık için aynı şekilde ve sayıda yedek sandık kurulu belirlenir. Seçim kurulu başkanıyla önceden temas kurularak, ön görülen sandık kurulu sayısına göre, aday olmayan üyelerden sandıklara verilecek asıl ve yedek partili üyelerin belirlenmiş olması ve hazır bulundurulması sağlanır. Sandık kurulu üyelikleri için il başkan adayları farklı isimler önerebilir. Bu durumda tüm isimler birleştirilerek Geçici Divan gözetiminde kura çekilir. Kurada ilk sırada çıkanlar asıl, sonrakiler yedek olmak üzere Parti üst yazısıyla ilgili seçim kuruluna iletilir. Sandık kurulu başkanının yokluğunda, memur üye sandığa başkanlık eder. Sandık kurulu, Kanun’un ve Parti Tüzüğünün öngördüğü esaslara göre seçimlerin yürütülmesi ve oyların tasnifiyle görevli olup bu görevleri seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar aralıksız devam eder.

  2. Oy sayımında herhangi bir sütunda belirtilen miktardan az ya da fazla işaretleme yapılmışsa sadece o organ için o sütunda kullanılan oylar geçersiz sayılır. İl Başkanlığı oylamasında yalnızca bir aday işaretlenir. İl başkan adayı tek ise pusulanın başkan adayları kısmına kutucuk konmaz ve işaretleme de yapılmaz.

  3. Oy pusulasında veya zarfında kimin tarafından verildiğine dair açık işaret bulunan oylarla ilçe seçim kurulu veya sandık kurulu mührü bulunmayan oylar geçersiz sayılır.

  4. Kesinleşmiş delege listesinde adı yazılı olmayanlar oy kullanamazlar. Delege oyunu bizzat kullanır. Tek başına oy kullanmasında zorluk bulunanlar oylarını, ikinci dereceye kadar yakınlıktaki kan veya sıhri hısımlarının yardımlarıyla kullanabilirler

  5. Sandıklar açılır ve oy sayım dökümüne geçilir.

  6. Önce il başkan adaylarının oy sayımı sonuçlandırılır. Basit çoğunluk usulüne göre en fazla oy almış il başkan adayı, il başkanı seçilmiş olur. Adayların eşit oy alması halinde, itirazlar değerlendirilip kesin sonuç belli olduğunda yine eşitlik bozulmamışsa, ilçe seçim kurulunda kura çekilerek kazanan aday belirlenir.

  7. İl yönetim kurulu, il disiplin kurulu ve büyük kurultay delegesi seçimlerinde ise her kuşak için en çok oy alanlardan başlanarak asıl üyeler ve yedek üyeler belirlenir. Bir kuşakta sonuncu üyeliklerde oylar eşit çıkmışsa, kazanan üye yine kura ile belirlenir

İl kongresinde seçilecek Kurultay delege sayısı ve niteliği

İl kongrelerinde, kurultay için seçilecek delege sayısı; TBMM Milletvekili sayısının iki katının, Parti'nin son milletvekilliği genel seçiminde aldığı ülke toplam oy sayısına bölünmesiyle bulunacak kat sayının, ilgili il seçim çevresinde alınan oy sayısıyla çarpılması suretiyle bulunur. Çeşitli nedenlerle Parti'nin genel seçimlerde almış olduğu oyun belli olmaması halinde; büyükşehir statüsünde olan illerde son belediye meclisi, diğer illerde il genel meclisi seçim sonuçlarına göre Kurultay delege dağılımı belirlenir. Bunlardan hiçbiri belli değilse, Tüzüğün 14.madde “a” bendine göre işlem yapılır.

Kurultay için seçilen delegelerin görev süresi, seçildikleri kongreyi takip eden ilk olağan veya olağanüstü kongrede yeni delegelerin seçimine kadar devam eder.

İl kongrelerinde Kurultay delegesi adayı olabilmek için Geçici Divana başvuracaklarda asgari lise ve dengi okul mezunu olma şartı aranır. Aranan şartı taşıyanlar, seçilecek asıl ve yedek Kurultay delegesi sayısı toplamını karşılamıyorsa, asgari ortaokul mezunlarının başvuruları da kabul edilir.

İl başkanı

İl başkanı, il kongresinde en çok üç yıl için, gizli oyla seçilir.

Bir kişi üst üste veya ara vererek olağan kongrelerde en fazla 2 (iki) dönem il başkanı seçilebilir. İkinci dönemi sonunda yapılacak yeni kongre öncesi, toplamda fiilen 6 (altı) yıl il başkanlığı yapmamış üyeler, en fazla bir kez daha il başkanı seçilebilirler. Boşalan başkanlığa yönetim içinden seçilerek yapılmış 2 (iki) yıldan az başkanlıklar ile kurucu ve geçici dönemdeki başkanlık fiili süreye eklenir ancak dönem olarak sayılmaz. Ay hesabında, gün alınmış ay tam ay sayılır.

İl başkanı il teşkilatını temsil eder, Parti’nin il düzeyindeki çalışma ve faaliyetlerinin disiplinli bir şekilde yürütülmesini sağlar ve ilçe başkanlıklarının denetimini gerçekleştirir. İl yönetim kurulunun gündemini hazırlar ve il yönetim kuruluna başkanlık eder. Parti faaliyetlerinin planlanmasını ve gerçekleşmesini sağlar. Parti adına ilde yazışmaları yapar.

İl başkanı; il yönetim kurulunun, ilçe yönetim kurulunun, il veya büyükşehir belediye meclisi grubunun, il genel meclisi grubunun, il düzeyinde kurulmuş çalışma gruplarının Kanun ve Tüzükle belirlenen veya Parti organlarınca verilen görevleri yerine getirmeleri için uyumlu ve verimli çalışmalarını sağlar.

Başkanı olduğu ilin çevresindeki ilçelerin ekonomik, sosyal ve yerel sorunlarını inceler. Bunların çözümüne yardımcı olur. İlçe başkanlarıyla düzenli olarak toplanır.

İl başkanı, il genel meclisi, belediye meclisleri gruplarını ve Partili belediye başkanlarını, çalışmalarını yönlendirmek, değerlendirmek ve eşgüdüm sağlamak amacıyla ayrı ayrı veya birlikte toplantılara çağırabilir.

İl başkanı, il yönetim kurulu asıl üyeleri arasından il divan kurulu üyelerini atar. İl yönetim kurulu asıl ve yedek üyeleri arasından da İl Üyelik Birimi üyelerini atar.

İl başkanı, yukarıdakiler dışında danışman sıfatı ile veya başka bir unvan adı altında kimseyi atayamaz, görevlendiremez.

İl yönetim kurulu

İl yönetim kurulu, üst kademe parti teşkilatlarının talimatlarına uyarak, ilde Parti adına, Anayasa'ya, kanunlara, Parti Tüzüğü ve Programına uygun olarak her türlü siyasi faaliyeti yapmak, organize etmek ve denetlemekle görevlidir.

İl yönetim kurulu ayda en az 2 (iki) kere olağan olarak toplanır.

İlçe kongrelerinin takvimini belirler ve il kongresi için gereken hazırlıkları yerine getirir.

Bütün seçimlerde, Parti adaylarının başarılı olmasını sağlamak için il düzeyinde gerekli çalışmaları yapar ve yaptırır. Seçim çalışmalarını denetler. Seçimlerle ilgili yasal görevlerini zamanında ve eksiksiz yerine getirir.

İl çevresinde uygun yerlerde, siyasal, toplumsal ve kültürel nitelikte toplantılar düzenler ve sonuçlarından üst yönetimi bilgilendirir. Yönetim kurulu kararları, karar defterine yazılır ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Karara muhalif olanlar gerekçelerini karar defterine şerh düşmekle yükümlüdür. Gerekçesiz muhalefet şerhi yok hükmündedir.

İl Muhasibi aracılığıyla en az 6 (altı) ayda bir ilçe teşkilatlarının hesaplarını denetler.

İl yönetim kurulunun sayısı ilin seçmen sayısı ve seçim çevresi sayısına göre, her Kurultay dönemi başlangıcında GİK tarafından belirlenip ilan edilir.

İl Yönetim Kurulu, başkan hariç olmak üzere;

a) İstanbul ve Ankara’da 88 (seksen sekiz) asıl, 44 (kırk dört ) yedek,

b) İzmir ve Bursa’da 64 (altmış dört) asıl, 32 (otuz iki) yedek,

c) Adana, Antalya ve Konya’da 48 (kırk sekiz) asıl, 24 (yirmi dört) yedek,

d) Diğer büyük şehirlerde 40 (kırk) asıl, 20 (yirmi) yedek,

e) Bunların dışında kalan 51 ilde ise 32 (otuz iki) asıl, 16 (on altı) yedek üyeden oluşur.

​

İl Disiplin Kurulu

İl disiplin kurulu, il kongresi tarafından seçilen 8 (sekiz) asıl ve 4 (dört) yedek üyeden oluşur. Disiplin kurulu üyeliğine aday olacaklarda aranacak nitelikler ile görev ve yetkileri işbu Tüzüğün İKİNCİ KISIM SEKİZİNCİ BÖLÜMÜNDE anlatıldığı gibidir. Seçimden sonra ilk toplantıda üyeler kendi aralarından başkan, başkan vekili ve kurul sekreteri seçerek İl Disiplin Kurulu Başkanlık Divanı’nı oluştururlar.


​

İl Divan Kurulu

İl divan kurulu il başkanının başkanlığında, il düzeyinde görev yapan parti içi organdır. İl divan kurulu üyeleri; il başkanı tarafından il yönetim kurulu üyeleri arasından atanırlar.

İl divan kurulu İstanbul ve Ankara’da il başkanı ve üç seçim çevresi başkanı da dâhil olmak üzere 16 (on altı), İzmir ve Bursa’da il başkanı ve iki seçim çevresi başkanı da dâhil olmak üzere 15 (on beş) diğer tüm illerde ise il başkanı dâhil 13 (on üç) üyeden oluşur.

İl divan kurulu il başkanının başkanlığında, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile haftada en az 1 (bir) defa toplanır.

İl divan kurulu, il kongresi ve il yönetim kurulunca alınmış kararların ve verilen görevlerin yürütülmesini sağlar.


İl divan Kurulunun;

  1. İl Sekreteri

  2. İl Muhasibi

  3. İl Teşkilat Başkanı

  4. Seçim ve Hukuk İşleri Başkanı

  5. Medya, İletişim, Tanıtım Başkanı

  6. Sağlık ve Sosyal Güvenlik Politikaları Başkanı

  7. Eğitim, Ar-Ge, Ölçme ve Değerlendirme Başkanı

  8. Çevre, Şehircilik ve Yerel Yönetimler Başkanı

  9. Sivil Toplum ve Halkla İlişkiler Başkanı

standart görev başlıklarıdır. Bunlara ek olarak Tarım-Hayvancılık, Ormancılık, Sanayi, Kültür-Turizm, Denizcilik-Su Ürünleri ve Madencilik vb. konularda, o ilin öne çıkan gelişme potansiyeli, ihtiyaç ve belirleyici özelliklerine göre 3 (üç) politika başkanlığı daha oluşturulur. İl başkanı il divan kurulunun görev dağılımında her türlü değişikliği yapabilir.

İl Üyelik Birimi

İl Üyelik Birimi il yönetim kurulu (asıl ve yedek) içerisinden oluşturulmuş, özel görev tanımına sahip bir icra organıdır. Tüzüğün 11.maddesinde anlatıldığı isim, nitelik şekil ve sayıda kurulur ve azami sürede nöbetleşe çalışarak il başkanlığına ulaşan üyelik başvurularını, Tüzükte belirlenen şekilde aksatmadan neticelendirir. Birimin yedek üyesi yoktur. İl Üyelik Biriminin en az bir (1) üyesi dönüşümlü olarak sürekli partide bulunur ve üyelik müracaatlarını alır. Gönüllük esasına göre çalışılır. Günlük nöbetçi il divan üyesi, üyelik biriminin de tamamlayıcı üyesidir. Kurul haftalık olağan toplantısında üyelik müracaatlarını değerlendirip sonuçlandırır. Birim üyeleri, ret ettikleri üyelik başvurularının, itiraz sonucu il yönetim kurulunda gerçekleşecek yeniden görüşülmesine ve bu konudaki kesin karar oylamasına katılamazlar.


İlçe Teşkilatı

MADDE 20 - İlçe Teşkilatı, ilçe kongresi, ilçe başkanı ve ilçe yönetim kurulundan oluşur. İlçe divanı ilçe yönetimi içerisinden ilçe başkanı tarafından atanarak oluşturulur. İlçenin Üyelik Birimi ise ilçe yönetim kuruludur.

İlçe Kongresi

İlçe Kongresi ilçe teşkilatının en üst karar ve denetim organıdır. Seçilmiş en fazla 400 delegeyle tabii delegelerden oluşur.

(Değişik cümle: 18/8/2024) Tabii delegeler ilçe başkanı, ilçe yönetim kurulu üyeleri, ilçe ve varsa ilçeye bağlı beldelerin Partili belediye başkanlarıdır.

İl belediye başkanı ile merkez ilçe çevresindeki diğer belediyelerin başkanları da merkez ilçe kongresinin tabii delegesidir. Geçici ilçe yönetim kurulu başkan ve üyelerinin kongreye katılma hakları olmakla beraber, delege sıfatı olmayanların oy kullanma hakları yoktur.

İlçe kongrelerinde, ilçe yönetiminin faaliyet ve kesin hesap raporları görüşülür; gündemdeki konular müzakere edilip karara bağlanır. Ardından ilçe başkanı, ilçe yönetim kurulunun asıl ve yedek üyeleri ile asıl ve yedek il delegeleri seçilir.

İlçe Kongresi birleşik alfabetik tercihli oy pusulası, işbu Tüzüğün 19.maddesindeki il kongresi birleşik alfabetik tercihli oy pusulasının hazırlanma aşamaları örnek alınarak hazırlanır.

Farklı olarak, adaylardan;

A grubu ilçelerde ilçe başkan adayları yürürlükteki asgari ücretin 1/4’ünü

B grubu ilçelerde ilçe başkan adayları yürürlükteki asgari ücretin 1/8’ini

C grubu ilçelerde ilçe başkan adayları yürürlükteki asgari ücretin 1/16’sını

İl delegesi adayları tüm ilçelerde asgari ücret net tutarın 1/10’unu,

Yönetim Kurulu üye adayları ise kendi ilçelerinin ilçe başkan adaylarının ödeyeceği tutarın1/4’ünü katkı olarak öderler. Hem başkanlığa ve/veya ilçe yönetim kurulu üyeliğine, hem de il delegesi adaylığına başvuranlar, bunlardan sadece en yüksek olan katkıyı öderler.

Kesinleşen delege listesinde adı bulunmayıp herhangi bir göreve aday olan Parti üyeleri, ilgili katkının bir buçuk katını, üyeliği başvuru esnasında gerçekleşen üyeler ise iki katını öderler. Katkılar, niteliği belirtilecek ödeme belgesiyle Partinin banka hesabına veya başvuru esnasında, makbuz karşılığında ilçe muhasipliğine yatırılır.

Kongrelerde Genel Merkezin göndereceği bir gözlemci süreci titizlikle takip eder, gerektiğinde geçici divan ve divan başkanlarını usulünce uyararak önlenebilecek hatalara düşülmesini önler. Gözlemci, genel merkez adına kongreyi raporlama yetkisine sahiptir.

İlçe kongre delegelerinin seçimi, niteliği ve ilçe başkan adaylarının temayül yoklaması

İlçe kongre delegelerinin seçimi işlemi, parti içi demokrasinin hayata geçirilebileceği temel zemindir, ilk adımdır. Kanun’un, “seçimlerin yapılması” başlıklı 21.madde birinci fıkrasında il kongresi delegeleri ve Kurultay delegelerinin “yargı gözetimi altında” seçileceği vurgulanmış, ilçe kongresi delegeleri seçimleri ise partilerin “iç işi” sayılmış, bu konuda yargıya yani ilçe seçim kurullarına herhangi bir görev verilmemiştir. Buradan şunu anlamak gerekir: Bu iş, Türk milleti tarafından, demokrasiye âşık Türk evlatlarının vatan ve millet sevgisine emanet ve tevdi edilmiştir. Partimiz de Tüzüğünün 4.maddesinde Anayasa’mızda nitelikleri belirtilen demokrasi esaslarından ne anladığını “değişmez madde” olarak ortaya koymuştur.

Bu amaçla ilçe kongre delegeleri seçilirken, eş zamanlı olarak ilçe başkan adaylarının temayül yoklaması da yapılır. Bu sayede, en fazla 400 delegenin içeriğini son dakikada gördüğü liste ile beraber “vekâleten” bir ilçe başkanı seçmesi, diğerlerini yönetim adaylarıyla beraber “tasfiye etmesi” yerine, ilçede Partiye kayıtlı tüm üyelerin vereceği oylarla, tabanın iradesini doğrudan ve daha sağlıklı yansıtacak bir “katılımcı yönetim” hedeflenir. İlçe başkan adaylığı temayül yoklamasına katılmak isteyen ve gerekli şartları taşıyan o ilde kayıtlı Parti üyeleri, gerekli evrakla birlikte, Genel İdare Kurulunca belirlenen takvim içerisinde il başkanlığına başvururlar. Temayüle katılmak için başvuracak ilçe başkan adaylarının başvuru tarihinde Partinin o ildeki üyelerinden olması gerekir. Ayrıca A grubu ilçeler için asgari lisans, B grubu ilçeler için ön lisans, C grubu ilçeler için ise lise ve dengi okul mezuniyet şartı aranır. O ilçe için aranan tahsil şartını taşıyan hiç başvuru olmazsa, başvuru süresi bir gün uzatılır ve bir alt mezuniyet düzeyinden başvurular da kabul edilir.

İlçeye kayıtlı üye sayısı 400’den az ise üyelerin tamamı ilçe kongre delegesi sayılıp ilçe kongre delegesi seçimi yapılmayacağından, o tarihte sadece ilçe başkan adaylarının temayül yoklaması yapılır. İlçe başkan adayı sadece 1 (bir) kişi ise temayül de yapılmaz.

Üye sayısı 400’ün üzerinde olan ilçelerde, mahalle/köy esasına göre yapılacak delege seçimlerinde dengeli doğal adaylık ve birleşik alfabetik tercihli oy pusulası sistemi uygulanır. O köy veya mahalle veya köy/mahalle grubuna düşen delegeliğe, orada kayıtlı asgari ilkokul mezunu tüm üyeler doğal aday sayılır. Bunlar arasından delege adayı olmak istemeyenler, oy verme gününden en geç dört gün öncesine kadar bu durumlarını ilçe başkanlığına yazılı olarak bildirirler

İlçe Başkanlığı; öncelikle doğal adaylıktan feragat edenleri ve ilçe genelinde birinci derece akrabalık çakışması dolayısıyla feragat edenleri/ettirilenleri ve varsa tabii delegeleri ve tahsil şartı yetmeyenleri doğal aday listesinden çıkarır. Kalan üyelerle o seçim çevresinin ilçe kongresi delege seçimi birleşik alfabetik tercihli oy pusulaları hazırlanır. Pusulalar, en üstünde temayüle katılan ilçe başkan adaylarının adı-soyadı alfabetik sıraya göre ortalı olarak, altında ilgili seçim çevresi veya sandık bölgesinde doğal aday sayılan diğer tüm üyeler sıralanarak oluşturulur. O seçim çevresindeki kuşakların doğal aday sayısı, o kuşaktan seçilecek delege sayısından fazla ise pusulada, isimler, fazla adaylı kuşak sayısına göre 4, 3 veya 2’li sütunlar şeklinde sıralanır. O seçim çevresindeki üyeler, temayül listesindeki ilçe başkan adaylarından sadece bir kişiyi işaretlerler, mahalle ya da köylerinin ya da mahalle/köy gruplarının ilçe delege adaylarından ise, en fazla o çevre veya -kuşaklara ayrılmışsa - o kuşakta seçilecek asıl delege sayısı kadar işaretleme yaparlar.

Birden fazla başkan adayına işaretleme yapılmışsa, o pusuladaki başkanlık temayül oyu geçersiz sayılır.

Bir sütundaki adaylardan, o kuşaktan seçilecek asıl delege sayısından fazla işaretleme yapılmışsa delege oyları geçersiz sayılır, asıl delege sayısı kadar veya daha az işaretleme yapılmışsa, işaretlenen her üye bir oy almış sayılır.

Delege seçimleri için ilçe yönetim kurulu, seçim işlemlerini düzenler ve yeterli sayıda Parti üyesini, sandık başlarında görevlendirir.

Delege sayısının köy ve mahallelere göre tespitinde, kayıtlı üye sayısı 400’den fazla ise öncelikle her köy veya mahalleye birer delege tahsis edilir. Geri kalan delege sayısı, Parti'nin son genel seçimde o ilçede almış olduğu toplam oya bölünür. Çıkan katsayının o ilçeye bağlı her mahalle veya köyde alınmış oyla çarpımı sonucunda çıkan sayıyla, tahsis olunan sayının toplamı, ilgili mahalle veya köyün ilçe kongresi için seçeceği delege sayısını oluşturur.

Çeşitli nedenlerle Parti'nin kongresi yapılan ilçede son milletvekilliği genel seçimlerinde almış olduğu oyun belli olmaması halinde;

  • Büyükşehir statüsündeki illerde, son belediye meclisi,

  • Diğer illerde ise il genel meclisi seçim sonuçlarına göre;

Onun da belli olmaması halinde, katsayı hesaplamasında ilçenin toplam seçmen sayısıyla mahalle veya köy seçmen sayısına göre aynı yöntem uygulanarak delege dağılımı belirlenir. Bu hesaplama sonucu bulunan delege sayıları 4’ten az olan mahalle ya da köyler, coğrafi bütünlük veya yakınlıklarına dikkat edilerek diğer köy ya da mahallelerle birleştirilip, birleştirilmiş “köy veya mahalle grupları” seçim çevreleri olarak delege seçimleri yapılır.

Delege seçimleri, hafta sonu yapılmak zorundadır. Seçimden on beş gün önce mahalle ve köy delege seçimlerinin nerelerde ve hangi saatler arasında yapılacağı, her seçim çevresinde seçilecek delege sayısı ve oy kullanacak Parti üye listesi ile İl başkanlığından temin edilecek “temayüle katılacak ilçe başkan adaylarının bilgileri”, ilçe başkanlığında askıya çıkarılmak suretiyle ilan edilir. Listeler seçim sonuna kadar askıda kalır. İlçe yönetim kurulu, her köy ve mahallede kayıtlı Parti üyelerinin ve bunlardan doğal aday sayılacakların listelerini, üyelerin tanınmasını ve onlara ulaşılabilmesini sağlayacak iletişim bilgilerini de içerecek şekilde Üye Kayıt Defterine uygun olarak hazırlar. T.C. Kimlik Numaralarıyla beraber (Kişisel Verilerin Korunması Hakkındaki Kanun’un gereklerine uyularak) ayrı ayrı hazırlanmış ve birleşik alfabetik tercihli oy pusulalarına dönüştürülmüş bu listeleri, eş zamanlı olarak köy ve mahalle temsilciliklerine de tebliğ eder. Temsilcilik oluşturulmamış ise, Kanun’un 20/5.fıkrasına göre görevlendirilecek kişiye tebliğ eder.

Söz konusu liste mahallinde hoparlör, ilan tahtası ve varsa basın yayın, internet, sosyal medya yoluyla en az 15 (on beş) gün önceden başlanarak ilan edilir. Ayrıca ilçe başkanlığınca üye kayıt bilgilerindeki cep telefon numaralarına listenin nerede askıya çıktığına, seçimlerin tarih, saat ve yerine ve temayüle katılacak ilçe başkan adaylarına ilişkin bilgilendirme mesajı atılır.

Askıdaki listelere, temayüle katılacak ilçe başkan adayları ve Parti üyeleri ilk yedi gün içerisinde ilçe başkanlığı nezdinde itiraz edebilirler. İtiraz yerinde görülürse liste derhal düzeltilir. İtirazı reddedilenler ret kararıyla birlikte iki gün içerisinde il başkanlığına başvurabilirler. İl başkanlığının itirazlara ilişkin en geç 2 (iki) gün içerisinde vereceği karar kesindir.

Yeterli aday varsa, o seçim çevresine düşen ilçe delege sayısının yarısı kadar yedek delege seçimi yapılabilir. Ancak; bu madde kapsamında seçilecek yedek delege sayısı toplamda ikiden, seçime giren her kuşak için de birden az olamaz. Seçilmiş delegelerin ölüm, istifa ve üyelikten çıkarma gibi sebeplerle parti üyeliklerinin düşmesi veya düşürülmesi halinde, öncelikle varsa aynı kuşak veya cinsiyetten yedek delegeler sırayla davet edilirler ve yerine çağrıldıkları delegelerin kalan süresini tamamlarlar.

Delege seçimleri tercihli liste usulüne göre gizli oy ve açık tasnif esasına uygun olarak yapılır. Listeler ad alfabetik sırayla hazırlanır ve tutanak altına alınır.

(Değişik son fıkra: 22/2/2025) Mahalle ya da köylerin ilçe kongre delegeleri seçilirken, eş zamanlı olarak yapılan temayül yoklamasına katılan ilçe başkan adaylarından ilçe kongresi tabii delegesi olmayanlar, kendi mahalle ya da köylerinin ‘doğal aday’ listesinde de yer alır ve isterlerse sandık başlarında parti üyelerinden birer gözlemci de bulundurabilirler.

İlçe kongresinde il kongresine seçilecek delege sayısı ve niteliği

İlçe kongresinde il kongresi için seçilecek delege sayısı, son milletvekili genel seçiminde Parti’nin o ilçede aldığı oy sayısına göre hesaplanır. 600 sayısı, il seçim çevresinde son milletvekili genel seçiminde Parti’nin aldığı oy sayısı toplamına bölünür. Çıkan katsayı, ilçe seçim çevresinde Parti’nin aldığı oyla çarpılır. Çıkan rakam o ilçenin il kongresine göndereceği delege sayısını gösterir.

Çeşitli nedenlerle, Parti’nin kongresi yapılan ilçede genel seçimlerde almış olduğu oyun belli olmaması halinde, büyükşehir statüsündeki illerde son belediye meclisi, diğer illerde il genel meclisi seçim sonuçlarına göre delege dağılımı belirlenir. Onun da belli olmaması halinde, katsayı hesaplamasında ilin toplam seçmen sayısı ve ilçelerin toplam seçmen sayıları kullanılarak delege dağılımı aynı usulle belirlenir.

İlçe kongrelerinde il kongresi delegesi adayı olabilmek için Geçici Divana başvuracaklarda asgari ortaokul mezunu olma şartı aranır. Aranan şartı taşıyanlar, seçilecek asıl ve yedek il delegesi sayısı toplamını karşılamıyorsa, asgari ilkokul mezunlarının başvuruları da kabul edilir.

İlçe başkanı

İlçe başkanı, ilçe kongresinde en çok üç yıl için gizli oyla seçilir.

Bir kişi üst üste veya ara vererek olağan kongrelerde en fazla 2 (iki) dönem ilçe başkanı seçilebilir. İkinci dönemi sonunda yapılacak yeni kongre öncesi, toplamda fiilen 6 (altı) yıl ilçe başkanlığı yapmamış üyeler, en fazla bir kez daha ilçe başkanı seçilebilirler. Boşalan başkanlığa yönetim içinden seçilerek yapılmış 2 (iki) yıldan az başkanlıklar ile kurucu ve geçici dönemdeki başkanlık fiili süreye eklenir ancak dönem olarak sayılmaz. Ay hesabında, gün alınmış ay tam ay sayılır.

İlçe başkanı; Parti’yi ilçe düzeyinde temsil eder ve Parti'nin ilçedeki çalışma ve faaliyetlerinin disiplinli bir şekilde yürütülmesini sağlayarak, mahalle/köy ve semt temsilciliklerinin denetimini gerçekleştirir. İlçe yönetim kurulunun gündemini hazırlar ve ilçe yönetim kuruluna başkanlık ederek, Parti faaliyetlerinin planlanmasını ve yürütülmesini sağlar. Parti adına ilçede yazışmaları yapar.

İlçe başkanı; ilçe yönetim kurulunun, ilçe çevresindeki belediye meclisi gruplarının, ilçe düzeyinde kurulmuş çalışma gruplarının, sandık bölgesi, köy, mahalle veya semt temsilciliklerinin Kanun’da ve Parti Tüzüğünde belirlenen veya Parti organlarınca verilen görevleri yerine getirmeleri için uyumlu ve verimli çalışmalarını sağlar.

İlçe başkanı; başkanı olduğu ilçenin ekonomik, sosyal ve yöresel sorunlarını inceler, bunların çözümüne yardımcı olur. Parti teşkilatları, meslek ve sivil toplum kuruluşları, sendikalar, ulusal ve yerel basınla ilişkileri yürüterek onların sorunlarıyla ilgilenir, çözümlerine katkıda bulunur.

İlçe başkanı, belediye çalışmalarında etkinlik ve başarı sağlamak için Partili belediye başkanlarıyla sürekli temas halinde olur.

İlçe başkanı, yardımcılarının dışında danışman sıfatı ile veya başka bir unvan adı altında kimseyi görevlendiremez.

İlçe Başkanı ve yönetim kurulu, Partiye üye olmak isteyenlerin işlemlerini ivedilikle sonuçlandırır ve ilgiliye tebliğ eder.


İlçe yönetim kurulu

İlçe yönetim kurulu; üst kademe Parti teşkilatlarının talimatlarına uyarak, ilçede Parti adına, Anayasa’ya, yasalara, Parti Tüzüğü ve Programına uygun olarak her türlü siyasi faaliyeti yapmak, yürütmek ve denetlemekle görevlidir.

İlçe yönetim kurulu ilçe başkanının başkanlığında üye tam sayısının salt çoğunluğuyla ayda en az 2 (iki) kere toplanır. Katılanların salt çoğunluğuyla karar alır. Yönetim kurulu kararları, karar defterine yazılır ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Karara muhalif olanlar gerekçelerini karar defterine şerh düşmekle yükümlüdür. Gerekçesiz muhalefet şerhi yok hükmündedir.

İlçe yönetim kurulunun sayısı ilçenin seçmen sayısına göre, her Kurultay dönemi başlangıcında GİK tarafından belirlenip ilan edilir.

İlçe yönetim kurulu, başkan hariç olmak üzere;

  1. Seçmen sayısı 80.000'den fazla olan ilçelerde (A grubu ya da büyük ilçeler) 32 (otuz iki) asıl, 16 (on altı) yedek

  2. Seçmen sayısı 8.000-80.000 (80.000 dâhil) arasında olan ilçelerde (B grubu ya da orta ölçekli ilçeler) 16 (on altı) asıl, 8 (sekiz) yedek,

  3. Seçmen sayısı 8.000’den az olan ilçelerde (C grubu ya da küçük ilçeler) 8 (sekiz) asıl, 4 (dört) yedek, üyeden oluşur.

  4. Teşkilat Başkanlığı her yıl ocak ayında ilçelerin bilinen son seçmen sayılarını yayınlar. Yıl içerisinde yapılacak olağan ya da olağanüstü kongrelerde bu sayılar dikkate alınır. Faal teşkilatların talebi halinde, GİK durumu değerlendirir ve her Kurultay takvimi başlangıcında bazı ilçelerin yönetim kurulu sayılarını bir üst veya bir alt cetvelle değiştirebilir.

  5. İlçe Yönetim Kurulunun görevi, Partiyi ilçesinde birinci parti yapmaktır.

Bu amaçla;

Parti’nin üye sayısını arttırır,

İlçe kongresi için gerekli hazırlıkları yerine getirir,

Parti’nin ilkelerini, amaçlarını, programını, politikalarını ve görüşlerini halka ulaştırmaya ve benimsetmeye çalışır,

Parti Tüzüğünün kurallarını, kongrelerin ve üst yönetim birimlerinin vereceği görevleri uygular,

Seçimlerde Partinin adaylarının başarılı olmasını sağlamak için gerekli çalışmaları yapar,

Seçimlerle ilgili yasal görevleri zamanında ve eksiksiz yerine getirir,

Partinin gelir kaynaklarını geliştirmek ve arttırmak için çalışmalar yapar

İlçeye bağlı sandık bölgesi veya semt temsilciliklerinin açılması isteklerini değerlendirir. Uygun görülenlerin atamasını yapar. Temsilciliklerin ilk kuruluş giderlerini ilçe bütçesinden karşılar. Gelir, gider ve faaliyetlerini denetler.

İlçe divan kurulu

İlçe divan kurulu, ilçe başkanının başkanlığında ve ilçe düzeyinde görev yapan parti içi bir organdır.

İlçe divan kurulu üyeleri, ilçe başkanı tarafından ilçe yönetim kurulu üyeleri arasından belirlenir. İlçe divan kurulu üyeleri; sorumlu oldukları alanlarda ilçe başkan yardımcıları veya ilgili alanın başkanı, ilçe sekreteri ve ilçe muhasibi sıfatlarıyla görev yaparlar.

Yönetim kurulu 8 üyeden oluşan ilçelerde ilçe divanı; ilçe başkanı, ilçe başkan yardımcısı, ilçe sekreteri ve ilçe muhasibi olarak 4 (dört) üyeden oluşur.

Yönetim kurulu 16 üyeden oluşan ilçelerde ilçe divanı; ilçe başkanı, İlçe teşkilat başkanı, seçim ve hukuk işleri başkanı, medya, iletişim tanıtım ve halkla ilişkiler başkanı, sağlık, çevre ve yerel yönetimler başkanı, eğitim, ar-ge, ölçme ve değerlendirme başkanı, ilçe sekreteri ve ilçe muhasibi olarak 8 (sekiz) üyeden oluşur.

da temsilcilik açılabilir. Üst kademenin açtığı temsilcilikler, bir alt kademe kurulursa alt kademeye bağlanır/devredilir.

Sandık bölgesi köy, mahalle veya semt temsilcilikleri; Parti teşkilatlanmasının ve faaliyetlerinin temel zeminidir. Parti’nin Programını, seçim taahhütlerini ve faaliyetlerini göze-kulağa hitap ederek doğrudan tanıtmak, mahallindeki aksaklıkları ve talepleri tespit edip bağlı olduğu kademeye rapor etmek, verilecek Parti görevlerini yapmak üzere; ilçe yönetim kurullarınca veya atamaya yetkili kurullarca Parti üyeleri arasından dört kişiden az olmayan temsilci kurulları atanabilir. Bu kurullarda da mümkünse cinsiyet ve kuşak eşitliğine uygun görevlendirme yapılır. Yapılacak seçimlerde sandık kurullarında Partiyi temsil edecek kişileri belirlemek ve kendilerini bilgilendirip/hazırlayıp ilçe yönetim kuruluna bildirmek, temsilcilik kurullarının temel görevidir. Temsilcilik kurullarının görevleri, bağlı oldukları kademenin görev değişikliklerinde yeniden gözden geçirilir. Yerlerine yenileri atanana kadar mevcutlar görevlerini sürdürürler.

Seçimlerin yapılması (adaylık, listelerin tanzim tarzı, sandık kurulları, oy verme, oy sayımı)

MADDE 21 - Genel Merkez organlarının oluşturulacağı Kurultay seçimleri ile il ve ilçe organlarının oluşturulacağı ve il kongresi ve Kurultay delegelerinin seçileceği kongreler; Kanun’un 21.maddesinde tanımlanan yargı makamlarının gözetimi ve denetimi altında yapılır. Kurultay ve kongrelerde seçimler; “tanzim tarzı, uygulanma şekli ve muteberlik şartları” bu tüzükte belirlenen “birleşik alfabetik tercihli oy pusulaları” ile yapılır. İşbu Tüzüğün İKİNCİ KISIM İKİNCİ BÖLÜMÜNÜ oluşturan “Üyelik” başlığı altındaki 11 ve 12.maddeleri, ÜÇÜNCÜ BÖLÜMÜNÜ oluşturan “Merkez Teşkilatı” başlığı altındaki 13, 14, 15, 16, 17 ve 18.maddeleri ve DÖRDÜNCÜ BÖLÜMÜNÜ oluşturan “İl ve İlçe Teşkilatı” başlığı altındaki 19, 20 ve 21.maddeleri “kongre yönetmelikleri” yerine geçer. Bu itibarla, ayrıca, Kanun’un 21 madde 5 ve 8.fıkralarında sözü edilen bir yönetmelik çıkarılmasına gerek kalmaz. (Değişik son cümle: 22/2/2025) Seçim kurullarına konu hakkındaki başvurularda, yazışmalara, yönetmelik yerine, ilgisine göre, varsa konu hakkındaki genelge ve geçici maddeler de dâhil Tüzüğün bahsedilen bölümlerinin bir sureti eklenir.

1. İlçe kongreleri tüzüğün 20.maddesinde tanımlanan aşamalar izlenerek yapılır. Maddede yeterli hüküm bulunmayan hallerde öncelikle Tüzüğün 19.maddesindeki il kongresi aşamaları, ardından işbu madde emsal alınır. Yetmezse Kanun’un 20 ve 21.maddeleri çerçevesinde çözüm aranır.

Şu kadar ki, ilçelerde disiplin kurulu bulunmaz, belde teşkilatı da kurulmaz; beldelerde ilçesine bağlı temsilcilik açılabilir. Yine ilden farklı olarak ilçe kongrelerinde, temayülde ilçeye kayıtlı tüm üyelere seçtirilerek sıralanmış ilk 4(dört) aday ilçe başkan adayı olarak yarışabilir. Bunlardan başvuru sürecinde Geçici Divan nezdinde son gün saat 14.00’e kadar adaylıktan çekilenler veya hiç başvurmayanlar olursa, yerlerine sıradakiler ilçe başkan adaylığına başvurabilir. Diğer yandan, il yönetim kurulu, ilçe başkanı ve ilçe yönetim kurulunun işten el çektirilmesine karar veremez ancak üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ve gizli oyla alacağı bu yöndeki talebini, iddia ve delilleriyle beraber Genel İdare Kuruluna iletebilir.

2. İl kongreleri Tüzüğün 19.maddesinde tanımlanan aşamalar izlenerek yapılır. Hüküm bulunmayan hallerde işbu madde emsal alınır. Yetmezse Kanun’un 19 ve 21.maddeleri çerçevesinde çözüm aranır.

3. İl ve ilçe kongrelerinde bütün seçimler birlikte yapılır.

4. İl ve ilçe kongre divanları aynen Kurultay Divanı usulüyle seçilir. Farklı olarak 1 başkan, 1 başkan yardımcısı ve 3 kâtip üyeden oluşur.

5. Kongrelere davet, yoklama ve kongrenin açılması

İl ve ilçe kongrelerinin yeri, günü, saati ve gündemiyle kongreye katılacak Parti üyelerini belirleyen listeler ad-soyadı, baba adı ve doğum yeri ve tarihini içerecek şekilde, kongreden en az 15 (on beş) gün önce ilçe seçim kuruluna bildirilir. Kongre gündeminin seçimler maddesi yazılırken, kongrede hangi organa ve varsa hangi kuşaktan kaç asıl ve kaç yedek üyenin seçiminin yapılacağı da ayrıntılı olarak belirtilir.

Eş zamanlı olarak, ilgili il ve ilçe merkezlerinde üye ad-soyadı, adres ve telefon bilgilerini (Kişisel Verilerin Korunması Hakkındaki Kanun’un gereklerine uyularak) ihtiva eder şekilde ilan edilmesi, yasal zorunluluk olmasa da şeffaflık açısından tercih edilebilir.

Kongre ilanlarının gazete ile yapılması gerekmez. Gazetede ilan da zaten tek başına kongre ilanı yerine geçmez. Ancak ilgili birimin, kamuya açık, bilinen bütün iletişim mecralarından, bütün ayrıntıları ile hem tüm delegelere, hem tüm üyelere, hem de yöre halkına duyurulması için azami gayret gösterilir. Ayrıca delege olsun olmasın, o yer Parti iletişim sisteminde e-mail veya cep telefonu kayıtlı olan tüm üyelere de kısa mesaj yoluyla tek tek iletilmeye çalışılır.

İl ve ilçe başkanları kongreye yüksek oranda katılımı sağlamak amacıyla gerekli sözlü ve yazılı duyuruda bulunmakla yetkili ve görevlidir.

Yapılan ilan ve bildirimlerde, ilk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamaz ise ikinci toplantının yeri, günü ve saati de belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre en az 2 (iki)saat, en çok da 8 (sekiz) gündür.

İlçe seçim kurulu başkanı, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de incelemek suretiyle, varsa eksiklikleri tamamlattırdıktan sonra seçime katılacakları belirleyen listeyi onaylar ve iade eder. Onaylanan listenin tasdikli örneği başvurusu üzerine aday olmak isteyen parti üyelerine de verilmek zorundadır.

Onaylanan liste ile toplantıya ilişkin diğer hususlar kongrenin toplantı tarihinden yedi (7) gün önce partinin ilgili teşkilatının bulunduğu binada asılmak suretiyle ilan edilir.

Bu ilan mecburidir. İlan süresi 3 (üç) gündür, süre dolmadan listeler askıdan indirilemez.

İlan süresi içinde, listeye yapılacak itirazlar ilçe seçim kurulu başkanı tarafından incelenir ve en geç iki gün içinde kesin olarak karara bağlanır. Bu suretle kesinleşen listeler ile toplantıya ilişkin diğer hususlar, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından onaylanarak partinin ilgili teşkilatına gönderilir.

Ayrıca yine ilgili teşkilat tarafından toplantı tarihinden yedi (7) gün önce toplantının yeri, tarihi ve mahiyeti, mahallin en büyük mülki amirliğine de bildirilir.

Kongrelerde yapılacak seçimler, ilgili seçim kurulunun gözetimi ve denetiminde yapılır.

Kongre başlamadan önce yeter sayısının varlığı, yoklama cetvelindeki imzalar sayılmak suretiyle kongresi yapılacak teşkilatın sekreteri ile üç yönetim kurulu üyesi veya en az dört delegenin imzasını taşıyan bir tutanakla tespit edilir.

Kongrenin açılışı, kongresi yapılacak teşkilatın başkanı veya onun görevlendireceği yönetim kurulu üyesi tarafından yapılır. Başkanın yokluğunda bu görev sekreter üye tarafından yapılır. Sekreterin de yokluğu halinde kongreyi hazır bulunan en yaşlı delege açar.

İl ve ilçe kongreleri delege toplam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. İlk toplantıda yeterli katılımın olmaması halinde, ikinci toplantı katılanlarla yapılır. Kongrede kararlar, Parti Tüzüğünde yazılı istisnai durumlar saklı kalmak üzere, oylamaya katılanların salt çoğunluğu ile alınır.

6. İl ve ilçe kongrelerinin olağanüstü toplanması talebi, o andaki kademe delege tam sayısının yüzde yirmisinin (%20) Parti müfettişi huzurunda yazılı isteğiyle yapılır.

İlçelerde üye sayısı 400’ü aşmamışsa tüm üyeler delegedir ve bu delegelerle seçime gidilir. Şayet ilçede üye sayısı 400’ü aşmışsa önce ilçe delege seçimi sonra ilçe olağanüstü kongresi yapılır.

İl olağanüstü kongrelerinde ise kongresini ilk defa yapmış veya yenilemiş olan ilçeler var ise oradan gelecek delegeler de seçime dâhil edilir.

Talebin seçimli olması halinde, kademe organlarının tümü için seçim yapılır.

Şartların oluşması halinde, kademe yönetim kurulunun gerekli hazırlıkları yaparak talebin tebliğinden itibaren il için 45 (kırk beş), ilçe için ise 30 (otuz) gün içinde olağanüstü kongreyi toplaması zorunludur.

Olağanüstü toplantının gündemi, toplantıyı talep edenlerce belirlenir. Gündemin neden ibaret olduğu karar veya talep yazısında belirtilir. Olağanüstü toplantı gündemine başka gündem maddesi eklenemez.

İlçe ve İl teşkilatları ilk kurulduklarında, GİK tarafından ilan edilen Kurultay takvimine uyarak veya azami 2 yıl içerisinde 1.olağan kongrelerini yapmak zorundadırlar.

Olağan kongreler en az iki en fazla üç yıl içerisinde toplanır.

Adaylar ilan edilen delege listelerinin onaylı bir suretini il ve ilçe başkanlığından yazılı olarak talep edebilirler. Bu durumda talep tarihinde onaylı bir liste sureti mesai saatleri içinde aday üyeye verilmek zorundadır.

7. Kurultaylarda Genel Başkan, Genel İdare Kurulu ve Merkez Disiplin Kurulunun asıl ve yedek üyeliği seçimleri yargı gözetimi altında gizli oy ve açık tasnif esasına göre yapılır. Genel Başkan adayı olabilmek için adayın T.C. Cumhurbaşkanı seçilme şartlarını taşıması gerekir. En az 4 (dört) yıllık örgün yükseköğretim mezunu olması şarttır. Genel Başkanlığa vekâlet edeceklerde de bu şartlar aranır.

Kurultay birleşik alfabetik tercihli oy pusulaları aşağıdaki aşamalar sonucu hazırlanır:

  1. Kurultay adaylık başvuruları, Genel Merkezde oluşturulacak Geçici Divanlara yapılır. “Adaylık Başvuruları Kabulü Geçici Divanı” askı süresi dolup varsa itirazlar neticelendirilerek kesinleşen delege listesindeki en yaşlı üyelerden birer başkan ve başkan vekili, en genç üyelerden de ikişer kâtip üye olmak üzere yeterli sayıda oluşturulur

  2. Geçici Divan, listenin kesinleşme tarihine göre Kurultaydan önceki asgari son 2 (iki) gün boyunca Genel Merkezde adaylık başvurularını kabul eder. Divana bu süreçte Genel Merkezde çalışabileceği uygun ve yeterli bir yer ve araç-gereç tahsis edilir. Çalışılacak her gün ve farklı her işlem için günlük çalışma saatleri ve son başvuru saati belirlenip mutat vasıtalarla önceden ilan edilir.

c) Kesinleşen delege listesinde adı bulunan her üye, şartlarını taşıdığı bir kurula doğrudan aday olabilir. Genel Başkanlığa “aday adayı” gösterilebilmek için her şartta delege tamsayısının yüzde onunun (%10) yazılı istemi gerekir. Partinin Milletvekilleri Genel Başkanlık dışında bir kurula aday olamaz.

d) Kesinleşen delege listesinde adı bulunmayanlar da, listenin kesinleşme tarihinde Parti’nin üyesi olduklarını belgelemek kaydıyla, kesinleşmiş delege tamsayısının en az yüzde birinin (%1) yazılı istemiyle ve diğer şartları yerine getirmek suretiyle Merkez Kurullardan birine doğrudan aday gösterilebilirler. Anılan tarihte Parti üyesi olmayanlar ise, en geç doğrudan başvuruların sona ermesinden 24 (yirmi dört) saat önce, üyelik başvuru formunu doldurup Geçici Divan huzurunda imzalamak kaydıyla ve üye tamsayısının yüzde beşinin (%5) imzasıyla Merkez Kurullardan birine “aday adayı” gösterilebilirler. Bir delege yalnızca bir genel başkan adayı için ve Merkez Kurulları için de en fazla ilgili Kurulun asıl üye sayısı kadar aday veya aday adayı için imza verebilir. Aday adayı gösterilenlerin Partiye üyelik başvuruları, Geçici Divan tarafından aynı gün içinde ivedilikle değerlendirilir ve sonuçlandırılır. Üyelikleri uygun bulunmayanlara durum gerekçesi ile beraber, son gün saat 14.00’e kadar Partide elden tebliğ edilir. Bu mümkün olmazsa Parti duyuru tahtasına asılacak karar özeti tebliğ yerine geçer. İlgili kişi bu karara aynı gün saat 18.00’e kadar Merkez Üyelik Birimi nezdinde itiraz edebilir. Merkez Üyelik Biriminin aynı gün saat 20.00’ye kadar konu hakkında gerekçesiyle vereceği karar kesindir. Partiye üye olma istemi ret edildiğinden Kurultayda aday olamayan kişinin ödediği katkının yarısı, talebi halinde tutanakla kendisine iade edilir. Son gün saat 20.00 itibariyle Kurultayda herhangi bir organa doğrudan aday olacak ya da gösterilebileceklerin Geçici Divana başvuruları da kesin olarak sona erer. Saat 22.00 itibariyle son şekli verilerek kesinleşmiş “genel başkan adayları fotoğraflı birleşik alfabetik tercihli oy pusulası” ile Merkez Kurulların birleşik alfabetik tercihli oy pusulasının Geçici Divan imzalı birer örneği, fonda “ÖRNEKTİR” notuyla Genel Merkez duyuru tahtasına asılır.

e) Kişiler, başvurularını, aday olacakları göreve ilişkin formu, Geçici Divan huzurunda bizzat doldurup ekleri ile teslim ederek gerçekleştirirler. Başvurular bireysel yapılır, toplu aday listesi verilmez. Kişilerin hangi görevlere nasıl aday ya da aday adayı olacaklarına dair başvuru formu örneği Genel Sekreterlikten temin edilerek çoğaltılır.

Başvurusu tamamlanana alındı belgesi verilir. Kişi, aynı Kurultayda, Partinin seçimi yapılacak birden çok Merkez Organına aday olamaz. Milletvekili olmayan Genel Başkan adayları ek katkı ödemeksizin, Merkez Organlardan herhangi birine de aday olmak zorundadırlar. Bu durumda olup Genel Başkan seçilenin ilgili Merkez Organ üyeliği için aldığı oy dikkate alınmaz.

f) Adaylardan;

Genel Başkan Adayları yürürlükteki net asgari ücretin 4 katını,

Genel İdare Kuruluna aday olanlar yürürlükteki net asgari ücret kadar,

Merkez Disiplin Kuruluna aday olanlar net asgari ücretin ¼’ünü katkı olarak öderler.

Kesinleşme tarihinde kesinleşen delege listesinde adı bulunmayıp herhangi bir göreve aday olan Parti üyeleri, ilgili katkının bir buçuk katını, üyeliği başvuru sürecinde gerçekleşenler ise iki katını öderler.

Katkılar, içeriği belirtilecek ödeme belgesiyle Partinin banka hesabına veya başvuru esnasında, makbuz karşılığında Genel Merkez muhasipliğine yatırılır.

g) Geçici Divana doğrudan başvuruların kesin olarak sona erme saati, adaylıkların kesinleşme saati sayılır. Adaylıklar kesinleştikten sonraki adaylıktan çekilmeler dikkate alınmaz, bu kişilere verilen oylar geçersiz sayılır. Adaylıktan çekilme talepleri, adaylıkların kesinleşme saatine kadar Geçici Divana, Kurultayda gündemin seçimler maddesine geçilene kadar da Kurultay Divanına yazılı olarak yapılır. Divan keyfiyeti genel kurula duyurur, ilgiliye bu amaçla ayrıca söz verilmez. Adaylıktan çekilenlere katkı iadesi yapılmaz.

h) Genel Başkanlık seçimi ve diğer merkez organları seçimi için farklı renklerde oy pusulaları kullanılır. Kullanılacak oy zarfları da ilgili oy pusulasıyla aynı renkte olur. Merkez organları oy zarfının ebatlarının diğer zarftan fark edilir ölçüde büyük olması sağlanır. Her iki oylama, ayrı ayrı ayrı sandıklara oy atılmak suretiyle aynı anda yapılır.

i) Genel Başkan seçiminde, ad alfabetik sırasına göre soldan sağa sıralı, en üstte “genel başkan adayları” yazısı, altında cepheden çekilmiş renkli vesikalık fotoğrafları ve isimleri, onun da altında birer işaretleme kutusu olacak şekilde hazırlanmış ve seçim/sandık kurulunca arkası mühürlenmiş beyaz renkteki birleşik oy pusulası kullanılır. Pusula ve aynı renkteki zarflar, genel başkanlık seçiminin üçüncü turda tamamlanması ihtimalini karşılayacak miktarda çoğaltılır.

j) Delege oyunu, işaretleme yerlerinden birini işaretledikten sonra pusulayı seçim/sandık kurulu mührü taşıyan beyaz zarfa koyup ilgili sandığa atarak kullanır. Kurultayda yalnızca bir genel başkan adayı varsa, pusulada işaretleme kutusu olmaz ve herhangi bir işaretleme yapılmadan oy kullanılır.

k) Önce genel başkanlık oy sayımı yapılır. İlk turda hiçbir aday salt çoğunluğu sağlayamamışsa, ikinci tur yapılır ve yine salt çoğunluk aranır. Üçüncü turda ise en çok oyu alan genel başkan seçilir. Genel Başkan seçimi neticelendikten sonra, Merkez Organları oy sayımı yapılır.

l) Merkez Organları Oy Pusulası yatay olarak bir başlık ve yatay çift çizgi ile birbirinden ayrılmış ilave iki kısım halinde iki alt başlık, üstten aşağı ise başlık kısımlarından sonra 4 (dört) sütun halinde hazırlanır. Pusula için aynı satırdaki iki isim arasında en az iki cm. boşluk kalacak genişlikte kâğıt kullanılır.

Ana başlık kısmına büyük harflerle “…..NCİ OLAĞAN/ÜSTÜ KURULTAY, MERKEZ ORGANLARI SEÇİMİ, BİRLEŞİK ALFABETİK TERCİHLİ OY PUSULASI” yazılır. Altına çift çizgi çekilir. Her organa ayrılan bölümün ilk satırına organın adı GENEL İDARE KURULU ADAYLARI, MERKEZ DİSİPLİN KURULU ADAYLARI şeklinde ortalanarak yazılır. İkinci satırlarda her sütünün başına sırasıyla GENÇ KADIN, GENÇ ERKEK, YETİŞKİN KADIN, YETİŞKİN ERKEK şeklinde kuşak adları yazılır Adaylar dört kuşak halinde ve kendi içlerinde ad alfabetik sıraya göre pusulada sıralanır. Pusulada sütunlar üzerinde ve parantez içerisinde o sütunda kaç ismin işaretleneceği “aşağıdakilerden sadece ..ismi işaretleyiniz” şeklinde yazılır. Her ismin önüne kare şeklinde, eşit büyüklükte ve eşit hizada bir işaretleme kutucuğu konulur. Tercihli Oy Pusulası taslağı bu şekilde hazırlandıktan sonra divan bir nüshasını tasdik ederek muhafaza eder. Bir nüshasını da ÖRNEKTİR notuyla Genel Merkez duyuru tahtasına asar. Merkez organları oy pusulasının zemin rengi, beyaz hariç ancak yazıları kolayca okunacak açık renkte olur ve oylamada hacmine uygun ebatta ve aynı renkte zarf ile birlikte kullanılır. Yeteri kadar çoğaltılan tercihli oy pusulası ve oy zarfı Geçici Divan tarafından Kurultay günü Kurultay Divanına bir tutanakla teslim edilir. Gündemin seçimler maddesine geçildiğinde, Kurultay Divan üyeleri imzaladıkları bir nüsha eşliğinde pusulalar ve zarfları görevli ilçe seçim kurulu başkanına teslim ederler. Oy verme işleminde, seçim veya sandık kurulunca mühürlenmiş bu oy pusulaları ve zarflar kullanılır.

Kurultayda oy kullanma usulü ve oyların geçerlilik şartları

a) Görevli seçim kurulu başkanı, seçimler için yeteri kadar sandık kurulu oluşturur. Sandık kurulu, bir başkan ve iki üyeden oluşur. Sandık kurulu başkanıyla bir üye memurlar; diğer üye ise aday olmayan Parti üyeleri arasından seçilir. Her sandık için aynı şekilde ve sayıda yedek sandık kurulu belirlenir. Seçim kurulu başkanıyla önceden temas kurularak, ön görülen sandık kurulu sayısına göre, aday olmayan üyelerden sandıklara verilecek asıl ve yedek Partili üyelerin belirlenmiş olması ve hazır bulundurulması sağlanır. Sandık kurulu üyelikleri için Genel Başkan adayları farklı isimler önerebilir. Bu durumda tüm isimler birleştirilerek Geçici Divan gözetiminde kura çekilir. Kurada ilk sırada çıkanlar asıl, sonrakiler yedek olmak üzere Parti üst yazısıyla ilgili seçim kuruluna iletilir. Sandık kurulu başkanının yokluğunda, memur üye sandığa başkanlık eder. Sandık kurulu, Kanun’un ve Parti Tüzüğünün öngördüğü esaslara göre seçimlerin yürütülmesi ve oyların tasnifiyle görevli olup bu görevleri seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar aralıksız devam eder.

b) Yetkili İlçe seçim kurulunca mühürlenerek kesinleştirilmiş kurultay delegeleri listesinde adı yazılı olmayanlar oy kullanamazlar. Oylar oy verenin nüfus cüzdanı veya kimlik tespiti amacıyla düzenlenmiş resmî belgeyle ispat edilmesinden ve listedeki isminin karşısındaki yerin imzalanmasından sonra kullanılır.

c) Delege oyunu bizzat kullanır. Tek başına oy kullanmasında zorluk bulunanlar oylarını, ikinci dereceye kadar yakınlıktaki kan veya sıhri hısımlarının yardımlarıyla kullanabilirler

d) Delege sandığa oyunu attıktan sonra kimlik belgesi iade edilir.

e) Oy sayımında, bir pusulada, bir kısım ya da sütunda, belirtilen miktardan az ya da fazla işaretleme yapılmışsa sadece o kısma/organa verilen oylar geçersiz sayılır.

f) Oy pusulasında veya zarfında kimin tarafından verildiğine dair açık/net işaret bulunan oylarla ilçe seçim kurulu veya sandık kurulu mührü bulunmayan oylar geçersiz sayılır. Pusulada bir veya birden fazla kişinin isminin üzerinin çizilmiş olması da “işaret” sayılır ve o oy pusulaları da tümden geçersiz kabul edilir.

g) Kurultayda bulunan delegelerin tamamı oy kullandıktan ve sandık kurulu tarafından yapılan uyarılara rağmen oy kullanacak başka delege kalmadığı anlaşıldıktan sonra, durum sandık kurullarınca bir tutanakla tespit edilerek sandıklar açılır ve oy sayımına geçilir.

İtirazlar ve Kurultayın kesinleşmesi

Seçim süresinin sonunda seçim sonuçları tutanakla tespit edilir, sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanır. Tutanakların bir örneği seçim yerinde asılmak suretiyle ve salonda sözlü olarak ilan edilir.

Yetkili İlçe seçim kurulu yetkilisinin ilan ettiği sonuçlar Kurultay Divanı tarafından kurultay tutanaklarına yazılarak imzalanır.

Kullanılan oylar ve diğer belgeler, tutanağın bir örneğiyle birlikte üç ay süreyle saklanmak üzere ilçe seçim kurulu başkanlığına verilir.

Seçimin devamı sırasında yapılan işlemlere karşı tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde itiraz edilebilir. İtirazlar hâkim tarafından aynı gün incelenir ve karara bağlanır.

İlçe seçim kurulu başkanı, seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük veya Kanun’a aykırı uygulama nedeniyle seçimlerin iptaline karar verdiği takdirde bir aydan az ve iki aydan fazla bir süre içinde olmamak üzere seçimlerin yenileneceği tarihi tespit ederek Parti’ye bildirir. Belirlenen günde yalnızca seçim yapılır ve seçim işlemleri bu madde ile Kanun’un öngördüğü diğer hükümlere uygun olarak yürütülür.

Kurultay tutanakları ve tutanakların bildirilmesi

Kurultay tutanakları, Kurultay Başkanlık Divanı tarafından, en az üç suret düzenlenerek, ekleriyle birlikte yeni seçilen Genel Başkan’a sunulur ve Kanun’un 33.maddesine uygun olarak Parti Genel Sekreterliği tarafından, seçilenlerin bilgileriyle beraber İçişleri Bakanlığına ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına verilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Türkiye Büyük Millet Meclisi Parti Grubu


Grup kurma

MADDE 22 – Kanun’un öngördüğü sayıda milletvekiline sahip olunmuşsa gecikmeksizin Türkiye Büyük Millet Meclisinde grup kurulur ve Partinin grup kurduğu Genel Başkanlık tarafından TBMM Başkanlığına bildirilir.

Grup iç yönetmeliği

MADDE 23 - Grup iç yönetmeliği Grubun kurulmasını takip eden 15 gün içerisinde Grubu oluşturan milletvekilleri tarafından hazırlanıp salt çoğunlukla kabul edilerek TBMM Başkanlığına gönderilir.

İç Yönetmelikte Grubun çalışma usul ve esasları ile Grup üyelerinin uyması gereken kurallar, Grup başkan vekillerinin sayısı ve çalışma süreleri ile görev alanları, yönetim ve disiplin kurulu üyelikleri ve görevleri, ayrı ayrı belirtilir. Gizli oylama ile alınan kararlara TBMM Grubu üyeleri uymak zorundadır.

Grup İç Yönetmeliğinde Tüzüğün 4 maddesinin hedefleri ve gönderme yaptığı niteliklere uyum gözetilir.

Grup İç Yönetmeliğine; Parti Tüzüğü ve Programına aykırı hükümler konulamaz.

​

Grup genel kurulu

MADDE 24 - Grup genel kurulu, Partinin milletvekillerinden oluşur. TBMM Başkanı ve başkanvekillerinden Partimiz üyesi olanlar, Parti Grubunun Meclis içindeki ve Meclis dışındaki etkinliklerine katılamazlar. Ancak yeniden milletvekili adayı olma hakkı bulunanların seçim dönemindeki faaliyetleri bu kapsamın dışındadır.

Grup genel kurulu üyeleri Kurultaylarda genel başkanlık dışında bir merkez organa aday olamaz ve aday gösterilemezler. Ancak Başkanlık Divanı’nın Siyasi İşler ve Parlamento ile İlişkiler Başkanı görevine bir milletvekili atanabilir. Benzer şekilde TBMM grubu adına dönüşümlü olarak öncelikle bir Grup başkan vekili veya bu mümkün olmazsa bir Grup yönetim kurulu üyesi, tamamlayıcı üye sıfatıyla Başkanlık Divanı toplantılarına katılır.


Grup yönetim ve disiplin kurulları

MADDE 25 - Grup Yönetim Kurulu İç Yönetmeliğinde belirtilen şekil ve sayıda kurulup Yönetmelikte belirtilen yetkileri kullanır, görevleri yapar. Grup Disiplin Kurulu da işbu Tüzüğün İKİNCİ KISIM SEKİZİNCİ BÖLÜMÜNDE Disiplin İşleri başlığı altında anlatıldığı şekil ve sayıda kurulur ve anılan bölümde belirtilen görevleri tek başına veya duruma göre Müşterek Disiplin Kuruluna katılarak yapar.

Grup organları seçimleri ve seçilenlerin görev süreleri için, Meclis Başkanlık Divanı olağan seçimleri ve görev süreleri emsal alınır. Kurul üyeliklerinde boşalma olması halinde göreve davet edilen yedek üyeler, yerine seçildiği üyenin süresini tamamlar.

​

Grup başkanı

MADDE 26 - Genel Başkan milletvekiliyse TBMM Grubunun da başkanıdır. Milletvekili değilse, TBMM Grubu, üyeleri arasından birini üye tamsayısının salt çoğunluğunun oyu ile Grup Başkanı seçer. İlk turda gerekli çoğunluk sağlanamazsa ikinci turda en çok oyu alan Grup Başkanı seçilir.

Grupta gizli oylama

MADDE 27 - Grup genel kurulunda, seçimlere ait oylamalar ile milletvekillerini bağlayıcı nitelikteki konulara ilişkin kararların oylaması, gizli oyla yapılır.

Gizli oylama ile alınan kararlara TBMM Grubu üyeleri uymak zorundadır.

Grup ve hükümet ilişkileri

MADDE 28 - Bakanlar Kuruluna veya bir bakana TBMM’de veya grupta güven veya güvensizlik oyu verilmesi konusunda karar alma yetkisi, grup genel kuruluna aittir. Bu yetki, başka bir organa veya mercie bırakılamaz.


ALTINCI BÖLÜM

Teşkilatla İlgili Diğer Hükümler

​

Kurultay ve kongrelerle ilgili genel hükümler

MADDE 29 - Kurultay ve kongrelerde kesinleşmiş delege sayısı, üst kurul hariç, yönetimlere seçilecek asıl ve yedek üye sayısı toplamından az olmamak zorundadır. Buradaki amaç, etik ve mantıklı bir seçimden söz edilebilmesi için, katılım oranı ve alınacak oylara bakılmaksızın, daha işin başında, seçeceklerin sayısının seçileceklerden az olmamasını temin etmektir.

Toplantı yeter sayısı aranmaksızın yapılabilen ikinci toplantılarda da ayni nisap “karar yeter sayısı” yerine geçer ve “kesinleşmiş delege listesindeki üye sayısı” yerine bu defa, oy kullananların sayısı ve alınacak oylara bakılmaksızın “ikinci toplantıya katılanların sayısı” dikkate alınır. Kongrelerde ikinci toplantıya katılanların sayısı yukarıdaki nisabı karşılamıyorsa, o kongre toplanmamış sayılır ve öncelikle bir “geçici yönetim” atayarak, o yer hakkında yapılacak işleme GİK karar verir. Aynı durumun Kurultaylarda oluşması halinde, Kurultay toplanmamış sayılır ve Kanun’un 36.maddesinin 31/3/2022 tarihli ve 7393/3 sayılı ek fıkrasına göre hareket edilir.

Kurultay ya da kongreler ardından atama yoluyla bir göreve getirilenlerin ilgili makama bildirim işlemi, atayan makam ya da birim tarafından yapılır. Tüzüğün 7.maddesi 3.fıkra A ve B bentlerinde sayılan yan kuruluşların atanması ile ilgili bildirimler, ilgili yan kuruluşun adresinin bulunduğu yerin ilçe mülki idaresine yapılır. Bu çerçevede, Sandık Bölgesi, Köy, Mahalle veya Semt Temsilciliklerine atananların bildirimleri de, o yer ilçe teşkilatı kuruluysa ilçe teşkilatı tarafından, değilse o yer il teşkilatı tarafından, o da kurulu değilse Genel Merkez Teşkilat Başkanlığı tarafından yine ilgili yerin ilçe mülki idaresine yapılır.

Kurultay veya kongre ilanlarının gazete ile yapılması gerekmez. Gazetede ilan da zaten tek başına kongre ilanı yerine geçmez. Ancak Partinin ya da o birimin, kamuya açık, bilinen bütün iletişim mecralarından, bütün ayrıntıları ile hem tüm delegelere, hem tüm üyelere, hem de yöre halkına duyurulması için azami gayret gösterilir. Ayrıca delege olsun olmasın, o yer Parti iletişim sisteminde e-mail veya cep telefonu kayıtlı olan tüm üyelere de kısa mesaj yoluyla tek tek iletilmeye çalışılır.

​

İbra için oya katılamayacak olanlar

MADDE 30 - Asıl olan manen ibradır. Yani kişinin kendi vicdanında, yapabileceğinin en iyisini yapmış olduğuna inanabilmesidir. Kişi kendisi veya içerisinde yer aldığı kurulun ibrası için yapılacak oylamaya katılamaz.

​

Teşkilat binalarının yer seçimi ve fiziki yeterlik şartları

MADDE 31 - Teşkilat binaları başlıca gider kalemlerini oluşturduğundan, ihtiyaca göre ve yeterli düzeyde teşkilatlanmak esastır. Teşkilat binalarının ihtiyacı karşılayacak konum ve fiziki şartlara sahip olması yeterlidir. İsraf ve şatafattan kaçınılır.

Fiilen konut olarak kullanılan her türlü daire, bağımsız bölüm veya eklentileri, mukimleri razı olsalar bile parti binası olarak kullanılamaz.

​

Bağdaşmayan görevler

MADDE 32 - İl ve ilçe teşkilatında başkan veya yönetim kurulu üyeliklerine seçilmiş olanlar, kongre ve Kurultay delegelikleri hariç olmak üzere tek görev yürütebilirler. Ancak birden fazla adayın olması şartıyla, ilçe başkanlığına aday olanlar, ilçe yönetim kuruluna veya il delegeliğine de aday olmak zorundadırlar. İlçe başkanlığına seçilenin ilçe yönetim kurulu için aldığı oy dikkate alınmaz. Aynı şekilde il başkanlığına aday olanlar da, il yönetim kurulu veya il disiplin kurulundan birine veya Kurultay delegeliğine aday olmak zorundadırlar. İl başkanı seçilenin yönetim ya da disiplin kurulu için aldığı oy dikkate alınmaz. Fiilen milletvekili olmayıp Genel Başkanlığa aday olanlar ise Genel İdare Kurulu veya Merkez Disiplin Kurulundan herhangi birine aday olmak zorundadırlar. Genel Başkan seçilenin anılan kurullar için aldığı oy dikkate alınmaz.

Yerel seçimlerde aday olup seçilen belediye başkanları, belediye meclis üyeleri veya il genel meclisi üyeleri, bu görevleri süresince Genel Merkez dâhil temel teşkilat kademelerinde başkan veya yönetim/disiplin görevi alamazlar. Ancak üst kurul delegesi seçilebilirler ve kongre ve Kurultaylarda Divan Kurulunda veya komisyonlarda görev alabilirler.

Parti’nin TBMM Grubu Yönetim, Disiplin ve Denetim Kurullarının asıl ve yedek üyeleri ile TBMM Başkanlık Divanı’nda görevli olan milletvekilleri de dâhil Partiye mensup hiçbir milletvekili, Genel İdare Kurulu veya Merkez Disiplin Kuruluna aday olamaz.

Her kademe disiplin kurullarında görev alanlar, Kurultay ve kongre divanları ile TBMM Parti Grubu üyelikleri hariç, Parti’nin diğer organlarında görev alamaz, Parti’ye herhangi bir iş ve hizmet bağıyla bağlı olamaz ve Parti’den herhangi bir suretle gelir sağlayamazlar.

Bir disiplin kurulunda görev alan kimse, diğer bir disiplin kurulunda görev alamaz. Eşler, birinci ve ikinci derecede kan ve sihri hısımlar, aynı disiplin kurulunda görev alamaz ve bunlarla ilgili karar görüşme ve oylamalarına katılamaz. Disiplin kurulu başkan ve üyeleri kendi haklarında yürütülen soruşturmalara da katılamazlar.

İlçe, İl ve Kurultay delegeliği adaylığında eşler ile birinci derecede kan ve sihri hısımlar aynı listede aday gösterilemezler, kendi aralarında tercih yaparlar, anlaşmazlık halinde kura çekilir ve yalnızca bir isim delege adayı olabilir.

Herhangi bir teşkilat ya da temsilcilikte başkan ya da üye olanlar, bir başka teşkilat ya da temsilcilikte başkan ya da üye olamazlar.


Organlarda görev alanların ilgili makamlara bildirilmesi

MADDE 33 - İlk kuruluşlar dâhil kongre divan ve komisyonlarındaki görevler hariç olmak üzere, Parti tüzüğünde belirtilen herhangi bir göreve kongre seçimleri sonucu gelen ya da atama yoluyla getirilenlerin bilgileri, o mahallin en büyük mülki amirliğine, seçim veya atanmadan başlayarak on beş gün içinde yazı ile bildirilir. Bildirimde ilgililerin adları, soyadları, doğum yer ve tarihleri, meslek veya sanatları, ikametgâhları, adli sicil belgeleri ve nüfus cüzdanı örnekleri yer alır. Bildirimi, atayan Kurul veya mazbata eşliğinde seçilen yönetim yapar. Atayan Genel Merkez ise, bildirimi, “yetki belgesi” eşliğinde atananlar da yapabilir. Bildirimlerden birer suret de eş zamanlı olarak Genel Merkez Teşkilat Başkanlığına gönderilir.

Benzer şekilde Kurultay seçimleri ya da atama yoluyla, Parti Tüzüğünde belirtilen Merkezdeki ve Merkeze Bağlı Yan Kuruluşlarla İhtiyari Merkez Kurullar dâhil Merkez Organlarındaki herhangi bir göreve getirilenlerle ilgili bilgi ve belgeler de Genel Sekreterlikçe doğrudan İçişleri Bakanlığı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına verilir.

(Eklenen Fıkra: 22/2/2025) Süresi dolmuş yetki belgeleri ile işlem tesis ederek veya Parti Tüzüğünde belirtilmemiş bir görev ihdas edip atama yaparak veya usule uygun seçim veya atama işlemlerinin bildirimlerini süresinde yapmayarak ve benzeri sebeplerle, bu maddenin 1. ve 2.Fıkra hükümlerine aykırı davranmaktan dolayı, Kanunun 115. Maddesi kapsamında hakkında para cezasına hükmolunan Parti sorumluları, cezalarını kendileri öderler. Aksi hallerde Parti, cezayı ilgililere rücu hakkını saklı tutar. İşbu Tüzükte “bildirim yeri” olarak geçen il-ilçe mülki idare birimlerinden, halen o yerin yetkili ve tanımlı “İl veya -varsa- İlçe Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü” anlaşılır.

​

Siyaset algımız ve kamu yararı

MADDE 34 - Toplumsal hayat devletsiz, devlet de siyasetsiz olmaz. O yüzden Anayasa’mız siyasi partileri, demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurları saymıştır. Partiler nihayetinde, siyasi makam ve görevler için yarışmalar düzenleyen ve projeleriyle yarışan birer kolektif örgüttür.

Kuralsız ve adaletsiz yarışma olmaz. Adalet ve hukukun üstünlüğüne inanan Parti’miz, Parti içinde de adalet ve hukuku ön planda tutarak, Yüce Türk Milletinin Türkiye Cumhuriyeti’nin 2.yüzyılında dünya ülkeleri arasında hak ettiği yerde olmasını sağlamak iddiasıyla kurulmuştur.

​

Muhalefet ya da ana muhalefet algımız ve kamu yararı

MADDE 35 - İktidar her rejimde, muhalefet ise demokratik rejimlerde olur. İktidar meşruiyetini, meşru muhalefetin varlığından alır. Bu itibarla, gerek Parti içinde, gerekse Ülke yönetiminde muhalefetin varlığını ve gerekliliğini önemsiyor ve saygı duyuyoruz. Bizim siyaset anlayışımıza göre partiler seçmen seçmez, seçmenler parti seçer. Partimiz, demokratik sistem içerisinde milletin beğenisiyle iktidar olmayı hedeflediği için, her bir oyun anlamlı ve değerli olduğu bilinci ile hareket eder.


 

YEDİNCİ BÖLÜM

Seçimlere Katılma ve Adayların Tespiti Yöntemleri

​

Seçimlere katılabilme şartları

MADDE 36 - Partiler, seçimler yoluyla iktidara gelmek için kurulur. O halde öncelikli hedef, en erken zamanda, seçimlere katılabilmenin teşkilatlanma yeter sayısına ulaşmak ve bu niteliği geliştirerek sürdürmek olacaktır. Bu amaçla Genel İdare Kurulunca belirlenen teşkilatlar derhal kurulacak, diğer şehirlerin tamamı ve yurt dışındaki üyeler de kardeş şehir tanımlamalarıyla sürece dâhil olup işin kolay kılınmasını sağlayacaklardır. Bu sayede zorunlu kongreler, kademe sırasına göre belirlenen takvimle hızlı bir şekilde yapılıp 1.Olağan Kurultay gerçekleştirilecektir. Diğer teşkilatların kurulma lüzumuna ve Partinin girebileceği tüm seçimlere “seçimin türü ve seçim çevreleri bazında” kısmen veya tamamen katılıp katılmamaya, -varsa - genişletilmiş genel istişare toplantısında konu hakkında alınmış tavsiye kararı ve Yüksek İstişare Kurulunun yazılı görüşünü de dikkate alarak GİK karar verir. Bu karar, üye tamsayısının en az üçte iki çoğunluğuyla alınır.

Cumhurbaşkanı ve Milletvekili adaylarının tespiti

MADDE 37.-.Partinin doğrudan T.C. Cumhurbaşkanı adayı gösterme hakkı bulunduğu durumlarda Cumhurbaşkanı adayı, Genel İdare Kurulu üye tam sayısının dörtte birinin teklifi ve salt çoğunluğun kararı ile belirlenir. Bir başka parti veya ittifak ile T.C Cumhurbaşkanı adayı göstermeye de, üye tam sayısının dörtte birinin teklifi ve salt çoğunluğun oyu ile karar verilir.

Genel Başkan, alınan kararı kamuoyuna alındığı gün itibari ile duyurur.

Partinin doğrudan T.C. Cumhurbaşkanı adayı gösterme hakkı bulunmadığı ve bir başka parti ya da ittifakın adayının desteklenmesinin uygun görülmediği durumlarda, vatandaşların yüz bin imza ile aday gösterme yönteminde hangi adayın destekleneceğine, tüm Parti üyelerinin temayül yoklaması sonucu karar verilir.

Milletvekili adaylarının tespiti

Genel veya ara seçimlerde Parti’nin milletvekili adayları, Tüzüğün 4.maddesindeki temel ilke ve hedefler gözetilerek tespit edilir. Bu kapsamda öncelikle Kanun’un 40.madde 1.fıkrasına göre Parti’mizin adaylarda aradığı “diğer şartlar” kamuoyuna ilan edilir.

Aday belirleme usulleri ön seçim, teşkilat yoklaması (aday yoklaması) ve merkez yoklaması veya merkez adaylığıdır.

Ön seçim ile aday tespiti yapılacak seçim çevrelerinde, YSK tarafından ilan edilmiş seçimin başlangıç tarihi itibariyle, Parti’nin, o yer seçmen sayısının en az yüzde ikisi (%2) oranında üyesi olması koşulu aranır.

Hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına Genel Başkanın teklifi ile GİK karar verir. Genel Başkan tarafından, GİK üyeleri arasından, yeter sayıda “ön inceleme kurulları” oluşturulur. Ön inceleme kurullarınca evrak üzerinden yapılan incelemede, aday adaylığı uygun görülenler ve uygun görülmeyenler ayrı ayrı listelenip Genel Başkana sunulur. Adaylıkları uygun görülmeyenlerin gerekçesi de listede belirtilir. Genel Başkan listeleri aynen veya değiştirerek kabul edip aday belirleme süreçlerine katılmaya hak kazananları ilan eder. Önseçim veya teşkilat yoklaması yönteminin tercih edildiği yerlerde aday tespiti ve sıralaması, Kanun’un ilgili maddelerinde yazıldığı şekilde yapılır. Merkez yoklaması yöntemi tercih edilen yerlerde ise aşağıdaki AŞAMALAR izlenerek öncelikle o yerin TEMAYÜLÜ belirlenir.

1) Genel İdare Kurulunca, seçim takvimi başlarken “temayül genelgesi” hazırlanıp salt çoğunlukla kabul edilerek Genel Başkanın imzası ile kamuoyuna duyurulur.

2) Genel seçimler için kabul edilen seçim çevreleri, temayül yoklamasında da esas alınır. Şu kadar ki; üyeler adayları yeterince tanımazlarsa, objektif bir ölçüm yapıldığını söylemek güçleşir. Tercih edeceklerin ve tercih edileceklerin daha sağlıklı iletişim kurabilmeleri, tercihlerin bilinçli, gerekçeli ve isabetli olabilmesi, üyenin ya da seçmenin o yer veya yakın çevresinde “birinci önceliğinin” belirlenebilmesi için, o seçim çevresine düşen milletvekilliklerinin, coğrafi bütünlük bozulmadan oluşturulacak “ilçe kümelerinin ağırlıklı tercihlerine göre” belirlenmesine çalışılması çok daha ideal olacaktır.

Bu amaçla seçim çevreleri kümelere ayrılır. Milletvekili sayısı 1 olan iller 1 küme, 2 olanlar 1+1, 3 olanlar 2+1 veya 1+1+1 şeklinde, 4 olanlar 2+2, 3+1, 2+1+1 veya 1+1+1+1 şeklinde, 5 ve 6 olanlar en az üçer en fazla dörder küme şeklinde, 7 ile 18 arasında olanlar ise 4’er küme şeklinde kümelere ayrılırlar. 19 ve üzerinde milletvekiline sahip seçim çevreleri de 8’er kümeye ayrılır. Kümeler oluşturulurken ilçeler kendi içerisinde asla bölünmez. Coğrafi bütünlüğe/yakınlığa dikkat edilir ve kümelere düşecek milletvekili sayısının seçmen sayısıyla oransal uyumu gözetilir.

3) Milletvekili aday adaylığı başvuruları Tüzüğün 21.maddesi hükümleri emsal alınarak Genel Merkeze yapılır. Aday adaylığı için Partinin üyesi olmak şarttır. Üye olmayanların aday adaylığına başvurmaları; o kişilerin Partinin ilke, amaç ve hedeflerini bildikleri ve benimsedikleri ve aynı zamanda üye olmak yönünde irade beyanında bulundukları anlamını da taşır. Bu itibarla başvuru süreçlerinde öncelikle ilgililerin üyelik işlemleri neticelendirilir.

4) GİK, temayülü belirlenecek tüm seçim çevrelerini, yukarıdaki 2.aşamanın ikinci bendinde anlatıldığı şekilde ilçe kümelerine ayırır ve her kümeye kaç milletvekilliği isabet ettiği Genel Başkan’ca yayınlanacak temayül genelgesiyle kamuoyuna duyurulur. Aday adayları başvuruları sırasında temayülde hangi küme adına yarışmak istediklerini yazılı olarak belirtirler.

5) Temayül oylaması birleşik oy pusulası, kümelere toplam seçmen sayıları büyüklüğüne göre verilen sıra numarası izlenerek, aday adayları ad alfabetik sıralanarak hazırlanır. Temayül için oy kullananlar, o seçim çevresinin her kümesinde sadece bir aday adayını işaretlerler. Birden fazla aday işaretlenme yapılmışsa o kümeye verilen oy geçersiz sayılır.


Merkez adaylığı kontenjanının uygulanma şekli

MADDE 38 - Yöntemine bakılmaksızın aday belirlemede, Genel Başkan, TBMM üye tamsayısının yüzde beşini (%5) aşmamak kaydıyla merkez adayı kontenjanını kullanabilir.

Merkez adayı kontenjanı kullanma işlemi, ön seçim veya teşkilat yoklamalarında Kanun’un 37.madde 2.fıkrasına göre gerçekleştirilir. Merkez yoklamasında ise, temayül yoklaması genelgesinde duyurulan yer, sıra ve sayı olarak gerçekleştirilir.

Bir seçim çevresinde, Genel Başkan tarafından birden fazla art arda sıralanacak şekilde ve toplamda üçten fazla merkez adayı kontenjanı kullanılamaz. Seçim çevresi milletvekili sayısı 5 (beş) ve beşten az ise bu yerlerde kontenjan adaylığı kullanılmaz. Seçim çevresi milletvekili sayısı 6 (ile) 10 (on) arasında ise (6 dâhil, 10 dâhil) kontenjan adaylığı 1 (bir) olarak, 11 (on bir) ile 18 (on sekiz) arasında ise (11 dâhil, 18 dâhil) 2 (iki) olarak, 19 (on dokuz) ve üzerinde ise 3 (üç) olarak uygulanır. Bu kontenjanların kullanılmasında, kontenjan sayısı 2 (iki) olan yerlerde kontenjan sıraları arasında en az 1 (bir) basamak, 3 (üç) olan yerlerde de en az 2 (iki) basamak bulunmak zorundadır.

Genel Başkan tarafından kontenjan adayı gösterilecekler, ön seçim ve teşkilat yoklaması seçimlerine katılmazlar. Temayül yoklamasına katılıp sıralamaya giren ya da giremeyenlerin başka bir seçim çevresinde eksik olan veya boşalan adaylığa süresi içerisinde merkez adayı olarak gösterilmeleri mümkündür.


Parti seçmen kütükleri veya Parti seçmen listesi hakkında yasal dayanak

MADDE 39 - Parti seçmen kütükleri, Kanun’un 10 madde 7.fıkrasında sözü edilen şekilde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığındaki Parti sicil dosyasında ve bu sicille uyumlu olarak Genel Merkezde “ilçe esasına göre” tutulan Parti üye kütüklerinin, yine ilçe esasına göre listelere dönüştürülmüş halidir. Parti seçmen listesi adı verilen bu listeler, 298 Sayılı Kanun’un “sandık seçmen listesi” başlıklı 43.madde 1.fıkrasındaki bilgileri kapsar.


 

Adaylarda aranacak nitelikler ve aday adaylığı ile merkez adaylığı farkı

MADDE 40 - Partiler, bir bütünün kısımlarıdır. Onları farklı kılan, “bütün” hakkındaki öncelikleridir. Partiler, kendi kademelerinde veya kamudaki siyasi temsil makamlarında hangi nitelikte/liyakatte insanlarla temsil edileceklerini, anılan önceliklerine göre, Kanun’un 40.madde 1.fıkrasının tanıdığı hakka dayanarak, tüzükleriyle kendileri belirlerler. Esas olan, Tüzükle tanımlanan kıstasları taşıyanların eşit yarışmalarının sağlanmasıdır. Bir kademe için “sadece” makamın ya da görevin gerektirdiği uzmanlık ve ehliyete sahip olanların değerlendirilmesi veya yarışmaya kabul edilmesi, Parti üyeleri arasında eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz. Benzer şekilde kadın ve erkek üyeler veya genç ve yetişkin üyeler de Parti organlarında ve adaylıklarda, mümkün olduğunca, seçmen geneli içerisindeki sayısal ağırlıklarına yakın ya da eşit “temsil imkânı” bulmalıdırlar. Parti, bu eşitliğin gerçekleşmesini sağlamakla ve Tüzükle olsun genelgeyle olsun, güvence altına almakla yükümlüdür.

Parti Genel Başkanlığınca aday adaylarının listelerinin Yüksek Seçim Kurulu ve ilgili il ve ilçe seçim kurullarına veya il başkanlıklarına bildirilmesinden sonra adaylıktan çekilmeler, aday belirlemeler sonuçlanıncaya kadar dikkate alınmaz. Ancak bu gibiler aday seçilmişlerse çekilmeleri hüküm ifade eder. Ölüm halinde de aynı hüküm uygulanır.

Yöntemi ne olursa olsun, milletvekili seçimlerinde aday adayı ya da merkez adayı olacak il-ilçe başkan ve yönetim kurulu üyeleriyle il disiplin kurulu başkan ve üyeleri, Yüksek Seçim Kurulu’nun 2839 sayılı Kanunun 18.maddesine göre belirlediği son tarihe kadar, görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmuş olmak zorundadırlar. Bu amaçla gerçekleşen “ayrılma isteği” ya da istifa, dilekçenin mensup olunan birime verildiği tarih ve saatten itibaren geçerlidir. Noterden veya posta-telgraf yoluyla gerçekleşen istifalarda beyan tarih ve saati ve/veya postaya verilme tarih ve saati dikkate alınır. Dilekçe il-ilçe teşkilatına geldiği tarihten itibaren en geç 10 gün içinde ilgiliye “ayrılma isteğinin kabul edildiğine dair” keyfiyeti belirten bir yazı verilir. Durum derhal Parti üst makamlarına da bildirilir. Yerel seçimlerde görev yaptıkları yerden aday adayı olacaklar için de aynı kurallar geçerlidir. Yerel seçimlerde görev yaptıkları yer dışında bir başka yerden aday adaylığı için istifa gerekip gerekmediği, işbu Tüzüğün 52.maddesinde açıklandığı gibidir.

Aday adayları başvurularında, seçim çevresiyle beraber, yarışmak istedikleri ilçe kümesini de belirtirler. Sadece bir seçim çevresi ve yine o çevreye dâhil bir ilçe kümesi tercih edilir. Başvuru formlarında aday adaylarına, Genel Merkezin takdir edeceği bir başka yerden “merkez adayı” olarak gösterilmeyi isteyip istemedikleri de sorulup kayıt altına alınır. Başvurusu mevcut olmayanlar hiçbir şartta aday gösterilmez. Aday gösterilip haklı/geçerli bir mazereti olmaksızın adaylıktan istifa edenler Parti üyeliğinden de istifa etmiş sayılırlar ve yeniden üyelik başvuruları işbu Tüzüğün 12.maddesine göre değerlendirilir.

Yöntemi ne olursa olsun, seçim çevresi belirterek değerlendirilmek ya da yarışmak isteyen başvuru sahiplerinden durumu uygun bulunanlara “aday adayı” denir. Aday adayları, uygulanacak önseçim, teşkilat yoklaması veya merkez yoklaması sonucu aday olur veya olamazlar. Genel Başkanlık tarafından teklif götürülenlerden veya takdiri Genel Merkeze bırakanlar arasından, Tüzüğün 38 maddesindeki kontenjan kapsamında olsun olmasın, aday gösterilenlere “merkez adayı” denir. Merkez adayları Tüzüğün 4.maddesi hedeflerine uygun olarak belirlenir.

​

Seçim ya da sandık kurullarının oluşumu

MADDE 41 - Önseçim veya teşkilat yoklaması usullerinde kurullar Kanun’un 41.madde hükümleri uygulanarak oluşturulur.

Merkez yoklaması usulünde ise temayülü belirlemek için “temayül seçim ve sandık kurulları” aşağıdaki aşamalar izlenerek oluşturulur:

  1. Kanun’un 41.madde 1.fıkra a ve b bentleri emsal alınarak, tamamı “aday adayı olmayan üyelerden” olmak şartıyla il düzeyinde, -varsa- seçim çevresi düzeyinde ve ilçeler düzeyinde, bu Tüzükteki geçici divanlar emsal alınarak “Temayül seçim kurulları” oluşturulur. Kademe başkanı başkanlığında, yarısı kademe yönetim kurulu üyeleri arasından diğer yarısı da aday adaylarının önereceği Parti üyeleri arasından kurayla seçilerek oluşturulacak il temayül seçim kurulu, başkan hariç 8 (sekiz), diğer kurullar aynı yöntemle başkan hariç 4’er asıl üyeden oluşur. Kurullara, aynı yöntem izlenerek, asıl üye sayılarının yarısı kadar da yedek üye seçilir. Temayül seçim ve sandık kurullarına, kuraya dâhil edilmek üzere, bir aday adayının en fazla kaç üye ismi önerebileceğini, Tüzüğün 37. madde 1.fıkrasında sözü edilen genelgesinde, o seçim çevresinin aday adayı sayılarını ve oy kullanacak Partili üye sayılarını dikkate alarak Genel İdare Kurulu belirler.

b) “İl temayül seçim kurulu” temayül hazırlıkları ve uygulanması konusunda o il için son karar merciidir. İl seçim ve hukuk işleri başkanlığı üzerinden Genel Merkez Seçim ve Hukuk İşleri Başkanlığıyla koordineli olarak çalışır. Partinin aday adayları listesinin il başkanlığına ulaşmasından itibaren 3 (üç) gün içinde, oy verme işleminin hangi adreslerde, hangi saatler arasında, kaç sandıkta gerçekleştirileceğini kararlaştırmak ve sandık sayısı kadar “temayül sandık kurulu” hazır edip gerekirse eğitmek, aynı sayıda kapalı hücre temini ve sandıkların yerlerinin mutat vasıtalarla duyurulması başlıca görevidir. Kurul bu görevlerini ilgili diğer temayül seçim kurulları ile birlikte yapar. Temayül sandık kurulları ise ilçe yönetiminden (asıl-yedek) 1 başkan ve milletvekili aday adayları tarafından Parti üyeleri arasından önerilecek isimlerden 4 asıl ve 4 yedek üyeden oluşur. Bu amaçla, süresinde bildirilen tüm isimler birleştirilip il temayül seçim kurulu huzurunda kura çekilir. Kurada ilk çıkanlar asıl, sonrakiler yedek üye olarak belirlenmiş olur. Oy verme günü üyelerden görevlerine gelmeyen olursa yedekleri çağrılır. Kurul yine tamamlanamazsa kurul başkanı aynı nitelikteki kimselerden çağırarak kurulu tamamlar.

c) Yaklaşık olarak her 500 seçmene bir sandık hesaplanır. 1000’den az seçmeni (üyesi) olan ilçeler, aynı kümenin bir başka ilçesinde oy kullanabilirler. Ancak her ilçe kümesinde en az bir adet “sandık koyma merkezi” temin edilmiş olmalı ve ayrıca oy verme tarihinden 7 (yedi) gün önce, oy kullanılacak yerin ilçe başkanlığı tarafından toplantının yeri, mahiyeti, tarihi ve hangi saatler arasında yapılacağı ilçe kaymakamlığına bildirilmiş olmalıdır.


Parti seçmen listesi

MADDE 42 - Önseçim veya teşkilat yoklaması usullerinde seçmen listelerinin hazırlanması, askıya çıkarılması, itirazlar ve kesinleşmesi, Kanun’un 42.madde hükümleri uygulanarak gerçekleştirilir.

Merkez yoklaması usulünde ise temayül belirlemede kullanılacak Parti seçmen listesi aşağıdaki aşamalar izlenerek hazırlanır:

a) Tüzüğün 39.maddesinde bahsedilen Parti seçmen listeleri Genel Merkezden temin edilip yeteri kadar çoğaltılır. Tamamına il başkanlığı mührü veya il birden fazla seçim çevresinden oluşuyorsa her seçim çevresine o seçim çevrenin mührü basılır. İlave olarak ait olduğu ilçe kümesine dâhil ilçe başkanlıklarının mührü basılarak ve başkanlarınca imzalanarak en geç seçimin başlangıç tarihinden itibaren üç gün içinde “bilgi amacıyla” ilgili binalarda duyuru panolarına asılır. Tüzüğün 12. Maddesinin son fıkrasına göre Parti içi üyelik uyuşmazlıklarının çözümünde “Parti üye kütüğü” esas alınacağından, anılan kütüğe göre düzenlenip Genel Merkezden gönderilen Parti seçmen listelerine ancak Genel Merkez ilgili birimi nezdinde delilleriyle birlikte “olağanüstü itiraz” edilebilir. Olağanüstü itirazı hangi kurulların hangi sürelerde yapabilecekleri ve gerekirse listenin nasıl düzeltileceği, Genel İdare Kurulu’nun Tüzüğün 37/1 maddesinde bahsedilen genelgesinde belirtilir. Listeler, temayül seçim sonuçları kesinleşene kadar askıda kalır.

b) Milletvekili adayları hakkındaki temayülü belirlemede, yetkili imza ve mühürleri taşıyan bu listelerde yazılı üyeler oy kullanabilir. YSK tarafından ilan edilen seçimin başlangıç tarihinden sonra Partiye üye olanlar listeye dâhil edilemez ve aday belirlemede oy kullanamazlar.


Parti içi yarışlarda propaganda ile ilgili hükümler

MADDE 43 - Ön incelemeler sonucu aday yoklamalarına katılmaya hak kazandıkları ilan edilen aday adaylarının tamamı, Partinin aday adaylarıdır. Onları en gerçekçi bilgilerle, eşit, adil ve yeterli bir şekilde Parti üyelerine ve halka tanıtmak da ilgili Parti teşkilatının görevidir. Bu amaçla her seçim çevresi için, oy pusulasındaki dizin dikkate alınarak; her adayın pusuladaki sırasında olmak üzere, güncel vesikalık fotoğraf ve standart bilgileriyle yer aldığı bir “aday adayları künyesi” tanıtım kitapçığı ve toplu afişi oluşturulur. A4 ebadındaki kitapçık, her sayfasında 4 (dört) ismin tanıtımının eşit hacimde ve standart içerikli olarak yer aldığı yeterince sayfadan oluşur. Ön ve arka kapak, Partinin amblemi ve kurumsal kampanya tanıtımlarına ayrılır. Aynı bilgileri aynı sırayla kapsayacak toplu afiş de, tek parça halinde soldan sağa yatay olarak hazırlanır. Anılan içerikler, ilgili teşkilatın bütün sosyal medya iletişim mecralarında da dijital içerik olarak paylaşılır. Ayrıca kâğıt ortamında da tahmin edilecek ihtiyaç nispetinde çoğaltılır.

Aday adayları için, aday adaylığı sürecinde, aday adaylıklarını mahalli örf ve adetlere göre açıklayabilecekleri toplantı haricinde, “bireysel olarak” her ne amaçla olursa olsun, açık hava ve kapalı salon toplantıları tertiplenemez; duvar ilanı, el ilanı ve her nevi matbua, ses ve görüntü bantlarıyla propaganda yapılamaz. Araç konvoyu düzenlenemez.

Aday adayları, Partinin Programı ve seçim beyannamesine aykırı milli, mahalli veya mesleki çapta herhangi bir vaatte bulunamazlar. Önseçim, teşkilat yoklaması veya temayülde oy kullanacak Partili üyelere veya yakınlarına, oylarını etkilemek maksadıyla maddi çıkar temin edemez, hukuksuz veya etik olmayan davranışta bulunamazlar. Basında, sosyal medyada veya umuma açık olarak, diğer aday adaylarını, doğru olsa bile, kusurlarını ifşa edip kötüleyici, karalayıcı beyanlarda bulunmazlar. Genel Başkan dâhil Genel Merkez yöneticileri hiçbir aday adayının, il-ilçe başkan ve yöneticileri de kendi seçim çevreleri aday adaylarının arasında ayırım yapmaz, kimseyi kategorize etmez, tarafsızlıklarını korur, hepsine eşit yakınlıkta, hakem konumunda olurlar. Genel Başkan dâhil hakem konumunda olması gereken hiçbir yöneticinin “mutlaka seçilmesi gereken” veya “asla oy verilmemesi gereken” aday adayları diye bir listesi, bir tercihi olamaz. Bu tür söylenti ve yayınlara asla itibar edilmez, yayılmasına fırsat verilmez, alet olunmaz. Söylentiler, gerekirse adına iddiada bulunulan yönetici tarafından aynı mecralarda kesin bir dille yalanlanır ve sorumluları için disiplin süreci başlatılacağı ihtar olunur.

Standart bilgilerden oluşacak aday adayları künyesinde kişilerin yaşı yıl olarak; üyelik kıdemi yıl ve ay olarak; doğum yerleri, nüfusa kayıtlı oldukları yerler ve yaşadıkları yerler ayrı ayrı ilçe ve il olarak “zorunlu” yer alır. En son bitirilen okul, okul türü ve bulunduğu yer adıyla birlikte; -emekli olunsa bile- meslek de en fazla 4 kelime olarak “zorunlu” yer alır. Meslek veya sanattaki derece, başarı ve eserleri, STK’larda aldığı görevler, geçmiş siyasi başarıları, Partideki sıfat ve görevleri, siyasete dair genel mesajı ve üyeye/seçmene özel mesajı da en fazla birer satır “seçmeli olarak” yer alır. Zorunlu ya da seçmeli olsun, bilgiler gerekirse temayül seçim kurullarınca teyit/tevsik edilir ve künyede eksik, yanıltıcı veya yanlış bilgilere yer verilmez.

İl temayül seçim kurulu, il çevresindeki tüm aday adayları için, il merkezinde ve/veya ilçe kümelerinde yeterince “aday adayları tanıtım toplantısı/toplantıları” düzenler. Yeterli kapasitede kapalı salon şeklindeki bu toplantılara, tüm aday adayları ve Parti üyeleri doğal davetli sayılır. Yer olursa izleyici de alınabilir. Aday adayları bir arada otururlar. Oturma düzeninde ve söz sıra ve süresinde aday adayları künyesi dizilimi esas alınır. Salon içi ve dışında uygun yerlere mümkünse göz hizasında “aday adayları toplu afişleri” yerleştirilir. Toplu görseller, varsa perde, sahne veya ekrana da toplu olarak yansıtılır. Gündemin diğer ayrıntıları da hesaba katılarak, öngörülen net toplantı süresi aday adayları arasında eşit bölüştürülüp tüm aday adaylarının topluluğa hitap etmesi sağlanır. Toplu afişler, oy verme günü, oy verme yerlerinin sandık alanına ve sandık başlarına da asılır.

Anılan toplantının yer kirası ve diğer giderleri, oy verme günündeki sandık konulma yerlerinin varsa kirası ve görev yapan temayül sandık kurulları üyelerine takdir edilecek ödemeler, ilin bütçesinden karşılanır. Bu tür toplantılar için aday adaylarından herhangi bir ödeme talep edilmez.


 

Kurullardaki Parti üyelerinin görevlerini yerine getirmemesi

MADDE 44 - Demokrasinin olmazsa olmazlarından biri de serbest oy verme düzeni yani sandık başı düzeni ve sandık güvenliğidir. Sandık kurullarında verilen ya da üstlendiği görevi, haklı bir mazereti olmaksızın terk eden ya da görev yerine hiç gitmeyen Parti üyeleri yerine, ceza ve/veya disiplin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, sıradaki yedek üyeler çağrılır. Bu da mümkün olmazsa işbu Tüzüğün 41.maddesine göre hareket edilir.

​

Sandık müşahitleri

MADDE 45 - Gizli oy ve açık sayım ilkesinin hayata geçmesi için sandık başı işlemlerinin, işleri aksatmayacak şekilde izlenebilmesi gerekir. Sandık başkanları bu konuda gerekli tedbirleri alırlar. Aday adaylarına veya Parti üyesi olmayanlara müşahitlik görevi verilmez.

 

Oy pusulası ve oy verme şekli, oyların muteberliği

MADDE 46 - Önseçim veya teşkilat yoklaması usullerinde oy pusulalarının hazırlanması, çoğaltılması ve seçim kurullarına teslim işlemi ile oyların kullanılma şekli ve muteberlik şartları, Kanun’un 46.maddesinde yazıldığı gibidir.

Merkez yoklaması usulünde ise temayül belirlemede kullanılacak oy pusulalarının hazırlanması, çoğaltılması, dağıtılması, oy kullanma şekli ve oyların muteberlik şartları aşağıdaki gibidir:

1 - Ön incelemesi yapılıp kesinleşmiş aday adayları listesine göre düzenlenmiş temayül oy pusulası örneği Genel Merkezden il başkanlıklarına gönderilir. İl tek seçim çevresinden oluşuyorsa, il temayül seçim kurulu, gelen örneği, oy kullanacak üye sayısı kadar çoğaltır, aynı miktarda zarf ile beraber tamamını il başkanlığı mührü ile mühürler ve birer tutanakla seçmen sayısına göre kümelere dağıtır. İl birden fazla seçim çevresinden oluşuyorsa her seçim çevresine o çevrenin mührü basılır ve yine tutanakla seçmen sayısına göre kümelere dağıtılır. Eş zamanlı olarak yeteri kadar toplu afiş ve aday adayları künyesi de gönderilir.

2 - Sandık başına gelen seçmene, listede ismi bulunup kimliği teyit edildikten sonra, sandık kurulu başkanı veya görevlendireceği kurul üyesi, bir adet temayül birleşik alfabetik tercihli oy pusulası ve bir adet zarfı, küme ve sandık kurulu numaralarını birlikte taşıyan mühür ile mühürleyerek verir. Seçmen, biri il başkanlığının mührü, biri de “ilin adı, küme numarası ve sandık numarası” bilgilerinden oluşan sandık kurulu mührü olmak üzere, çift mühürlü oy pusulası ve çift mühürlü zarf ile kapalı oy verme yerine girer. Orada sabitlenmiş kalemle, o seçim çevresinin her kümesinden sadece “birer ismi” işaretleyerek tercihini kullanmış olur. Oy pusulasını zarfa koyup sandığa atar. Listede isminin karşısı imzalattırılıp kimliği iade edilerek oy verme işlemini tamamlanmış olur.

3 - Herhangi bir kümede birden fazla işaretleme yapılmışsa o kümenin oyu geçersiz sayılır. Kümelerden birinde veya birden fazlasında hiç işaretleme yapılmamışsa, o oy pusulası tümden geçersiz sayılır ve hesaba katılmaz.

Kimliğin tespiti

MADDE 47 - Sandık seçmen listesinde yazılı olmak şartıyla seçmenin kimliği, belediyeler ile köy ve mahalle muhtarlıklarınca tanzim ve tasdik edilenler hariç olmak üzere, resmi kurumlarca kimlik tespiti amacıyla düzenlenmiş ve Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus hüviyet cüzdanı veya diğer resmi belgelerden biriyle tespit edilir. Temayül yoklamalarında kimlik tespiti için “seçmen bilgi kâğıdı” kullanılmaz.


Son işlemler

MADDE 48 - Parti Genel Başkanlığı, Yüksek Seçim Kurulu veya il başkanlıkları üzerinden kendisine ulaşan “tespit edilmiş Parti adayları listelerini”, Kanun’un 37.madde 2.fıkra son cümlesi ve Parti mevzuatı gereğince değerlendirip seçim çevrelerine göre düzenlediği Parti adayı cetvellerini, ilgili kanunlar hükümlerine göre Yüksek Seçim Kuruluna süresi içerisinde bildirir.

​

Seçim evrakının saklanması

MADDE 49 - Önseçim ve teşkilat yoklaması gibi seçim kurullarının yönetim ve denetimi altında yapılan aday belirlemelerde seçim evrakı, Kanun’un 49.maddesinde anlatıldığı şekil ve süreyle seçim kurulları tarafından saklanır. Merkez yoklaması usulüyle aday belirlemede uygulanan işlemlere dair her türlü evrak da, aynı süreyle, herhangi bir yere yollanmadan, işlemin yapıldığı il ya da ilçe teşkilatında muhafaza edilir.


İtiraz hakkı

MADDE 50 - Önseçim ve teşkilat yoklamalarında seçim ve sandık kurullarının veya kurul başkanlarının kesin olmayan kararlarına karşı Parti Genel Merkezi, il-ilçe başkanları veya vekilleri, Partinin önceden “itiraza yetkili” kıldığı müşahitleri ve aday adayları itiraz edebilirler. Temayül seçim ve sandık kurullarının uygulamaları ile kesin olmayan kararlarına karşı da Genel Merkez gözlemcisinin, aday adaylarının vekillerinin ve müşahitlerin itiraz hakkı vardır.

Adaylık tutanağına yapılan itirazlar ve tutanağın iptali

MADDE 51 - Yargı gözetimi altında yapılan aday belirlemelerinde basılı tutanak kâğıdının düzenlenmesi, işbu tutanaklara yapılacak itirazlar, tutanaklardan iptal edilenler olursa yerine ne tür işlem yapılacağı, Kanun’un 51.maddesinde yazıldığı gibi uygulanır.

Merkez yoklaması usulü temayül belirleme aşamasında ise, her temayül sandık kurulu kendi sandığının sonuçlarını basılı tutanağa rakamla ve yazıyla yazıp imzalayarak küme temayül seçim kuruluna teslim eder. Kurul, derhal küme temayül birleştirme tutanağını hazırlayıp aynı gün il temayül seçim kuruluna iletir. İl temayül seçim kurulu kümelerden gelen bilgileri birleştirip il temayül birleştirme tutanağını geçici olarak ilan eder. Aday adayları, geçici ilandaki tutanak içeriğine karşı, döküm ve sayım sonuçları yönünden, Genel İdare Kurulu nezdinde itiraz edebilirler. İtirazların haklı bulunan yönü olursa, tutanak o şekilde düzeltilir. Genel İdare Kurulu bir seçim çevresinde temayülün oy verme işlemleri yönünden iptaline karar verirse temayül yenilenmez. Bu madde kapsamındaki tutanakların düzenlenme ve itiraz süreleri, Genel İdare Kurulunun işbu Tüzüğün 37.madde 1.fıkrasında sözü edilen genelgesinde belirtilir.

Temayül sonuçlarının itirazsız veya itirazlarla beraber kesinleşip geçerli sayıldığı seçim çevrelerindeki her kümeden, oy sayısına göre başta gelen adaylardan, kümenin milletvekili sayısının iki katı kadar aday, adaylık bir sebeple hukuken boşalmış olursa aynı kümeden sıradaki aday, toplu görüşme için Genel Merkeze çağrılırlar. Her kümeden çağrılanlar önce kendi aralarında görüşmeler yapıp feragat, fedakârlık ve nihayetinde helalleşmek suretiyle adaylığa devam edecekleri belirlerler ve tutanak altına alırlar. Adaylığa devam edenlerin aday listesindeki sıraları, o seçim çevresinden toplu görüşmeye çağrılanların tamamının yazılı önerileri ve seçim çevresinin demografik yapısı, coğrafi dengeler, rakip partilerin aday profilleri ve en nihayet kuşak faktörü de dikkate alınarak Genel Başkan ya da o yer için yetkilendirdiği heyet tarafından belirlenip Genel İdare Kurulunun onayına sunulur. Bir seçim çevresinin adayları ve adaylarının sırası Yüksek Seçim Kuruluna bildirildikten sonra, sıra değiştirmek hukuken mümkün olmadığından, adaylara ve sıralamaya ilişkin itiraz ve şikâyetler asla dikkate alınmaz, iyi niyetli görülmez ve ısrarı/tekrarı halinde disiplin işlemini gerektirir.

​
 

Mahalli idareler seçimi aday tespiti

MADDE 52 - Mahalli idareler seçimi aday tespitinde de, genel seçim aday tespiti için öngörülen usuller uygulanır. Hangi seçim çevresinde hangi usulün uygulanacağına Genel İdare Kurulu karar verir.

GİK ayrıca, Kanun’un 40.madde 1.fıkrasının tanıdığı hakka dayanarak; belediye başkanlıklarıyla il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliklerinde; -varsa- değişik seçim çevreleri için belirlediği “adaylarda daha başka ne gibi şartlar bulunması gerektiğine dair” kıstaslarını önceden ilan eder.

Mahalli idareler seçimlerinde belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği veya il genel meclisi üyeliğine “görev yaptıkları yerden aday adayı” olmayı düşünen mahalli teşkilat yöneticilerinin, YSK’nın ilan ettiği seçim takviminde belirtilen son tarihe kadar teşkilat kademelerindeki başkanlık ve yönetim/disiplin kurulu üyeliklerinden istifa etmiş olmaları gerekir. Üst kurul delegeliklerinden istifa gerekmez. Semt temsilcilikleri mensuplarının ve temel teşkilat birimlerinde ayrıca bir sıfatı/görevi bulunmayan yan kuruluşlar mensuplarının da istifaları gerekmez. İstifa, istifa dilekçesi mensup olunan birime verildiği tarih ve saatten itibaren geçerlidir. Noterden veya posta-telgraf yoluyla gerçekleşen istifalarda beyan tarih ve saati ve/veya postaya verilme tarih ve saati dikkate alınır. Dilekçe il-ilçe teşkilatına geldiği tarihten itibaren en geç 10 gün içinde ilgiliye “ayrılma isteğinin kabul edildiğine dair” keyfiyeti belirten bir yazı verilir. Durum derhal Parti üst makamlarına da bildirilir.

Yerel seçimlerde görev yaptıkları yer dışında bir başka yerden aday adaylığı için istifa gerekip gerekmediği, Genel İdare Kurulu’nun Tüzüğün 37 madde 1.fıkrasında sözü edilen genelgesinde belirtilir. Aynı seçim dönemi için, bir başka partiden aday adaylığı ya da merkez adaylığına başvurusu olduğu anlaşılanların başvuruları değerlendirilmez.

“Görev yaptıkları yer” tanımı gereğince, il başkanı ile il yönetim ve disiplin kurulu üyeleri, tüm ilçe ve beldeleri dâhil o ilin hiçbir yerel yönetim organı seçimine, süresinde görevlerinden istifa etmeden aday adayı olamazlar. İlçe başkanı ve ilçe yönetim kurulu üyeleri de o ilçenin ve varsa bağlı beldelerinin hiçbir yerel yönetim organı seçimine, süresinde görevlerinden istifa etmeden aday adayı olamazlar. Görev yaptıkları yer tanımı dışındaki “başka il ya da başka ilçedeki” yerel seçim adaylıkları için, yukarıdaki fıkrada sözü edilen genelgede aksine bir hüküm bulunmazsa, istifa zorunlu değildir.

Aday adaylığı başvuruları, seçim takvimine göre Genel İdare Kurulu tarafından belirlenecek tarihler arasında yapılır. Başvurular, büyükşehir ve il belediye başkanlıklarıyla, büyükşehirlere bağlı tüm ilçeler ve A grubu diğer ilçe belediye başkan aday adaylıkları için Parti Genel Başkanlığına yapılır. B ve C grubu ilçelerle belde belediye başkan aday adaylıkları için ilgili il başkanlıklarına yapılır. Büyükşehir statüsündeki ilçelerle A grubu ilçelerin il genel meclisi ve belediye meclisi aday adayı başvuruları ilgili il başkanlıklarına, bunlar dışında kalan ilçelerin ve beldelerin il genel meclisi ve belediye meclisi aday adaylığı başvurularıysa ilgili ilçe başkanlıklarına yapılır. Bu fıkradaki başvurular, ilgili ilçe teşkilatı kurulu değilse il teşkilatına, İl teşkilatı da kurulu değilse doğrudan Genel Merkeze yapılır.

Genel Başkanlığa başvuranların ön incelemesi Başkanlık Divanı’nda, il başkanlıklarına başvuranların ön incelemesi il divanında, ilçe başkanlıklarına başvuranların ön incelemesi ilçe divanında yapılır. Ön inceleme kurulları incelemelerini evrak üzerinde şekil ve aranan niteliklere uygunluk açısından yaparlar ve aday adaylığı uygun görülenler ve görülmeyenleri ayrı ayrı listeleyip ilçede ilçe yönetim kurulunun, ilde il yönetim kurulunun, Genel Merkezde Genel İdare Kurulunun onayına sunarlar. Onay kurulları listeleri aynen veya değiştirerek onaylarlar ve yapılacak ön seçim, teşkilat yoklaması veya merkez yoklamasına katılabilecek aday adayları ilan edilir.

Seçimlerde adaylık tespitinde uygulanacak yöntem ve kıstaslar Tüzük hükümleri ve seçim takvimine bağlı kalmak kaydıyla önceden bir genelge duyurulur.

Bu maddede belirtilen süreler Genel İdare Kurulu veya zorunlu hallerde Başkanlık Divanı kararıyla Yüksek Seçim Kurulunun seçim takvimine uygun olarak kısaltılabilir.


 

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Disiplin İşleri


 

Disiplin suçları, disiplin cezaları ve genel hükümler

MADDE 53 - Disiplin kurullarınca verilebilecek cezalar, uyarma, kınama, Partiden veya Gruptan geçici veya kesin olarak çıkarma cezalarıdır.

Parti disiplin suçlarının yargı organlarının görev alanına girmesi, disiplin kurullarının görev yapmasına engel olmaz.

Disiplin kurulları resen soruşturma başlatamaz ve karar alamaz.

İl disiplin kuruluna sevk yetkisi il yönetim kuruluna, Merkez Disiplin Kuruluna sevk yetkisi Genel Başkana ve Genel İdare Kuruluna, Grup Disiplin Kurulu ve Müşterek Disiplin Kuruluna sevk yetkisi Genel Başkana, Grup Yönetim Kuruluna ve Genel İdare Kuruluna aittir.

Merkez Disiplin Kurulu:

Aşağıdaki işleri birinci derece disiplin kurulu, il disiplin kurulu kararlarına karşı yapılan itirazlar ile Parti Tüzüğü gereği intikal eden il disiplin kurullarının kararlarını da kinci derece disiplin kurulu olarak inceler ve parti içi işlemler açısından kesin olarak karara bağlar.

Merkez Disiplin Kurulunun birinci derecede bakacağı işler;

a) Kurucular Kurulu Üyeleri,

b) Partinin Genel Başkanı, Genel İdare Kurulunun asıl ve yedek üyeleri,

c) Merkez Disiplin Kurulu başkanı ile asıl ve yedek üyeleri.

d) İl yönetim kurulları ile il disiplin kurullarının başkan ve asıl üyeleri,

e) Büyükşehir, il, ilçe ve belde belediye başkanları,

f) TBMM'nin Partili eski üyeleri ve eski hükümet üyeleri,

g) Genel Başkan tarafından disipline sevk edilen Parti üyeleri,

Hakkında birinci derece disiplin kurulu olarak soruşturma yapar ve parti içi işlemler açısından kesin olarak karara bağlar.

Merkez Disiplin Kurulunun ikinci derecede bakacağı işler;

Merkez Disiplin Kurulu; il disiplin kurulları tarafından verilen kararlara karşı yapılan itirazlar üzerine disiplin dosyalarını ikinci derece disiplin kurulu olarak inceleyip, lehte veya aleyhte bozulmasına, bozmanın niteliğine göre gerekli olan cezayı tayin etmeye, değiştirilmesine veya kaldırılmasına karar verebilir.

İtiraz üzerine verilen bu kararlar, parti içi işlemler açısından kesindir


 

İl Disiplin Kurulu:

Merkez Disiplin Kurulunun ilk derecede bakacağı işler olarak belirtilenler ile TBMM Grup Disiplin Kurulu tarafından bakılacak işler dışında kalan ve il çevresinde Partiye kayıtlı olan üyeler hakkında birinci derecede disiplin soruşturması yapmaya il disiplin kurulu görevlidir.

İl disiplin kurulu, üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Parti üyeliğinden kesin çıkarma cezası, Kurul üye tamsayısının salt çoğunluğu ile alınır.

İl disiplin kurulu kararlarına karşı, tebliğden itibaren on beş gün içinde ilgili kişi veya il yönetim kurulu, Merkez Disiplin Kuruluna itiraz edebilir.

Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin kurulu kararı kesinleşir.

Grup Disiplin Kurulu:

Parti’nin TBMM Grubunca, iç yönetmeliğe göre kendi üyeleri arasından, gizli oyla ve salt çoğunlukla seçeceği 4 (dört) asıl ve 2 (iki) yedek üyeden oluşur.

Seçimden sonra ilk toplantıda üyeler kendi aralarından TBMM Grup Disiplin Kurulu başkanını, başkan vekilini ve kurul sekreterini seçerek TBMM Grup Disiplin Kurulu Başkanlık Divanı’nı oluşturur.

TBMM Grup Disiplin Kurulu, üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar verir.

TBMM Grup Disiplin Kurulu, Partili milletvekillerinin Partiden geçici veya kesin ihracını gerekli kılan eylemlerin dışında kalan, Parti Tüzüğünde yazılı ve TBMM Grup İç yönetmeliğinde belirtilen disiplin suçlarıyla ilgili işlere bakar ve kesin olarak karara bağlar. Parti Tüzüğünde yazılı esaslar saklı kalmak kaydıyla milletvekilleri hakkında yapılacak disiplin soruşturmasının şekli ve usulü ile soruşturmayı gerektiren sair haller, verilecek disiplin cezaları ve kesinleşme halleri, TBMM Grup İç Yönetmeliğinde gösterilir.

Müşterek Disiplin Kurulu:

Merkez Disiplin Kurulu ile TBMM Grup Disiplin Kurulunun bir araya gelmesiyle oluşur.

Merkez Disiplin Kurulu Başkanı, Başkan Vekili ve Sekreteri, Müşterek Disiplin Kurulunun da Başkanlık Divanı’nı oluşturur.

Partili milletvekilleri hakkındaki Partiden geçici veya kesin olarak çıkarma cezasını gerektiren fiil ve eylemlerle ilgili soruşturmaları Parti içi işlemler açısından kesin olarak karara bağlar.

Partili milletvekillerine ilişkin olarak TBMM Grup Disiplin Kurulunun veya Merkez Disiplin Kurulunun vermiş olduğu karara ilgilinin itirazı hâlinde, son ve kesin kararı Müşterek Disiplin Kurulu verir.

Üyenin daha önce disiplin cezası almamış olması veya pişmanlık duyması halinde bir alt disiplin cezası verilebilir.

Disiplin kurullarınca Parti üyeleri hakkında verilen kararlar gerekçeleriyle birlikte yazılır ve en geç 15 (on beş) gün içinde ilgiliye tebliğ olunur.

Partili milletvekilinin, Partinin Meclis grubu üyeliğinden kesin olarak çıkarılması, Partiden de çıkarılmayı ve Partiden kesin olarak çıkarılması da Meclis grubu üyeliğinden çıkarılmayı gerektirir.

Bir üye, Partinin Meclis grubundan geçici olarak çıkarılırsa, ceza süresince Gruptaki çalışmalara katılamaz.

Hakkında geçici çıkarma cezası verilen Parti üyesi, Parti organlarının faaliyetlerine katılamaz ancak bu hüküm o üyenin ceza süresince de Parti Tüzüğüne, Programına, Partinin diğer mevzuatına ve organlarının bağlayıcı kararlarına uyması zorunluğunu ortadan kaldırmaz. Bu durumdakilere ceza süresince Parti içinde hiçbir görev verilemez.

Disiplin kurullarının hangi hallerde ne tür disiplin cezaları verebilecekleri hususu, aşağıda açıklandığı gibidir:

A. Uyarma Cezası

Uyarma cezası, disiplin kurulu tarafından yazılı olarak verilen ceza olup; aşağıdaki hallerde verilebilir:

  1. Yetkili kurullarca davet edildiği hâlde Parti etkinliklerine veya toplantılara mazeretsiz olarak katılmamak. Partiyi yeterince benimsemediği, ilkelerini bir bütün olarak özümseyip başarısı için çalışmadığı kanaatinin oluşması.

  2. Önceden taahhüt ettiği aidatını ödememek veya geç ödemek,

  3. Parti içi yazışmalarda kademe sıralamasına uymamak.

​

B. Kınama Cezası

Kınama cezası, disiplin kurulu tarafından yazılı olarak verilen ceza olup; aşağıdaki hallerde verilebilir,

  1. Partinin taşınır ve taşınmaz mallarına zarar vermek.

  2. Partide tutulması gereken defter ve kayıtları usulüne uygun olarak tutmamak.

  3. Parti Tüzüğü ve yönetmeliklerinde izin verilmeyen yetkileri kullanmak, yetki gaspında bulunmak,

  4. Sosyal medya hesabı üzerinden Parti aleyhine asılsız beyan ve paylaşımlarda bulunmak,

  5. Bir yıl içinde iki defa uyarma cezası gerektiren eylemlerinden ötürü uyarma cezası ile cezalandırılmış olmak,

  6. Partinin yetkili organlarınca verilecek başta sandık kurulu üyeliği ve müşahitliği olmak üzere görevleri mazeretsiz olarak kabul etmemek

  7. Parti organlarının toplantılarında gizli tutulması gereken bilgi, konu ve kararları açıklamak.

C. Geçici çıkarma cezası

Geçici çıkarma cezası bir aydan az bir yıldan fazla olmamak şartıyla parti üyeliğinden doğan hak, görev ve yetkilerinin kullanılmaması sonucunu doğuran ve disiplin kurulu tarafından yazılı olarak verilen ceza olup; aşağıdaki hallerde bu cezaya hükmedilebilir:

  1. Kanuni sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla Partideki görevi gereği kendisine teslim edilen eşya ve malzemeyi kaybetmek, görevden ayrılma ve ayırma hâlinde teslim etmemek veya teslim etmekten kaçınmak.

  2. Parti üyelerine fiili saldırıda bulunmak, yaralamak veya eşyalarına zarar vermek.

  3. Partinin almış olduğu gizlilik kararı bulunan kararları kamuoyuyla paylaşmak.

  4. Parti yöneticileri ve üyeleri hakkında sosyal medya, yazılı ve görsel basın araçları, radyo ve benzeri ortamlarda kasten ve Partiye zarar verir mahiyette, doğruluğu teyit edilmemiş beyanlarda bulunmak, beyanları yaymak,

  5. Parti üyeleri arasında birliği bozucu hal ve hareketlerde bulunmak.

  6. Bir yıl içinde iki defa kınama cezası gerektiren eylemleri nedeniyle yetkili disiplin kurulu tarafından cezalandırılmış olmak.

  7. Genel ve yerel seçimlerde mazeretsiz olarak oy kullanmamak, üstlendiği halde sandık kurullarındaki görevine gitmeyerek Partiye zarar vermek,

  8. (Değişik sekizinci bent: 22/2/2025) Kadına şiddet, cinsel taciz ve istismar, yüz kızartıcı suçlar, terör suçları, 5816 Sayılı Kanun’da belirtilen Atatürk aleyhine işlenen suçlardan hakkında adli mercilerde dava açılmış olmak. Bu durumdakilerin cezası, yargılanmalarının sonucuna göre kalkar veya kesin çıkarmaya dönüşür.

  9. Geçici çıkarma ceza süresi kararın kesinleşme tarihinde başlar, süresinin dolması ile yeni bir karar ve işleme gerek olmadan kalkmış sayılır.


D. Kesin çıkarma

Kesin çıkarma cezası disiplin kurulu tarafından yazılı olarak verilen ceza olup; aşağıdaki hallerde bu cezaya başvurulur:

  1. İnsan hakları, demokrasi ve hukuk devleti gibi en temel ilkeleri yok sayıcı davranış ve eylemlerin içerisinde bulunmak.

  2. Siyasi Partiler Kanunu’na göre parti üyeliğine engel bir fiilden dolayı kesin mahkûmiyetine rağmen Parti’den istifa etmemekte direnmek.

  3. Kanun’un 102.madde 2.fıkra son cümlesine göre Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca Parti’den kesin olarak çıkarılması istenmiş olmak. Bu durumdaki üyeler, Genel Sekreterlik tarafından gecikmeksizin Merkez Disiplin Kuruluna gönderilir. Merkez Disiplin Kurulu, gecikmeksizin toplanarak, konuyu öncelikle görüşür ve 7 (yedi) gün içinde karara bağlar. İlgili üye, Kurul’un konuyu ele aldığı ilk toplantıda, yazılı veya sözlü olarak savunma yapabilir.

  4. Parti’den şahsi menfaat sağlamak, Parti’nin itibar ve nüfuzunu diğer kurum ve kuruluşlar üzerinde yetkisiz bir şekilde kullanmak ve istismar etmek, Parti’nin gelir sağlayıcı kaynaklarını özel işlerinde kullanmak.

  5. Parti evrak, liste ve kayıtları üzerinde sahtecilik veya hileli işlem yapmak veya saklanması gerekli belgeleri ortadan kaldırmak.

  6. Kongre ve Kurultay seçimlerinde usulsüzlük yapmak, üstlendiği seçim işlerini bilerek aksatmak, sabote etmek.

  7. Geçici çıkarma cezasıyla cezalandırılmış olmasına karşın, aynı cezayı gerektiren yeni bir fiil işlemiş olmak.

  8. (Değişik sekizinci bent: 22/2/2025) Kadına şiddet, cinsel taciz ve istismar, yüz kızartıcı suçlar, terör suçları, 5816 Sayılı Kanun’da belirtilen Atatürk aleyhine işlenen suçlardan affa veya zaman aşımına uğramış olsa dahi mahkûmiyet hükmü almış olduğunun sonradan anlaşılması.

  9. Seçimlerde Parti aleyhinde çalışmalarda bulunmak, yetkili kurulların onayını almadan başka partiden aday olmak veya bağımsız aday olmak.

  10. Kanun ve Tüzüğün açık hükümlerine rağmen, Parti’nin organ, delege ve adaylarının seçimlerinde, seçim esas ve usullerini seçim sonuçlarını etkileyecek şekilde kasten ihlal etmek.

  11. Parti Kurucuları, Genel Başkan, Genel İdare Kurulu, Başkanlık Divanı, Merkez Disiplin Kurulu ve Yüksek İstişare Kurulu üyeleri ile Partili milletvekilleri ve belediye başkanları aleyhinde sosyal medyadan, yazılı veya görsel basın yolu ile asılsız iddialarda bulunmak, bunları tekrarlamak, aşağılayıcı lakap, hitap ve küçümseyici yakıştırmalarda bulunmak.

  12. Önseçim/temayül dâhil Parti içi yarışlarda, kongre ve Kurultaylarda oy verme sırasında usulsüzlük yapmak, yetki alanında usulsüzlüğe müsamaha göstermek, üyeler arasında adaletsiz, imtiyazlı hal yaratmak, seçimin sonucuna etki edecek asılsız söylentiler çıkarmak, yaymak, küfür, hakaret ve şiddete temayül göstermek,

  13. Parti üyelik başvurularını kasten işlemsiz/sonuçsuz bırakmak; üyeliği engelleyici ve zorlaştırıcı yöntemlere başvurmak,

  14. Genel ve yerel seçimlerde aday listeleri kesinleştikten ve seçim kurullarına teslim edildikten sonra, değiştirilemeyeceğini bile bile aday isimlerine ve sıralarına karşı itirazı abartarak sürdürüp Parti aleyhine karalama kampanyasına dönüştürmek,

​

Disiplin kurulları üyelerinin seçilmesi

MADDE 54 - Kanunlara, Parti Tüzüğü ve genelgelerine, Parti’nin yetkili organlarının karar ve bildirilerine aykırı davranışta bulunanlar hakkında, disiplin soruşturması yapmak ve karar vermek üzere illerde il disiplin kurulları, Genel Merkezde ise Merkez Disiplin Kurulu oluşturulur. Anılan disiplin kurullarının üyeleri kongre veya Kurultay tarafından gizli oyla seçilir.

TBMM Parti Grup Disiplin Kurulu üyelerinin seçimi ise, en az iki yıl için olmak üzere Grup genel kurulu içinden, üye tamsayısının salt çoğunluğu ile yapılır. Seçimin ardından ilk toplantıda üyeler kendi aralarından başkanlık divanlarını oluştururlar.

Özürsüz olarak üst üste üç olağan toplantıya gelmeyen her kademe disiplin kurulu üyesi, istifa etmiş sayılır. İstifa eden veya istifa etmiş sayılan üyenin yeri kademe disiplin kurulu başkanının davetiyle sırasıyla aynı kuşaktan yedek üyelerden tamamlanır. Yedekten çağrılan üyeler, yerine seçildiği üyenin süresini tamamlar. Her disiplin kurulunun görev süresi, yeni disiplin kurulunun seçilmesiyle son bulur.

​

Disiplin kurullarının çalışması: İddia ve savunma

MADDE 55 - Disipline konu olayın meydana gelmesinden itibaren iki yıl, öğrenildiği tarihten itibaren de altı ay içinde sevk kararı alınmamış disiplin suçlarıyla ilgili soruşturma yapılamaz. Disiplin kuruluna sevk kararlarının, isnat olunan fiil ile uygulanması istenen disiplin cezasını ve nedenlerini açıklar şekilde gerekçeli olması zorunludur.

Disiplin kuruluna sevk edilen Partili, yazılı veya sözlü savunma hakkına sahiptir. Savunmaya çağırma, disiplin kurulu başkanlığınca yazı ile yapılır. Bu yazıda uygulanması istenen disiplin cezası ile bu cezanın istenmesine sebep olan fiil ve eylemler ile bu fiil ve eylemlerin Parti Tüzüğünün hangi maddesini ihlal ettiği açıkça gösterilir.

Savunma için süre, savunmaya çağrı belgesinin ilgiliye tebliği tarihinden başlamak üzere on beş gündür. Ancak, seçimlerde veya herkesin gözü önünde açıkça veya yayın yoluyla işlenen disiplin suçlarında bu süre yedi gündür. Savunma süresini geçirenler, haklarındaki iddiaları reddetmiş sayılırlar. Bu durumda, Disiplin Kurulu soruşturma dosyasındaki mevcut delil durumu ve kanaatine göre karar verir.

Disiplin kurulları, üye tamsayısının en az üçte iki çoğunluğu ile toplanır ve hazır bulunanların salt çoğunluğuyla karar verir. Partiden kesin çıkarma cezaları için üye tamsayısının salt çoğunluğunun kararı gereklidir.


 

Disiplin işleriyle ilgili görüşme ve karar yasağı

MADDE 56 - Disiplin kurullarına sevk kararlarına ve kurullarca verilen cezalara karşı kongre ve Kurultaylarda kişi ve olay bazında görüşme yapılamaz, karar alınamaz. 58.madde hükmü saklıdır.


 

Üst disipline itiraz, asliye hukuk mahkemesine itiraz.

MADDE 57 - Disiplin kararlarının sonuç doğurması için kesinleşmiş olması gereklidir. İl disiplin kurulu kararlarına karşı, tebliğden itibaren 15 (on beş) gün içinde ilgili kişi veya il yönetim kurulu, Merkez Disiplin Kuruluna itiraz edebilir. Grup disiplin kurulu kararlarına karşı da, aynı sürede, ilgili kişi ya da sevk eden taraf, Müşterek Disiplin Kuruluna itiraz edebilir. İtirazı inceleyecek disiplin kurullarının, en geç 15 (on beş) gün içinde “uyarma ve kınama cezaları yönünden” verecekleri kararlar kesindir.

Hakkında partiden veya gruptan “geçici veya kesin çıkarma cezası” verilen parti üyesi ise, bu cezaya karşı, disiplin kuruluna sevk eden organ veya merci veya disiplin kurulunun görev ve yetkisizliği veya alınan kararların Kanun’a, Parti Tüzüğüne ve genelgelerine şekil ve usul bakımından aykırı bulunduğu iddiasıyla yargıya başvurabilir. Yargıya itiraz, Parti itiraz yollarını tükettikten sonra, nihai karar niteliğindeki son karara karşı 30 (otuz) gün içinde nihai kararı veren merciin bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesine yapılır. Mahkemenin 30 (otuz) gün içerisinde konu hakkında vereceği karar kesindir.

Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin kurulu kararı kesinleşir. Parti yetkili kurulları, Parti içi itiraz yolları kullanılmadığından veya asliye hukuk mahkemesince bozulmadığı için kesinleşmiş disiplin kurulu kararlarının uygulamasını geciktiremezler. Partiden kesin çıkarma kararı, üyenin kayıtlı bulunduğu veya depo üye olarak tutulduğu ilçede Parti kayıtlarından isminin silinmesi suretiyle yerine getirilir.


 

Ceza türlerine göre af yetkisi, itibarın iadesi

MADDE 58 - İl kongrelerinde, o il disiplin kurulunca verilmiş ve kesinleşmiş “uyarma ve kınama” cezalarının, ceza türü bazında, tümüyle kaldırılması kararlaştırılabilir. Kurultaylarda da, tüm disiplin kurullarınca verilmiş ve kesinleşmiş “uyarma, kınama, geçici çıkarma ve kesin çıkarma” cezalarının, ceza türü bazında, tümüyle kaldırılması kararlaştırılabilir. İl kongreleri ya da Kurultay, bahsedilen kararları, üye tamsayısının onda birinin teklifi ve salt çoğunluğun kararı ile alır. İlçe kongrelerinin bu konuda görüşme yapma ve karar alma yetkisi yoktur.


 

Tedbirli sevk kararı

MADDE 59 - Partiden geçici veya kesin çıkarmayı gerektiren hâllerde, disiplin soruşturması yaptırmaya yetkili kurul, ilgili üyeyi tedbirli olarak disiplin kuruluna sevk edebilir.

Tedbirli olarak sevk talebi, disiplin kurulu tarafından kendiliğinden incelenerek üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile onaylanır veya reddedilir.

Disiplin soruşturmasını yapmaya yetkili kurul, onaylamadığı tedbir kararını resen yeniden inceleyemez.

Tedbir talebi onaylanmayan üye hakkındaki disiplin soruşturması devam eder ancak üye Partideki hak, görev ve yetkilerini kullanmaya devam eder.

Disiplin kurulu tarafından tedbir talebi onaylanan kişi Partideki görevinden derhâl uzaklaştırılır. Ancak seçme ve seçilme hakkı devam eder.

Tedbir talebine karşı Partili üye, üç gün içinde soruşturmayı yürüten disiplin kuruluna yeniden inceleme talebinde bulunabilir.

Parti üyesinin yeniden inceleme talebi, disiplin kurulu tarafından en geç üç gün içinde olumlu veya olumsuz olarak sonuçlandırılır.

Yeniden inceleme talebi üzerine disiplin kurulunun vereceği karar, tedbirin soruşturmanın sonuna kadar uygulanması açısından kesindir.

Disiplin soruşturması sonunda verilecek karar ile geçici veya kesin çıkarma cezası kesinleşir.

Disiplin kurulu tarafından ceza verilmemesi veya uyarma ve kınama cezası verilmesi halinde tedbir kararı, yeni bir karara gerek kalmadan kalkar ve hakkında tedbir kararı alınan partilinin bütün hakları geri verilir.


 

DOKUZUNCU BÖLÜM

Parti Defterleri

Tutulacak defter ve kayıtlar

MADDE 60 - Her kademedeki Parti teşkilatları; üye başvuru defteri, karar defteri, gelen ve giden evrak kayıt defteri, gelir ve gider defteri ile demirbaş eşya defteri tutmak zorundadırlar. Tüm ilçe teşkilatları ve Üyelik Birimi bulunan diğer kademeler de ilave olarak birer “Üye kayıt defteri” tutarlar. Üye kayıt defteri Genel Merkez ve illerde “ilçe esasına göre”, ilçelerde ise “mahalle ve köy esasına göre” tutulur.

Gelen ve giden evrak, tarih ve numara sırasıyla gelen ve giden evrak kayıt defterine kaydedilir ve gelen evrakın asılları ile gönderilen evrakın örnekleri bu tarih ve numaralar altında dosyalarda saklanır.

Parti adına elde edilen gelirlerin nereden/kimden alındığı ve yapılan giderlerin ne gibi işlere ve yerlere harcandığı, ilgili defterlere sıra ile ve belgeleri de belirtilerek kaydedilir.

Bütün defterlerin sayfaları ve kaç sayfadan ibaret oldukları teşkilatın bulunduğu yerdeki ilgili ilçe seçim kurulu başkanı tarafından mühürlenir ve tasdik edilir.

Partiye giriş işlemlerini gösteren üyelik başvuru formunun birer örneği ilçe kademesinde, alfabetik sıra esasına göre tasnif edilmiş olarak ayrı bir dosyada saklanır.

Parti teşkilatları ve kurullarınca tutulmasında fayda görülen diğer defterler genelgelerle belirlenir.

Partinin bütçe ve kesin hesabının nasıl hazırlanıp kayıt altına alınacağına dair Genel Muhasiplikçe bir “muhasebe yönetmeliği” hazırlanır. Hazırlanan yönetmelik Genel İdare Kurulunca kabul edilerek Genel Başkanlıkça yürürlüğe konur.


 

ÜÇÜNCÜ KISIM

Mali Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Partinin Gelirleri

Gelirler ve kaynakları

MADDE 61 - Parti teşkilatları, Genel İdare Kurulunun Siyasi Partiler Kanunu’na göre alt ve üst sınırlarını belirleyeceği aşağıda belirtilen gelirleri kabul edebilirler:

  1. Parti üyelerinden alınacak giriş ile üyelik aidatı.

  2. Partili milletvekillerinden alınacak milletvekilliği aidatı.

  3. Milletvekili, belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği ve il genel meclis üyeliği aday adaylarından alınacak adaylık başvuru ücreti ve Parti kongre ve Kurultaylarında çeşitli organlara aday adayı olacaklardan alınacak katkı payları.

  4. Parti yayınlarının satış bedelleri.

  5. Parti defteri, makbuzu, basılı kâğıt ve mührü gibi zorunlu ihtiyaçlarının temini karşılığında alınacak bedeller.

  6. Parti bayrağı, flaması, rozeti ve benzeri rumuzların satışından sağlanacak gelirler.

  7. Parti tarafından tertiplenen etkinliklerden (konser vb.) sağlanacak gelirler.

  8. Parti mal varlığından elde edilecek gelirler.

  9. Siyasi Partiler Kanunu’nda belirlenen miktarı aşmayacak bağışlar.

  10. Siyasi Partiler Kanunu’nun 110. maddesi uyarınca Parti’ye intikal edecek taşınır ve taşınmaz mallar ile doğmuş ve doğacak her türlü hak ve alacaklar.

  11. Hazine yardımları.

k1. Yıllık hazine yardımının en az dörtte biri teşkilatların yıllık giderlerine ayrılır. Bu paydan kurulu ve faal olan teşkilatlara hangi miktarda yardım düşeceği, o yer teşkilatının aldığı oy, üye sayısı ve seçmen sayısının genel içindeki payı eşit ağılıkta temel alınarak hesaplanır.

k2. Bu pay, Genel İdare Kurulunun belirleyeceği düzen ve takvim içerisinde yıl içine yayılarak ilgili teşkilatın hesabına gönderilir.

k3. Geleceğe dönük peşin kira ödemelerinde ilgili teşkilatın payı tek seferde gönderilebilir.

Parti üyeleri için hiçbir kademece ve hiçbir suretle “üye kimlik kartı” düzenlenmez ve ücret mukabili veya ücretsiz dağıtılamaz. Düzenlendiğine rastlanırsa kolluğa ihbar edilir. Ayrıca ilgili hakkında disiplin süreci başlatılır. Belli bir gün ve etkinliğe mahsus yaka kartları yasak kapsamının dışındadır.

Parti mal varlığından elde edilecek gelirler dışındaki gelirlerden dolayı hiçbir surette vergi resim ve harç ödenmez.


 

Giriş ve üyelik aidatı

MADDE 62 - (Değişik: 18/8/2024) Her üye, aylık veya yıllık olarak üyelik aidatı ödemeyi Partiye girişinde kabul etmek ve ödemek zorundadır.

Partiye giriş aidatı 1000 (Bin) TL’dir. Aylık üyelik aidatının alt sınırı 100 (Yüz) TL, üst sınırı 10.000 (On Bin) TL’dir. Üyeler aidatlarını aylık ya da yıllık olarak ödeyebilirler.

Parti üyesi, vermeyi kabul ettiği aylık veya yıllık aidatın miktarını, Parti Tüzüğü’ne uygun olmak şartıyla kayıtlı bulunduğu teşkilat kademesi başkanlığına yazı ile bildirerek arttırabilir.


 

Milletvekili aidatı

MADDE 63 - Partiye mensup milletvekillerinin ödeyeceği aidat miktarı ve bu suretle toplanan paraların grup faaliyetlerine ve parti merkezine ayrılacak kısmı, TBMM Grubu kararıyla belirlenir. Ancak, bu miktarın yıllık tutarı, milletvekili ödeneğinin net bir aylık tutarını geçemez.

Grubu olmayan milletvekillerinin ödeyeceği aidat, yukarıdaki fıkrada belirtilen miktarın yarısını geçmemek kaydıyla Genel İdare Kurulunca tespit edilir.


 

Milletvekili aday adaylığı aidatı

MADDE 64 - Milletvekili aday adaylarından alınacak başvuru parası, milletvekili ödeneğinin net bir aylık tutarını aşmamak kaydıyla Genel İdare Kurulu tarafından belirlenir.


 

Satış bedelleri

MADDE 65 - Tüzüğün 61. Maddesinin (d),(e) ve (f) bentlerinde gösterilen satış bedelleri, Genel İdare Kurulunun kararı ile tespit edilir.


 

Bağışlar

MADDE 66 - Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, işçi ve işveren sendikaları ile bunların üst kuruluşları, dernekler, vakıflar ve kooperatifler, özel kanunlarında yer alan hükümlerine uymak koşuluyla Parti’ye maddi yardım veya bağışta bulunabilirler. Bu maddi yardım veya bağışların kabulü, Genel İdare Kurulu’nun bilgisi dâhilinde gerçekleştirilir.

Yukarıdaki fıkranın dışında kalan gerçek ve tüzel kişilerin her birinin, Parti’ye aynı yıl içerisinde Kanun’un Ek 6.maddesinde değinilen “yeniden değerleme” oranına göre belirlenmiş miktardan fazla ayni veya nakdi bağışta bulunması veya yayınların kullandırılması yasaktır.

Bağış veya bağışların bağışta bulunana veya yetkili temsilcisine veya vekiline ait olduğunun Parti’nin verdiği makbuzda açıkça belirtilmesi gerekir. Böyle bir belgeye dayanılmaksızın Partiye bağış kabul edilemez.

Parti yabancı devletlerden, uluslararası kuruluşlardan, Türk uyrukluğunda olmayan gerçek ve tüzel kişilerden herhangi bir suretle ayni veya nakdi yardım ve bağış almaz.

Parti’nin adına açılmış banka hesaplarına yapılan bağışlar için ayrıca gelir makbuzu düzenlenmez.


 

Ticari faaliyet, kredi ve borç alma

MADDE 67 - Parti ticari faaliyette bulunmaz, kredi veya borç alamaz. Ancak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Kanun’un 66. Maddesinin 1 ve 3. fıkralarında gösterilenler dışında kalan gerçek ve tüzel kişilerden kredili veya ipotek karşılığı mal satın alabilir.

Bu tür satın almalarda Genel İdare Kurulu’nun onayı olmak zorundadır.


 

Taşınmaz mal edinme

MADDE 68 - Parti, Genel Merkezi başta olmak üzere teşkilatlarının ikameti için, kullanım amacına elverişli taşınmazlar satın alabilir ya da inşa ettirebilir. Parti, amacına uygun olarak sahip olduğu bu nevi taşınmazlarından gelir sağlayabilir.


 

Gelirlerin sağlanmasındaki usul

MADDE 69 - Tüm gelirler Parti tüzelkişiliği adına elde edilir. Genel İdare Kurulu tarafından bastırılan ve zimmetle teşkilata gönderilen gelir makbuzlarının seri ve sıra numaralarına ait kayıtlar Genel Merkezde tutulur. Makbuzları teslim alanlar, GİK’e karşı mali sorumluluk taşırlar. Makbuzda ve dip koçanda aynı seri numarası bulunur ve gelirin türü ve miktarıyla, kimden sağlanmışsa adı-soyadı, adresi; makbuzu düzenleyenin sıfatı, adı-soyadı, imzası hem makbuzda hem dip koçanında yer alır. Dip koçanlar yasal süre boyunca saklanır.

Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkındaki Kanun’un 13. Maddesinde yer alan ödeme hizmeti sağlayıcılar aracılığıyla yapılan tahsilatlar ile GSM operatörleri ve/veya iş ortakları aracılığıyla yapılan mobil tahsilatlar için ayrıca gelir makbuzu düzenlenmez.

Partinin resmî internet sayfasına konulacak bir uygulama üzerinden Partiye kredi kartı veya belirlenecek banka hesap numaraları üzerinden havale veya EFT yolu ile bağış veya aidat ödemesi yapılabilir. Kredi kartından yapılacak aidat ödemeleri, ilgili banka tarafından doğrudan Parti hesabına geçirilir. Kredi kartı veya havale yoluyla yapılacak bağışların usul ve esasları muhasebe yönetmeliğinde belirtilir.

İKİNCİ BÖLÜM

Partinin Giderleri


 

Giderlerin yapılmasındaki usul

MADDE 70 - Partinin amaçlarına aykırı harcama yapılmaz. Tüm giderler Parti tüzel kişiliği adına yapılır. Parti, amacına ulaşmak için gerekli gördüğü siyasi faaliyetler kapsamında her türlü harcamayı yapabilir. Yapılacak faaliyetlerin yerinde olup olmadığına Genel İdare Kurulu karar verir. Her kademe Parti teşkilatı, bağlı bulunduğu üst kademeye, gelir ve giderleri hakkında, en geç altı ayda bir hesap vermekle yükümlüdür.

Veresiye siyaset yapılmaz. Partinin Genel Merkez, il ve ilçe teşkilatlarındaki devir-teslimlerde Tüzüğün 67. maddesindeki istisnai durumlar hariç borç devredilemez.

Harcamaların yetkili organ veya merciin kararına dayanması şarttır. Acil hallerin gerekli kıldığı harcamanın parti muhasebesine kaydedilebilmesi için, yetkili kurul kararı ile olura bağlanması gerekir. Ancak onaylanan bütçede öngörülmüş bulunmak şartıyla belli limiti aşmayan veya genel tarifeye bağlı giderler için ayrıca karar alınmasına gerek yoktur.

Parti, ücret mukabili geçici veya sürekli olarak çalıştırdığı kişilere ödediği ayni ve nakdi sağlık ve sosyal yardım giderleri ile amaçlarına ulaşmak için görevlendirdiği kişiler tarafından yapılan yurt içi ve yurt dışı seyahatlere ilişkin konaklama, yol masrafları ve diğer zorunlu harcamaları gider olarak kayıt edebilir.

Parti, mal ve hizmet alım sözleşmelerinden kaynaklanan mahkeme kararları ile ilgili ödediği miktarı ve masraflarını da gider olarak kaydedebilir.

Her türlü israftan kaçınmak esastır. Çeşitli kurullardaki toplantılarda mal veya hizmet alımları veya değişik etkinlikler önerenler, kurula belli projeler sunanlar, önerileriyle ilgili mutlaka tahmini maliyet ve finansman/kaynak araştırması da ortaya koyarlar. Yeterli kaynak yoksa etkinliğe girişilmez. Para var diye de her etkinlik yapılmaz. Fayda-maliyet analizi yapılarak, aynı paraya yapılabilecek daha faydalı etkinlik varsa o tercih edilir.

Karar verilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri açık ihale, kapalı zarf usulü ve yazılı ve sözlü olmak üzere doğrudan veya pazarlık usullerinden herhangi biri ile yapılabilir. Eşit şartlarda, aynı işi yapan Partimiz üyelerine öncelik tanınır.

Harcamalar fatura veya fatura yerine geçen belgeler ile bu belgelerin temini mümkün olmazsa harcamanın doğruluğunu gösterecek muhtevaya sahip olmak şartıyla diğer belgelerle tevsik edilir. Kaybolma, yırtılma ve yanma gibi mücbir sebeplerle aslının bulunamaması halinde, fatura ve fatura yerine geçen belgeler yerine bu belgeleri düzenleyenlerden alınacak tasdikli örnekleri kullanılabilir.


 

Mali sorumluluk

MADDE 71 - Partinin tüzelkişiliği adına sözleşme yapılmasına ve yükümlülük altına girilmesine ilişkin esaslar GİK tarafından tespit olunur. Parti Tüzüğüne göre Genel İdare Kurulu tarafından önceden yazılı yetki verilmediği veya sonradan bir kararla onaylanmadığı takdirde, Parti teşkilat kademelerinin yaptıkları hizmet sözleşmeleri de dâhil her türlü sözleşme ve giriştikleri yükümlülüklerinden dolayı, Parti’nin tüzel kişiliği hiçbir surette sorumlu tutulamaz. Genel İdare Kurulu veya Genel Başkan veya Parti tüzelkişiliği aleyhine takipte bulunulamaz. Bu gibi durumlarda sorumluluk, sözleşmeyi yapan veya yükümlülük altına giren kişi veya kişilere ait olur.


 

Borç verme

MADDE 72 - Parti, üyelerine ve diğer gerçek ve tüzelkişilere hiçbir şekilde borç vermez.


 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Parti İçi Mali İşlemler


 

Parti bütçesi ve kesinhesabı

MADDE 73 - Partinin hesapları bilanço esasına göre düzenlenir.

Partinin, bağlı ilçelerini de kapsayacak şekilde il teşkilatları ayrı ayrı gelir tahminlerini ve gider miktarlarını gösteren bir “yıllık tahmini bütçe” hazırlarlar. Tahmini bütçeler, ilgili takvim yılından önceki Ekim ayı sonuna kadar Parti Genel Merkezine gönderilir. Bu bütçeler ile aynı süre içinde hazırlanacak Genel Merkez bütçesi, en geç ilgili takvim yılından önceki Aralık ayı sonuna kadar Parti Genel İdare Kurulunca incelenir ve karara bağlanır.

Temsilcilik, İhtiyarî Merkez Kurullar ve yan kuruluşların ilk kuruluş giderleri atayan kurulca karşılanır. O yerlerde ayrıca muhasebe birimi olmaz. Yıllık tahmini bütçeleri ve gerçekleşen kesinhesapları da atayan kurul ya da sonradan bağlanmışlarsa, bağlandıkları il veya ilçe, değilse adreslerine bakılmaksızın Genel Merkez hesaplarının ilgili kalemi içerisinde, alt kalem olarak gösterilir. Genel Merkez ve bağlı ilçeleri de kapsamak üzere il teşkilatları, her bütçe yılını izleyen Nisan ayı sonuna kadar, bir evvelki yıla ait uygulama sonuçlarını gösteren kesinhesaplarını hazırlarlar. İl teşkilatlarından gönderilenler ve Genel Merkeze ait olan kesinhesaplar, Genel İdare Kurulunca incelenerek karara bağlanır ve birleştirilir.

Karara bağlanıp birleştirilmiş kesinhesap ile Genel Merkez ve bağlı ilçeler ve varsa temsilcilikleri de kapsayan iller teşkilatının kesinhesaplarının onaylı birer örneği, Genel Başkan tarafından, Haziran ayı sonuna kadar Anayasa Mahkemesine ve bilgi için de Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına verilir.

Partinin bütçesi, bilançosu, gelir ve gider cetvelleri ile kesinhesaplarının nasıl düzenleneceği “muhasebe yönetmeliğinde” gösterilir.


 

DÖRDÜNCÜ KISIM

Çeşitli Hükümler


 

Olağan Kurultay süreçlerinde, kongresini yenilememiş kademelerin durumu

MADDE 74 – Birinci olağan Kurultay hariç, olağan Kurultaylar iki yıldan erken, üç yıldan geç yapılamaz. Arada olağanüstü Kurultay yapılmış olsa dahi bir önceki olağan Kurultay tarihi üzerinden 2(iki) yıl geçtikten sonra yapılacak Kurultaylar “olağan Kurultaylardır”. Olağan Kurultay kararı alındığında, Kurultayın “başlangıç tarihi” itibariyle, tüm kademelerin seçilmiş delegelikleri, olağan Kurultay yönünden askıya alınır ve GİK tarafından ilan edilen Kurultay takvimi çerçevesinde köy ve mahallelerden başlamak üzere, tabandan tavana doğru sırasıyla yenilenir. Anılan süreçte, süresi içerisinde delegesini belirlemeyen köy ve mahalleler ilçe kongresine, kongresini yapmayan ilçeler il kongresine, kongresini yapmayan iller de Kurultaya “seçilmiş delege” gönderemezler. Kurultay takvimi işlerken Kanunun 15.madde 6.fıkrasındaki mücbir sebep oluşup sürenin yetmeyeceği anlaşılırsa, olağanüstü Kurultayla Kanun’un gereği yerine getirilip, gerekirse kalan takvim güncellenerek, olağan Kurultay sürecine dönülebilir. *

Mal bildiriminde bulunma yükümlülüğü olanlar ve bildirim usulü

MADDE 75 - Genel Başkanın bildirim vereceği merci Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’dır. Gerek duyulduğunda Genel İdare Kurulu’nun alacağı karar doğrultusunda parti yöneticilerinin Mal bildirimi Genel Başkanlık makamına teslim edilmek üzere alınır.

Mal bildirimleri 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması Kanunu’na tabidir.


Yönetim kurulu başkan ve üyeliklerinde boşalma, yedekten çağırma, geçici yönetim

MADDE 76 – Ölüm, istifa veya Parti üyeliğinin düşmesi suretiyle yönetim kurulundan eksilen üyelikler için aynı kuşaktan en üst sırada olan yedek üye çağrılır. Aynı kuşaktan çağrılacak yedek üye kalmadığı durumlarda kurullar, aynı cinsiyetten sıradaki yedek üye ile tamamlanır. O da yoksa tamamlanmaz. Yedek üyelerle birlikte yönetim kurulunun salt çoğunluğu sağlanamıyorsa, kurul toptan işten el çektirilmiş sayılır ve Genel Başkan’ın teklifi, Genel İdare Kurulu’nun kararıyla geçici yönetim kurulu ataması yapılır. İl ve ilçelerde yönetim kurulu asıl ve yedek üyeliklerinde benzer bir boşalma olduğu hallerde de aynı yol izlenir. Atanacak geçici yönetim kurulları, Kanun’un 19 ve 20.maddelerindeki asgari sayıdan az olamaz.

“Geçici yönetim”, süresinde (ilde 45, ilçede 30 gün içinde) kongreyi toplayamaz ise Genel İdare Kurulu kararı ile o yer dışından belirlenen 4 (dört) kişiden oluşan “kongre tertip komitesi” atanır ve o teşkilatta en geç aynı sürelerde kongreyi yapar.

Ölüm, istifa veya parti üyeliğinin düşmesi nedeniyle başkanlığın boşalması hallerinde, yönetim kurulu tarafından, yönetim kurulu üyeleri arasından yeni bir başkan gizli oyla seçilir ve olağan kongreye kadar kalan süreyi tamamlar.


 

Yüksek İstişare Kurulu

MADDE 77 - Yüksek İstişare Kurulu, Genel Başkanın önerdiği ve davet ettiği azami 40 (kırk) üyeden oluşur. Partinin genel politika ve faaliyetlerini, kurucu değer ve ilkeleri açısından izlemek, değerlendirmek ve alınması gereken tedbirler ile ilgili hazırlayacakları raporlarını belli aralıklarla Genel Başkana sunmak, ayrıca, Genel Başkanın teklif ettiği konuları da inceleyerek rapora bağlamak, Kurulun başlıca görevleridir.

Kurula, siyasi tecrübe ve birikimini genç kuşaklara aktarmak isteyen, başarılı siyasi geçmişi ve hizmetleri ile halkın tanıdığı ve kendisi de halkı tanıyan, kadın ve erkek, “devlet insanı bilge siyasetçiler” davet edilir. Yüksek İstişare Kurulu üyeleri, Partinin başka bir organına veya Genel ve Yerel seçimlerde herhangi bir organa “aday adayı” olmayacaklarını ilkesel olarak kabul ederler.

Kurulun yedek üye uygulaması yoktur. Üyeler, iki olağan Kurultay dönemi boyunca görev yapabilirler. Genel Başkan ister, üye de kabul ederse, görev bir dönem daha uzatılabilir. Kurulun eksilen üyelikleri aynı usulle tamamlanabilir/yenilenebilir.

Yüksek İstişare Kurulu kendi çalışma yer, zaman ve usulünü kendi belirler. Oturum başkanlığı veya toplantı başkanlığı usulüyle çalışabilir. Raporlarını karşı görüşlerle beraber yazılı/imzalı olarak ve elden yalnızca Genel Başkana sunar. Kurul adına sözlü ya da yazılı kamuoyu açıklaması yapılmaz.

Yüksek İstişare Kurulu, Genel Başkan’ın, Başkanlık Divanı’nın veya GİK üyelerinin tamamlayıcı üye olarak katıldıkları müşterek toplantılar da yapabilir. Toplantılar, tamamlayıcı kurulla beraber oluşan toplam sayının salt çoğunluğuyla yapılabilir. Müşterek toplantılarda kararlar, aksi benimsenmezse açık oyla alınır. Karar yeter sayısı, katılanların salt çoğunluğudur. Üst üste üç olağan toplantıya mazeretsiz olarak katılmayan üye, görevinden istifa etmiş sayılır.


 

Parti Müfettişliği

MADDE 78 - Müfettişler, Genel Başkanın gerek gördüğünde görevlendireceği kişilerdir. Görev tanımları, Genel Başkanın talimatıyla belirlenir.


 

Siyasi Etik Kurulu

MADDE 79 - Partinin her kademedeki üyesi Parti içinde ve dışındaki davranışlarıyla Partiyi temsil eder. İnsan haklarına saygı ve nezaket esastır. Bu konularda, bir üyemizden, diğer üyelerimizin ya da üçüncü şahısların yazılı şikâyetlerini iletebileceği bir “Parti içi kurul” olarak Siyasi Etik Kurulu oluşturulur. Kurul, ihtiyari bir kuruldur. Genel Başkan tarafından atanan 4 (dört) üyeden oluşur. İletişim amacıyla kendi arasından bir başkan seçer. Eksilen üyelik aynı yöntemle tamamlanır. Genel Başkana bağlı olarak kapalı devre çalışır. Yedeği ve taşra teşkilatı yoktur. Kurul üyeleri şikâyet içerikleri ile ilgili hiçbir mecrada paylaşımda bulunamaz, yazılı veya sözlü beyanat veremezler. Şikâyet metinleri/mesajları suret veya fotokopi olarak çoğaltılamaz, geldiği ortam dışında bir ortama aktarılamaz, evrak odası veya arşiv dışına çıkarılamaz ancak tasnif edilip özeti şifreli kaydedilebilir. Kayıt özetleri periyodik olarak Genel Başkana sunulur ve talimatına göre hareket edilir.


 

Siyaset Akademisi, Parti içi eğitim merkezi, il kümeleri ve küme eğitimcileri

MADDE 80 – Siyaset Akademisi, ülke yönetimi için gerekli olan eğitimin verilebileceği, ileri donanım ve kadroya sahip, ihtisas daireleri şeklinde tasarlanmış, her biri birer “ana bilim dalı” gibi çalışan yapılardan oluşur. Parti içi eğitim merkezi ise, başta, yurt genelindeki sandık görevlilerimiz olmak üzere Parti faaliyetlerini ve çeşitli tanıtım kampanyalarını yürütecek yöneticilerimize/üyelerimize, ihtiyaç duyacakları bilgi ve becerileri kazandırmak üzere, sabit veya değişken adreslerde düzenlenecek seminer ve kursları kapsar. Küme eğitimcileri de, Parti içi eğitim merkezinin eğitim konularını/dokümanlarını, birbirine yakın illerden oluşturulacak il kümeleri arasında dolaşarak, yerinde “yüz yüze eğitimin avantajıyla” üyelerimize aktaran belli vasıflara sahip eğitimcilerdir. Anılan her üç birim de Genel Başkan tarafından atanan ve Eğitim, Ar-Ge, Ölçme ve Değerlendirme Başkanlığına bağlı olarak çalışan yan kuruluşlar kapsamındaki birer merkez kuruldur.


 

Tamamlayıcı üyelik

MADDE 81 – İşbu tüzükte geçen “tamamlayıcı üyelik” kavramı, değişik kurul toplantılarına diğer kurullar adına katılan üyeleri ifade eder. Tamamlayıcı üyelerin kimler olacağına kendi kurulları karar verir. Tamamlayıcı üyeler de katıldıkları toplantılarda eşit söz ve oy hakkına sahiptirler ancak bu durum onlara o kurulun üyelerinin tüm hak ve yetkilerini de kullanma hakkı vermez.


 

Yurt dışı temsilcilikleri

MADDE 82- Yurt dışı temsilcilikler, sorumlu Genel Başkan Yardımcısının teklifiyle, her ülkenin idari yapısı göz önünde bulundurularak, Genel İdare Kurulunca benimsenecek yerlerde, Genel Başkanın kararı ile oluşturulur. Bu yapılanma söz konusu ülkenin ulusal/yerel kanun ve düzenlemelerine uygun olmak durumundadır.

Yurt dışı temsilcilik kurulabilecek yabancı ülkeler; Almanya (Belin. Frankfurt, Münih, Köln, Stuttgart), Avusturya (Viyana), Azerbaycan (Bakü), Belçika (Brüksel), Bosna Hersek (Saraybosna), Bulgaristan (Filibe), Fransa (Lyon), Hollanda (Amsterdam, Lahey), Irak (Kerkük), İngiltere (Londra), İran (Tahran, Tebriz, İsfahan), İtalya (Roma), İsveç (Stockholm), İsviçre (Zürih), Kazakistan (Almatı), K.K.T.C (Lefkoşe), Kırgızistan (Bişkek), Kosova (Pirizren), Macaristan Budapeşte), Makedonya (Üsküp), Özbekistan (Taşkent, Yesi), Rusya (Moskova, Kazan), Suriye (Halep, Şam), Türkmenistan (Aşkabat), Yunanistan (Gümülcine)


 

BEŞİNCİ KISIM

Geçici Hükümler


 

GEÇİCİ MADDE 1 - İşbu Tüzüğün 13.maddesinde bahsi geçen “çağrısız” toplantıda, anılan maddenin 5.fıkrasına göre yapılacak Kurucu Genel Başkan seçiminde, birden çok aday yoksa, seçim açık oylama usulü ile yapılabilir.

GEÇİCİ MADDE 2 - Kurucular Kurulu, çağrısız ilk toplantısından sonra, ilk Olağan Kurultay gerçekleşinceye kadarki sürede, Genel Başkan’ın çağrısıyla toplanır.

GEÇİCİ MADDE 3 - GİK oluştuğunda derhal Merkez Üyelik Birimi oluşturulup üyelik başvurularının kabulü ve karara bağlanmasına başlanır. İlk olarak Kurucuların üye kaydı gerçekleştirilir.

GEÇİCİ MADDE 4 - Genel Başkan, yetkisi dâhilinde bulunan kurullardan ve personelden gerek gördüklerinin atamasını gerçekleştirir. Acil ihtiyaç duyulan hizmet birimleri veya büroları oluşturup bağlı çalışacakları divan üyesini belirler.

GEÇİCİ MADDE 5 - Ankara ili Çankaya ilçe teşkilatı kurularak, Parti’ye kaydolan üyeler, Çankaya ilçe teşkilatında “Genel Merkez depo üye” olarak biriktirilmeye başlanır.

GEÇİCİ MADDE 6 - Genel İdare Kurulu, Tüzüğün 36.maddesine göre derhal kurulmasını istediği il-ilçe teşkilatlarını belirler ve ilan eder.

GEÇİCİ MADDE 7 (Değişik: 7/7/2024) – Seçilmiş delegelerle yapılacak ilk Büyük Kurultaya kadar, il – ilçe kongrelerinde ve atama ile kurucu organlara seçileceklerin sayısı, tahsil durumu, kuşaklar kotası ve katkı payları konularıyla ilgili hususlarda Siyasi Partiler Kanunu ve Tüzük hükümlerinden hangisinin uygulanacağına karar verme yetkisi Genel Başkan’a aittir. Örneğin; Genel Başkan, İl ve İlçe Başkan ve Yönetim Kurularının Siyasi Partiler Kanunun 19 ve 20. maddelerinde belirlenen asgari sayılarda olacağı hususunda karar alabilir veya bu konudaki yetkisini Teşkilat Başkanına da devredebilir.

GEÇİCİ MADDE 8 -(Değişik: 18/8/2024) Bir ilçe adına depo üye olarak bekletilenlerin sayısı Tüzüğün 20.maddesinde başkan dahil o ilçe yönetim kurulu için öngörülen asıl ve yedek yönetim kurulu üye sayısı toplamına ulaştığından itibaren, üyelerin Teşkilat başkanlığı koordinesinde uygun zeminlerde istişare ederek öncelikle kendi aralarından bir kurucu ilçe başkanı önermeleri istenir. Teşkilat Başkanı, ilgili teşkilatı kurmak için, talipli veya önerilenlerin özgeçmişlerini, kendi görüşüyle beraber Genel Başkan’a sunar. Genel Başkan’ın “yetki belgesi” ile görevlendireceği kurucu il ve ilçe başkanları, kendilerine tanınan sürede yönetimlerini oluşturarak atanmak üzere Teşkilat Başkanlığı’na sunarlar. Bu listeler aynen veya değiştirilerek atama gerçekleştirilir. (Değişik son cümle: 22/2/2025) Atananların, ekleriyle beraber kuruluşu İl veya -varsa- İlçe Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüklerine bildirip “alındı belgesi” almasıyla “kuruluş” tamamlanmış olur.

GEÇİCİ MADDE 9 Sondaki imzaların bulunduğu bölüm de dâhil tüm sayfalarına sayfa numarası verilmiş 86 esas, 9 geçici maddeden oluşan 84 sayfalık Parti Tüzüğü ve 13 sayfadan ibaret Parti Programı tüm Kurucular tarafından okunarak imzalanmıştır.


 

ALTINCI KISIM

Son Hükümler


 

Tüzel kişiliğin sona ermesi

MADDE 83 - Parti'nin tüzel kişiliğine son verilmesine ancak Kurultay tarafından karar verilebilir. Bu karar gizli oyla alınır. Kapanma kararının görüşülmesinin gündeme alınabilmesi için üye tamsayısının salt çoğunluğunun yazılı teklifi gerekir. Bu konudaki toplanma yeter sayısı, ilk çağrıda üye tamsayısının ¾’ü, ikinci çağrıda 2/3’ü, karar yeter sayısı ise toplanma yeter sayılarının salt çoğunluğudur. Tüzel kişiliğin sonlanması kararı Genel Başkan tarafından derhal TBMM Başkanlığı’na, Anayasa Mahkemesi Başkanlığı’na ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na bildirilir.

Tüzel kişiliğine son verilen Parti'nin mallarının tasfiye şekli, Kurultay kararında belirlenir.


 

Hüküm bulunan ve bulunmayan haller

MADDE 84 - İşbu Tüzükte özel hüküm bulunan hallerde genel hükümlere gidilmez. Herhangi bir kademe ya da konu başlığında uygulamada açıklık/eksiklik duyulursa çözüm öncelikle Tüzüğün benzer kademe ya da konulardaki emsal hükümlerinde aranır. Yetmezse, herhangi bir uygulama yapılmadan kademe sırasına uyularak bir üst kademe veya Genel Merkezden görüş istenir. Kurucular Kurulu birinci olağan Kurultaya kadar her aşamada, Tüzüğün uygulanmasında karşılaşılan boşluk ve aksaklıkları giderecek değişiklikleri yapmaya yetkilidir.

Tüzükte hüküm bulunmayan hallerde öncelikle Siyasi Partiler Kanunu, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ve diğer seçim kanunlarına, yine olmazsa Dernekler Kanunu’na başvurulabilir.


 

Yürürlük

MADDE 85 - Bu Tüzük Parti tüzel kişilik kazandığı anda yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 86 - Bu Tüzük hükümlerini Genel İdare Kurulu yürütür.

bottom of page